پیام سپاهان - به گزارش خبرنگار اقتصادی ایونا، با آغاز «هشتگ صیدی دامنه را آزاد کن» بر آن شدم تا مطلبی در خصوص مزایا و معایب افزایش دامنه نوسان خطاب به سهامداران بنویسم.
در حال حاضر دامنه نوسان برای تمامی نمادهای سهام و حق تقدم سهام در بازارهای بورس و فرابورس (به استثنای بازار توافقی و تابلو قرمز بازار پایه) و مثبت و منفی 4 درصد برای صندوق‌های سهامی و مختلط لحاظ شده است.
بیشتر بخوانید: اخبار روز خبربان
در همین راستا به بیان توضیحات بیشتر در خصوص این مطلب می پردازم:

دامنه نوسان 3± درصد در حال حاضر به عنوان یک اقدام موقت در بازار سرمایه ایران اعمال می‌شود. این سطح از محدودیت نوسان تلاش دارد تا تعادلی بین دو هدف مهم برقرار کند:
کنترل هیجانات بازار: پس از رویدادهای اخیر و وجود ابهامات در فضای اقتصاد و سیاست، احتمال واکنش‌های هیجانی از سوی سهامداران افزایش یافته بود. محدود کردن دامنه نوسان به 3± درصد به سازمان بورس این امکان را می‌دهد تا از نوسانات شدید و غیرمنطقی قیمت‌ها که ناشی از این هیجانات هستند، جلوگیری کند. این امر به ویژه برای حفظ ثبات بازار و حمایت از سرمایه‌گذاران خرد که آسیب‌پذیری بیشتری در برابر نوسانات شدید دارند، اهمیت دارد.
حفظ سطح قابل قبولی از نقدشوندگی و کارایی: هرچند افراد بسیاری در بازار سرمایه به این موضوع نقد دارند اما در مقایسه با دامنه نوسان بسیار محدود 2± درصد، دامنه 3± درصد فضای بیشتری را برای انجام معاملات فراهم می‌کند. این افزایش جزئی در بازه نوسان می‌تواند به خریداران و فروشندگان اجازه دهد تا با انعطاف بیشتری به قیمت‌های مورد نظر خود نزدیک شوند و از قفل شدن حجم قابل توجهی از سهام در صف‌های خرید و فروش جلوگیری کند. در نتیجه، نقدشوندگی بازار در سطح بهتری حفظ شده و فرآیند کشف قیمت با سرعت بیشتری انجام می‌پذیرد. تاثیرات دامنه نوسان 3± درصد بر بازار
نقدشوندگی نسبتاً مناسب: در حالی که دامنه 7± درصد نقدشوندگی بالاتری را به همراه داشت، دامنه 3± درصد نیز همچنان امکان انجام معاملات را در یک بازه معقول قیمتی فراهم می‌کند. با این حال، در صورت وجود تقاضا یا عرضه قوی برای یک سهم، ممکن است همچنان شاهد تشکیل صف‌های خرید یا فروش باشیم، اما احتمال طولانی شدن و سنگین شدن این صف‌ها نسبت به دامنه نوسان‌های بالاتر کمتر خواهد بود. آخرین قیمت دلار در بازار: نبض ارز در 13 فروردین 1405 چگونه می زند؟ بخوانید
کشف قیمت تدریجی‌تر: فرآیند کشف قیمت در دامنه 3± درصد نسبت به دامنه آزادتر، به صورت تدریجی‌تر انجام می‌شود. قیمت‌ها در طول چند روز معاملاتی به تدریج به سطح تعادلی خود نزدیک می‌شوند. این امر می‌تواند از جهش‌های ناگهانی قیمت جلوگیری کند اما ممکن است فرصت‌های معاملاتی کوتاه‌مدت را نیز محدود سازد.
مدیریت ریسک: برای سرمایه‌گذاران، دامنه نوسان 3± درصد سطح معقولی از ریسک را به همراه دارد. نوسانات روزانه قیمت محدودتر شده و احتمال ضررهای سنگین در یک روز معاملاتی کاهش می‌یابد. با این حال، سرمایه‌گذاران همچنان باید به ریسک‌های ذاتی بازار سرمایه توجه داشته باشند.
جذابیت برای معامله‌گران: معامله‌گران کوتاه‌مدت و نوسان‌گیر همچنان می‌توانند از نوسانات 6 درصدی در طول یک روز معاملاتی (از منفی 3 تا مثبت 3) فرصت‌های معاملاتی کسب کنند، اما این فرصت‌ها نسبت به دامنه نوسان‌های بالاتر محدودتر خواهد بود. تغییر دامنه نوسان به 5± درصد
تصمیم‌گیری درباره اینکه تغییر دامنه نوسان به مثبت و منفی 5 درصد برای بازار خوب است یا بد، به شرایط فعلی بازار، اهداف سیاست‌گذار و دیدگاه ذینفعان مختلف بستگی دارد. نمی‌توان یک پاسخ قطعی و یکپارچه برای این سوال ارائه داد، اما می‌توان مزایا و معایب احتمالی این تغییر را بررسی کرد: پیش بینی افزایش قیمت بیت کوین در بازار بخوانید مزایای احتمالی تغییر دامنه نوسان به 5± درصد:
افزایش نقدشوندگی: در مقایسه با دامنه نوسان فعلی 3± درصد، افزایش دامنه به 5± درصد می‌تواند فضای بیشتری را برای انجام معاملات فراهم کند. این امر می‌تواند به کاهش صف‌های خرید و فروش و افزایش حجم معاملات منجر شود، زیرا خریداران و فروشندگان در بازه قیمتی وسیع‌تری امکان توافق خواهند داشت.
کشف قیمت کارآمدتر: با افزایش دامنه نوسان، قیمت‌ها می‌توانند سریع‌تر و بهتر به تغییرات عرضه و تقاضا و اطلاعات جدید واکنش نشان دهند. این امر می‌تواند به کشف قیمت واقعی سهام نزدیک‌تر شود و از ایجاد حباب‌های قیمتی یا افت‌های غیرمنطقی جلوگیری کند.
جذابیت بیشتر برای سرمایه‌گذاران: دامنه نوسان بیشتر می‌تواند جذابیت بازار را برای سرمایه‌گذارانی که به دنبال کسب سود از نوسانات بازار هستند، افزایش دهد. این امر می‌تواند منجر به ورود نقدینگی جدید به بازار شود.
کاهش احتمال دستکاری قیمت: محدودیت‌های مصنوعی کمتر در نوسان قیمت می‌تواند فرصت‌های دستکاری قیمت توسط افراد یا نهادهای بزرگ را کاهش دهد. قیمت انواع گوشی سامسونگ امروز (21 آبان): کاهش قیمت یا افزایش ناگهانی؟ بازار گوشی‌های سامسونگ زیر ذره‌بین بخوانید
واکنش سریع‌تر به اخبار: در صورت انتشار اخبار مهم (مثبت یا منفی)، قیمت سهام با دامنه نوسان بیشتر می‌تواند واکنش سریع‌تر و قوی‌تری نشان دهد و ارزش واقعی را زودتر منعکس کند. معایب احتمالی تغییر دامنه نوسان به 5± درصد:
افزایش نوسانات و ریسک: افزایش دامنه نوسان به طور طبیعی منجر به نوسانات بیشتر قیمت‌ها در طول روز معاملاتی خواهد شد. این امر می‌تواند ریسک معاملات را برای سرمایه‌گذاران، به ویژه سرمایه‌گذاران خرد و کم‌تجربه که تحمل ریسک کمتری دارند، افزایش دهد.
احتمال تصمیمات هیجانی: نوسانات شدیدتر ممکن است باعث شود برخی از سهامداران بر اساس احساسات و ترس یا طمع تصمیم‌گیری کنند که منجر به ضرر آن‌ها شود.
عدم کشف ارزش ذاتی در کوتاه‌مدت (در شرایط هیجانی): اگر بازار تحت تاثیر هیجانات شدید قرار بگیرد، افزایش دامنه نوسان می‌تواند منجر به دور شدن بیش از حد قیمت‌ها از ارزش ذاتی در کوتاه‌مدت شود. قیمت امروز طلادر بازار ، چهارشنبه 31 مرداد 1403 بخوانید
افزایش سفته‌بازی: دامنه نوسان بیشتر می‌تواند فضا را برای سفته‌بازی و معاملات کوتاه‌مدت سوداگرانه افزایش دهد که ممکن است به ضرر سرمایه‌گذاران بلندمدت باشد.
نگرانی برای ثبات بازار: در شرایطی که بازار از ثبات کافی برخوردار نیست یا با ابهامات زیادی روبرو است، افزایش دامنه نوسان می‌تواند منجر به بی‌ثباتی بیشتر و ایجاد نگرانی در بین سرمایه‌گذاران شود. چه زمانی تغییر به 5± درصد می‌تواند خوب باشد؟
بازار باثبات و کارآمد: اگر بازار از ثبات نسبی برخوردار باشد و سرمایه‌گذاران از بلوغ کافی برای درک ریسک‌های ناشی از نوسانات بیشتر برخوردار باشند، افزایش دامنه می‌تواند به کارایی بیشتر بازار کمک کند.
عدم وجود ابهامات بزرگ: در شرایطی که ابهامات سیاسی و اقتصادی کم باشد، نوسانات ناشی از افزایش دامنه احتمالاً بیشتر بر اساس عوامل بنیادی و واقعی شرکت‌ها خواهد بود تا هیجانات.
هدف افزایش عمق بازار: اگر هدف سیاست‌گذار افزایش عمق و نقدشوندگی بازار و جذب سرمایه‌گذاران بیشتر باشد، افزایش دامنه نوسان می‌تواند یک ابزار مفید باشد. چه زمانی تغییر به 5± درصد می‌تواند بد باشد؟
بازار بی‌ثبات و هیجانی: در شرایطی که بازار به شدت تحت تاثیر اخبار و شایعات قرار دارد و رفتارهای هیجانی در آن غالب است، افزایش دامنه نوسان می‌تواند منجر به نوسانات بسیار شدید و غیرقابل پیش‌بینی شود.
وجود ابهامات بزرگ: اگر ابهامات زیادی در فضای اقتصاد و سیاست وجود داشته باشد، افزایش دامنه نوسان می‌تواند منجر به واکنش‌های شدیدتر و غیرمنطقی قیمت‌ها شود.
حمایت از سرمایه‌گذاران خرد: اگر هدف اصلی سیاست‌گذار حمایت از سرمایه‌گذاران خرد و جلوگیری از ضررهای سنگین آن‌ها باشد، افزایش دامنه نوسان ممکن است با این هدف در تضاد باشد. نتیجه‌گیری:
دامنه نوسان 3± درصد در حال حاضر به عنوان یک ابزار موقت برای ایجاد ثبات نسبی در بازار سرمایه ایران و مدیریت ریسک‌های ناشی از ابهامات موجود به کار گرفته شده است. این سطح از محدودیت نوسان تلاش می‌کند تا ضمن کنترل هیجانات و حمایت از سرمایه‌گذاران، سطح قابل قبولی از نقدشوندگی و کارایی را نیز حفظ کند. با گذر زمان و کاهش ابهامات، احتمال بازگشت دامنه نوسان به سطوح قبلی یا تعیین سطح جدیدی بر اساس شرایط بازار وجود دارد.
تصمیم‌گیری درباره تغییر دامنه نوسان به 5± درصد نیازمند ارزیابی دقیق شرایط فعلی بازار، در نظر گرفتن اهداف مختلف و سنجیدن مزایا و معایب احتمالی است. این تغییر به خودی خود نه "خوب" است و نه "بد"، بلکه تاثیر آن به بستری که در آن اعمال می‌شود بستگی دارد. در شرایط کنونی بازار ایران که هنوز تحت تاثیر برخی ابهامات سیاسی و اقتصادی قرار دارد، افزایش ناگهانی دامنه نوسان ممکن است با ریسک‌هایی همراه شود. با این حال، در بلندمدت و با بهبود شرایط، افزایش تدریجی دامنه نوسان می‌تواند به کارایی و جذابیت بیشتر بازار کمک کند.
نویسنده: سارا دهنوی