بزرگنمايي:

پیام سپاهان - استانی که از درد تورم بالا رنج می‌کشد؛ به‌گواه آمارها: 46.3 درصد در سال 1401، حالا تصویر جدیدی که از آن سوی مرکز آمار ایران ترسیم شده، نشان از بیشترین نابرابری درآمدی در بین ساکنانش دارد.

مرکز آمار ایران به تازگی اعداد و ارقام مربوط به ضریب جینی را منتشر کرده است. کنکاش در این آمارها نشان از کاهش این شاخص که از نابرابری درآمدی صحبت می‌کند، دارد. اما ضریب جینی چیست و آیا کاهش آن را می‌توان به معنای کمتر شدن اختلاف طبقاتی و نابرابری درآمد در همه جوامع تعبیر کرد؟
ضریب جینی شاخصی از نابرابری درآمدی است. این شاخص بین صفر و یک تعریف شده است. هرچه به صفر نزدیک‌تر باشد، یعنی اختلاف طبقاتی کمتر است و بالعکس. بررسی‌ها نشان می‌دهند که کاهش ضریب جینی را نمی‌توان به معنای کاهش نابرابری یا شکاف و اختلاف طبقاتی دانست. بیاییم بیشتر به این موضوع بپردازیم؛ جامعه‌ای را در نظر بگیریم که همه در آن نسبت به سال‌های قبل فقیرتر شده‌اند، این یعنی اختلاف طبقاتی هم روند نزولی را در پیش گرفته و بنابراین ضریب جینی هم عدد کوچکتر و کمتری را نشان می‌دهد. بنابراین تکیه دولت‌ها بر این موضوع تا آن را به‌عنوان یک دستاورد در کارنامه اقتصادی خود در شرایط حال حاضر ایران معرفی کنند، پایه درستی ندارد.
بالاترین و کمترین میزان نابرابری درآمد در کدام استان‌هاست؟
حالا مرکز آمار ایران اقدام به انتشار آخرین وضعیت ضریب جینی در ایران کرده است. بر اساس این گزارش، این سیستان و بلوچستان است که در بین سایر استان‌های کشور، دارای بیشترین نابرابری درآمد یا توزیع درآمد در سال 1401 بوده است. بر اساس گزارش مرکز آمار ایران، سیستان و بلوچستان با ضریب جینی 0.4647 بیشترین میزان نابرابری در توزیع درآمد را داشته است. این در حالی است که ضریب جینی برای کل کشور 0.3877 بوده است.
همچنین، در مناطق شهری کمترین ضریب جینی در استان کرمان با ضریب جینی 0.2700 و بالاترین ضریب جینی در استان سیستان و بلوچستان با شاخص 0.4647 بوده است.
در مناطق روستایی هم کمترین ضریب جینی مربوط به استان ایلام (0, 2354) و بیشترین ضریب جینی مربوط به استان همدان (0.3913) است.
میزان نابرابری درآمد در خانوار شهری و روستایی
بر اساس این گزارش، در شرایطی که ضریب جینی در میان خانوارهای کل کشور در سال قبل، 0.3877 بوده که در مقایسه با سال قبل 0.0061 کاهش داشته است.
همچنین ضریب جینی خانوارهای شهری و روستایی به ترتیب 0.3696 و 0.3643 است که نسبت به سال قبل به ترتیب 0.0061 کاهش و 0.0049 افزایش داشته است. این به آن معناست که خانوارهای روستایی در سال گذشته میزان نابرابری بیشتری در توزیع درآمد تجربه کرده‌اند.