گفت و گو با آمریکا از موضع قدرت

پیام سپاهان - اعتماد /متن پیش رو در اعتماد منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست
محمد جواد ظریف: با امریکا باید مذاکرات مستقیم و چند وجهی انجام شود
بازار
منصور حقیقت‌پور: توافق ایران و امریکا نیازمند اراده سیاسی از سوی دو کشور است
مهدی بیک اوغلی| گفته می‌شود سخت‌ترین معادلات در پهنه خاکی، مسائلی هستند که هنوز کسی موفق به حل آنها نشده است! مثلا در عالم ریاضیات، معادلات و مسائل حل‌نشده‌ای وجود دارد که طی قرن‌های متمادی باهوش‌ترین ریاضیدانان هم هنوز نتوانسته‌اند راه‌حلی برای آنها پیدا کنند. این معادلات ناگشوده به‌قدری مهم‌اند که برای حل برخی از آنها جایزه یک‌ میلیون دلاری در نظر گرفته شده است. جدای از حوزه ریاضیات و علوم محض، برخی معادلات ناگشوده در حوزه‌های سیاسی و دیپلماتیک هم هستند که علی‌رغم گذشت سال‌ها، هنوز حل نشده‌اند. معادله ارتباطی ایران و امریکا یکی از معادلات دشوار حوزه سیاست بین‌الملل است که علی‌رغم گذشت دهه‌ها هنوز راه‌حلی برای آن یافت نشده است. معادله‌ای چند مجهولی که فرمول‌های مختلفی درباره آن امتحان شده اما هنوز گرهی از هزار توی پیچیده آن باز نشده است. برخی گروه‌های رادیکال جریان راست معتقدند برای حل این معادله باید تنگه هرمز را بست و به تنازعات میان دو کشور دامن زد! طیف‌های دیگری هم در منتهی‌الیه جریان مقابل تاکید دارند که برای توافق با امریکا، ایران باید از اصول و مطالباتش دست بکشد! در میان این دو رویکرد رادیکال اما هستند عقلایی که از ضرورت برخورد معقول و مدبرانه با مساله صحبت می‌کنند. این دسته از تحلیلگران که طیف‌هایی از مسوولان دولتی و گروه‌هایی از نخبگان دانشگاهی را شامل می‌شود، معتقدند برای حل معادله ارتباطی ایران و امریکا باید از همه ظرفیت‌های کشور بهره برد و در یک محیط عاقلانه فرمول‌هایی برای حل معادله پیدا کرد. محمد جواد ظریف یکی از همین افراد صاحب تجربه است که تجربه بالایی در مذاکرات میان ایران و امریکا از سال‌های ابتدایی پس از پیروزی انقلاب 57 داشته است. وزیرخارجه اسبق ایران معتقد است عنصر زمان برای حل معادله ارتباطی ایران و امریکا بسیار مهم است و باید از زمان نهایت استفاده را کرد. ظریف که روز و روزگاری در سال 99، زمانی که ایران فرصت احیای برجام را داشت اما این فرصت به آینده‌ای مبهم موکول شد، در آن زمان تذکار داده بود، «جهانِ 6ماه آینده با امروز فرق خواهد داشت...،» او در مهرماه 1404 هم همان تذکارهایی را می‌دهد که در اسفند 99 و اردیبهشت 1400 بارها تکرار کرده بود. دیروز ظریف وزیر خارجه پیشین ایران فرمول تازه‌ای را برای حل معادله با امریکا ارایه کرد که در آن «مذاکرات مستقیم و چندوجهی» با امریکا از موضع قدرت به عنوان یک راه‌حل عملی مطرح شده بود. ظریف که با یک رسانه لبنانی سخن می‌گفت، بازهم هشدار داد که گذشت زمان لزوما به نفع ایران نیست و فرصت‌های فعلی برای مذاکره ممکن است در ماه‌های آینده از دست برود. ظریف در گفت‌وگو با النهار، در پاسخ به منتقدان مذاکره با غرب و امریکا که حمله رژیم صهیونیستی به ایران را در حین مذاکرات دلیلی بر بی‌فایده بودن آن می‌دانند، تأکید کرد: «همین مذاکرات، با وجود نقدهایی که به شیوه و فرآیند آن دارم، باعث شد مردم با حفظ انسجام و وحدت خود به‌طور یکپارچه در برابر دشمن صهیونیست بایستند و نقشه آنها مبنی بر فروپاشی نظام ناکام بماند.» 
«اعتماد» در ادامه پرونده گشوده اخیر برای ارزیابی دیدگاه‌های کارشناسان و فعالان سیاسی، سراغ منصور حقیقت‌پور رفته و درباره فرمول مذاکره با امریکا و چرایی همسویی مواضع رادیکال‌های داخلی با ترامپ و نتانیاهو طرح پرسش کرده است.
منصور حقیقت پور: توافق ایران و امریکا نیازمند اراده سیاسی دو کشور است
منصور حقیقت‌پور فعال سیاسی اصولگرا در گفت‌وگو با «اعتماد» درباره همسویی مواضع برخی طیف‌های سیاسی رادیکال با دشمنان کشور می‌گوید: « ما دو جریان تندرو در کشور داریم که نگران رفتار آنها هستیم. هم تندروهایی که در جریان چپ وجود دارند هم تندروهایی که در جریان راست فعالیت می‌کنند. مواضع جریان تندروی راست ایران درست شبیه مواضع ترامپ و نتانیاهو در خصوص برجام است.ترامپ و نتانیاهو هم می‌گویند که برجام کاملا به ضرر آنها بوده که آن را کنار گذاشته‌اند. این جریان رادیکال راست که من نام آنها را حلقه در آستانه فروپاشی می‌دانم، برجام را سراپا ضرر و ایراد می‌دانند. هیچ تفاوتی میان مواضع این طیف با مواضع تندروهای امریکایی و اسراییلی وجود ندارد. »
حقیقت‌پور ادامه می‌دهد: «جریان رادیکال چپ هم معتقد است ایران باید در نشست شرم الشیخ شرکت می‌کرد و حتی اگر لازم بود با ترامپ روبوسی کنیم و دست دهیم، باید این کار را می‌کردیم! این نگاه برای ساختاری که قصد دارد، تصمیماتش را با عقلانیت اتخاذ کند، قابل قبول نیست. در عقلانیت، اعتدال، فهم و ادراک و تدبیر وجود دارد و رفتارهای هیجانی و احساسی در رویکرد عقلانی جایی ندارد. رویکرد عاقلانه به دنبال تامین منافع پایدار و بلندمدت کشور است. فریاد مخالفان برجام که همسو با صحبت‌های نتانیاهو و ترامپ و سلطنت‌طلب‌هاست، مشکوک است. مدت‌هاست که ما می‌گوییم فضای فراخی که پیش روی این جریان رادیکال ایجاد شده باید جمع شود و اجازه داده شود افراد معتدل، عاقل و مدبر وارد نهادهای تصمیم‌ساز و سیاست‌گذار شوند.»
او درباره ارسال برخی پالس‌های مذاکره از سوی ترامپ می‌گوید: « هنوز زود است که بخواهیم از پالس‌های ارسال شده توسط ترامپ و امریکا در خصوص مذاکره اظهارنظر قطعی کنیم. باید اجازه دهیم، زمان بگذرد تا بهتر بتوان درباره منویات درونی ترامپ از طرح این درخواست‌ها صحبت کنیم. حل معادلات ایران و امریکا فرمول دارد و باید از راهش وارد شد. مگر در ماجرای برجام دو کشور ایران و امریکا به یک درک مشترک نرسیدند؟ هم ما می‌توانیم انعطاف لازم را برای توافق به خرج دهیم و هم امریکا می‌تواند از مشکلات گره‌گشایی کند. اما رسیدن به یک چنین نقطه‌ای به اراده سیاسی از سوی هر دو طرف نیاز دارد.»
حقیقت‌پور با تاکید بر اینکه مذاکرات فرمول خاص خود را دارد و ایران در این حوزه افراد متخصص و کارشناس بسیاری دارد، می‌گوید: « معتقدم امریکا باید اعتماد ایران را جلب کند. اینکه ترامپ، جرارد کوشنر دامادش و ویتکاف را مسوول مذاکره و توافق با ایران کرده، گام روبه جلویی است اما امریکا باید اعتماد ایران را جلب کند. ایران چطور می‌تواند به کشوری که در کشاکش مذاکرات زیر میز گفت‌وگو زد و برجام را به هم زد، اعتماد کند؟ در صورتی که چنین اعتمادی ایجاد شود، شک نکنید توافق در دسترس خواهد بود.»