پیام سپاهان - کیهان /متن پیش رو در کیهان منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست
روزنامه «سازندگی» ارگان حزب کارگزاران سازندگی روزهای شنبه و یکشنبه تیتر و عکس صفحه اول خود را اختصاص به بحث هسته‌ای ایران و حل مناقشه میان ایران و آمریکا و همکاری‌های صلح‌آمیز هسته‌ای غیرنظامی در خاورمیانه با حمایت سازمان‌ملل و همچنین جنگ اتمی قریب‌الوقوع بین آمریکا و روسیه داده است. در تیتر و عکس روز شنبه این روزنامه مقاله‌ای از محمدجواد ظریف وزیر خارجه دولت روحانی مشترکاً با محسن بهاروند سفیر سابق ایران در انگلیس در روزنامه « گاردین» منتشر شده بود که همزمان در روزنامه‌های ایران و سازندگی باز‌نشر یافته بود. در این مقاله، این دو نویسنده پیشنهاد تشکیل یک مجمع جدید با حمایت سازمان ملل برای همکاری‌های هسته‌ای غیرنظامی در سراسر خاورمیانه و شمال آفریقا را مطرح کرده بودند؛ مجمعی که به اشتراک‌گذاری اورانیوم غنی شده و دستاوردهای انرژی هسته‌ای صلح‌آمیز اختصاص دارد و از منظر آنها در راستای پایان دادن به تهدید سلاح‌های هسته‌ای در منطقه طراحی شده است.
ظریف در این مقاله گفته که؛ «10 سال پیش، پس از توافق هسته‌ای ایران، در «گاردین» در مورد نیاز فوری به خلع سلاح هسته‌ای جهانی با شروع از ایجاد منطقه‌ای عاری از سلاح‌های کشتار‌جمعی در خاورمیانه، نوشتم. یک‌دهه بعد، در حالی که منطقه ما در لبه فاجعه قرار دارد، این درخواست دیگر نه‌تنها شایسته، بلکه ضروری است.»
بازار ![]()
اما او نگفته که 10 سال پیش که با هدف عاری بودن منطقه از سلاح هسته‌ای، توافقنامه هسته‌ای ایران با 5+ 1را امضاء کرد تا در بستر آن ایران از امتیازات برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای خود استفاده کند چرا امروز باید مراکز هسته‌ای صلح‌آمیز کشورش بمباران شود و سه کشور اروپایی عضو برجام نه‌تنها اعتراضی جدی به این اقدام آمریکایی‌ها نکرده باشند، بلکه با تهدید ایران به استفاده از«مکانیسم ماشه» اقدام آمریکا در بمباران مراکز هسته‌ای کشورمان را تأیید کرده باشند.
طرح «مناره» آقای ظریف مخفف «شبکه خاورمیانه برای تحقیقات و پیشرفت اتمی» است. وی مدعی است: «مناره یک نهاد منطقه‌ای خواهد بود که برای تسهیل همکاری هسته‌ای صلح‌آمیز بین اعضای آن طراحی شده است. این شبکه برای همه کشورهای واجد شرایط در خاورمیانه و شمال آفریقا برای پیوستن باز است و کشورها باید تولید یا استقرار سلاح‌های هسته‌ای را رد کرده و متعهد به تأیید متقابل پایبندی خود شوند. در عوض، مناره به آنها کمک می‌کند تا از فناوری هسته‌ای صلح‌آمیز، از جمله تولید انرژی، پزشکی، کشاورزی و تحقیقات علمی، بهره‌مند شوند.» آقای ظریف نحوه کار دراین طرح پیشنهادی را چنین معرفی می‌کند: «مناره تحقیق، آموزش و توسعه را در سراسر کشورهای عضو هماهنگ خواهد کرد. این شبکه از سرمایه‌گذاری‌های مشترک در زمینه‌هایی از غنی‌سازی اورانیوم و مدیریت پسماند گرفته تا هم‌جوشی هسته‌ای و پزشکی حمایت می‌کند. اعضا از طریق یک هیئت نظارتی مشترک، امکانات و تخصص خود را به اشتراک می‌گذارند و شفافیت را تضمین می‌کنند. میزان مشارکت متناسب با ظرفیت هر کشور خواهد بود اما هر عضو سود خواهد برد.»
براساس این طرح، دفتر مرکزی این شبکه در یکی از کشورهای شرکت‌کننده خواهد بود و دفاتر فرعی و احتمالاً تأسیسات غنی‌سازی مشترک در سایر کشورها وجود خواهد داشت. نظارت توسط هیئت مدیره‌ای متشکل از نمایندگان ملی انجام خواهد شد و ناظران بین‌المللی از سازمان ملل متحد، شورای امنیت و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز برای شرکت در آن دعوت می‌شوند.
سؤالی که در رابطه با این طرح مطرح است این است که آیا این طرح همان «کنسرسیوم مشترکی» نیست که ما با طرف آمریکایی 5 دور مذاکرات در عمان داشتیم و آنها معتقد بودند ایران باید غنی‌سازی خود را تعطیل کند و در قالب کنسرسیوم با شرکت کشورهای متقاضی هسته‌ای در منطقه فعالیت کند و جالب اینکه برخی کشورهای منطقه همچون عربستان‌سعودی مدعی بودند مرکز و محور این کنسرسیوم می‌تواند عربستان باشد و کشورهای دیگر به تناسب سهم خود می‌توانند از غنی‌سازی برخوردار باشند. به نظر می‌رسد حالا که آمریکا سه مرکز مهم هسته‌ای ما را بمباران کرده و مدعی است کل توان هسته‌ای ایران را از بین برده است چرا باید چنین طرح کنسرسیومی توسط ظریف مطرح شود!
نکته مهم دیگر اینکه سازمان ملل و شورای امنیت که در ابتدائی‌ترین مسئولیت‌های خود نمی‌توانند نقش‌آفرینی کنند با کدام توان و اراده قادرند نظارت درست بر فعالیت کشورهای عضو این کنسرسیوم داشته باشند. شورای امنیت سازمان مللی که اکنون با کشتار روزانه ده‌ها نفر در غزه و مرگ ناشی از تشنگی و گرسنگی کودکان غزه نمی‌تواند از ابزارهای بازدارنده خود استفاده کند، چگونه می‌تواند از طرحی که آقای ظریف مدعی است «مناره شامل پادمان‌های متقابل قوی برای جلوگیری از انحراف مواد برای استفاده نظامی خواهد بود»، در صورت انحراف برخی کشورها به استفاده نظامی، از خطر این انحراف جلوگیری کند. آن هم توسط برخی کشورهایی که برخلاف جمهوری اسلامی که بارها گفته مخالف سلاح هسته‌ای است، سخن از ضرورت داشتن بمب هسته‌ای می‌کنند.
آنچه ظریف و تیم او در برنامه هسته‌ای ایران دنبال می‌کنند و امروز در قالب‌های جدیدی همچون طرح «مناره» دنبال می‌شود، همان غنی‌سازی صفردرصد ترامپ و خالی کردن دست ایران از فعالیتی است که 25 سال است برای رسیدن به آن، کشور خون‌دل‌ها خورده و دانشمندان بزرگی را داده است و در آخرین اقدام، رژیم صهیونیستی با محوریت آمریکا شهدای بزرگ هسته‌ای همچون؛ عباسی، طهرانچی، فقهی، ذالفقاری و... را از ما گرفت.