بزرگنمايي:

پیام سپاهان - - اصفهان با داشتن مجموعه‌ای بی‌نظیر از آثار تاریخی، همواره با چالش‌های جدی در زمینه حفاظت و حراست از این گنجینه ارزشمند رو‌به‌رو بوده است.
آن طور که مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی گفته است، در زمان حاضر تنها 70 نیروی یگان حفاظت در کل استان و از این تعداد 24 نفر در شهر اصفهان فعالیت می‌کنند؛ بنابراین کمبود نیروی یگان حفاظت میراث فرهنگی، یکی از مهم‌ترین و اساسی‌ترین مشکلات در این زمینه است که امکان نظارت شبانه‌روزی و حراست مستمر از بناها، به ویژه در مناطق وسیع و یا اماکن عمومی‌تر نظیر پل‌های تاریخی شهر اصفهان را با دشواری مواجه کرده است.
بیشتر بخوانید: اخبار روز خبربان
کمبود نیروی انسانی متخصص و ناکافی بودن تعداد نیرو‌های یگان حفاظت میراث فرهنگی در اصفهان به عنوان یک معضل ریشه‌دار نه تنها امکان نظارت کافی بر آثار تاریخی را سلب می‌کند، بلکه باعث می‌شود حتی تجهیزات پیشرفته‌ای مانند دوربین‌های مداربسته نیز به دلیل عدم وجود نیروی انسانی برای نظارت بر تصاویر، کارایی لازم را نداشته باشند.
با وجود این چالش‌ها، خبر‌های مثبتی مبنی بر تقویت یگان حفاظت میراث فرهنگی به گوش می‌رسد. بر اساس اعلام وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، قرار است چهار هزار و 240 نیروی جدید به حوزه میراث فرهنگی کشور اضافه شوند که از این تعداد، 1000 نفر به یگان حفاظت اختصاص خواهند یافت.
در واقع هیئت وزیران در جلسه مورخ 1404/2/7 با پیشنهاد وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی و تایید سازمان اداری و استخدامی کشور، ایجاد حدود چهار هزار و 200 پست سازمانی در وزارت میراث فرهنگی را تصویب کرده است که به باور فعالان این حوزه، گامی مهم در راستای تقویت تشکیلات یگان حفاظت میراث فرهنگی، موزه‌ها و گنجینه‌های میراث فرهنگی کشور به شمار می‌رود.
این خبر، امیدواری‌هایی را هم در میان فعالان و دلسوزان میراث فرهنگی اصفهان ایجاد کرده است، اما سوال اساسی اینجاست که چه تعداد از این نیرو‌ها به استان اصفهان، با توجه به گستردگی و تعدد آثار تاریخی آن، اختصاص خواهد یافت؟
از سوی دیگر، اما فعالان میراث فرهنگی بر این باورند که با توجه به اهمیت حفاظت از آثار تاریخی و نقش کلیدی یگان حفاظت در این زمینه، ضروری است که دولت و مسوولان مربوطه، توجه ویژه‌ای به مشکلات نیرو‌های فعلی یگان حفاظت نیز داشته باشند.
تخصیص نیرو‌های کافی، رفع مشکلات استخدامی و حقوقی پرسنل، تجهیز یگان حفاظت به امکانات و تجهیزات مورد نیاز و ایجاد انگیزه در نیروها، از جمله اقداماتی هستند که می‌تواند به تقویت یگان حفاظت و بهبود وضعیت حفاظت از میراث فرهنگی کمک کند.
دوربین را نمی‌توان جایگزین نیروی یگان حفاظت کرد
یک فعال میراث فرهنگی در اصفهان، در این باره گفت: متاسفانه تعداد نیرو‌های یگان حفاظت میراث فرهنگی در اصفهان، به هیچ وجه با حجم و گستردگی آثار تاریخی این شهر همخوانی ندارد و این کمبود نیرو، فرصت را برای آسیب‌رسانی به آثار تاریخی فراهم می‌کند.
نرگس درخشان افزود: گستردگی محوطه‌های تاریخی یا آثار میراث فرهنگی و حفاظت از آنها تنها با یک یا 2 نیروی یگان حفاظت، کاری دشوار و چالش برانگیز است.
وی اضافه کرد: به عنوان مثال در اصفهان شرایط حفاظت از پل‌های تاریخی با چالش‌های جدی مواجه است. دوربین‌های نقطه زن هم اگر در سی و سه پل و خواجو وجود داشته باشد، به دلیل نبود نیروی انسانی برای نظارت بر تصاویر، عملا کارایی ندارد.
وی تاکید کرد: نیرو‌های یگان حفاظت به همراه تجهیزات لجستیکی کافی در کنار هم می‌توانند مثمر ثمر باشند اگرنه وجود صرف دوربین در اماکن تاریخی، چگونه می‌تواند مانع آسیب رسانی یا مواردی، چون تخریب و سرقت باشد.
این فعال میراث فرهنگی افزود: تخریب در سردر تاریخی خانقاه شیخ عبدالصمد نطنزی به انگیزه سرقت، نمونه بارز و شاهد خوبی بر این ادعاست چرا که این مکان مجهز به دوربین نقطه زن بود، اما نیروی یگان حفاظت خیلی دیر متوجه تخریب در سردر شدند.
درخشان گفت: صرف وجود تجهیزاتی نظیر دوربین کافی نیست و اگر نیروی انسانی برای نظارت بر تصاویر دوربین‌ها وجود نداشته باشد، باز هم شاهد تخریب و آسیب‌رسانی به آثار تاریخی خواهیم بود.
وی افزود: بسیاری از نیرو‌های یگان حفاظت، قراردادی بوده و از مزایایی از قبیل سختی کار یا نوبت کاری برخوردار نیستند، از این رو توجه به مشکلات و رفع آنها می‌تواند موجب ایجاد انگیزه در نیرو‌های یگان حفاظت برای حراست بایسته شود.
درخشان یادآور شد: آموزش و فرهنگ سازی در راستای حفاظت از میراث فرهنگی و تاریخی باید در مدارس و رسانه‌های فراگیر نهادینه شود تا بتوانیم به طور ریشه‌ای این معضل را حل کینم.
تجهیزات لجستیکی ناکافی، چالش نیرو‌های یگان حفاظت
فرمانده یگان حفاظت میراث فرهنگی استان اصفهان نیز گفت: حفاظت از خیل بنا‌های تاریخی اصفهان، کار دشواری است و نمی‌توان برای هر اثر تاریخی، نیروی انسانی مستقر کرد، چرا که این امر نه معقول است و نه امکان‌پذیر.
سرهنگ علی قربان‌پور با بیان اینکه تعداد نیرو‌های یگان حفاظت میراث فرهنگی در اصفهان، با حجم و گستردگی آثار تاریخی این شهر همخوانی ندارد، افزود: در حال حاضر نمی‌توانم آمار دقیقی از تعداد نیرو‌های یگان حفاظت در استان ارائه دهم، اما اعلام می‌کنم آماده جذب هر تعداد نیرویی که در اختیار ما قرار دهند، هستیم.
قربان پور با تاکید بر ضرورت استفاده از ابزار‌های نوین حفاظتی، تصریح کرد: باید به سمت و سوی استفاده از ابزار‌های فیزیکی مانند دوربین‌های مداربسته برویم، این تجهیزات تاثیر بسزایی در حفاظت از آثار تاریخی خواهند داشت.
وی در پاسخ به سوالی در خصوص برنامه‌های این اداره کل برای افزایش تجهیزات حفاظتی، گفت: در این مدت، تلاش کرده‌ایم تا با اعتبارسنجی سریع، نسبت به تهیه و نصب دوربین‌های مداربسته در بنا‌هایی که اولویت دارند، اقدام کنیم.
قربان‌پور با تاکید بر اهمیت مشارکت مردم در امر حفاظت از میراث فرهنگی، گفت: همه ما در قبال حفظ و حراست از آثار تاریخی مسوول هستیم و باید با فرهنگ‌سازی و آموزش، مردم را نسبت به اهمیت میراث فرهنگی آگاه کنیم و آنها را در امر حفاظت مشارکت دهیم.
سرکشی روزانه یگان حفاظت به پل‌ها کافی نیست؛ نقاط کور تهدیدی جدی برای پل‌ها
وی با اشاره به اینکه پل‌های تاریخی اصفهان به صورت روزانه مورد بازدید نیرو‌های یگان حفاظت قرار می‌گیرند، تصریح کرد: متاسفانه، همچنان با کمبود نیرو مواجه هستیم و نمی‌توانیم نیرو‌های ثابت در این مکان‌ها مستقر کنیم.
به گفته قربان‌پور نیرو‌های یگان حفاظت میراث فرهنگی به طور میانگین روزی 2 یا سه مرتبه به پل‌های تاریخی این شهر سرکشی می‌کنند.
وی افزود: با توجه به گستردگی رواق‌ها در عرشه و زیر پل‌ها به خصوص در سی و سه پل و خواجو که عابران بیشتری دارد، نقاط کور موجب سخت شدن نظارت دقیق توسط نیروی یگان حفاظت حتی با حضور دائم خواهد بود.
منبع: ایرنا