کارنامه قرمز بانک ها در پرداخت وام مسکن

پیام سپاهان - سهم پرداخت تسهیلات مسکن از سوی بانک‌ها به 3.8 درصد رسید.

عملکرد شبکه بانکی در حوزه پرداخت وام‌های مسکن بیشتر از آنچه شبیه «تامین مالی بازار مسکن و صنعت ساختمان» باشد، به رویه نامتعارف «تامین مالی مسکن بانک‌ها» شباهت پیدا کرده‌است.
گزارش از جدیدترین کارنامه پرداخت تسهیلات توسط شبکه بانکی به بخش‌های مختلف اقتصاد نشان می‌دهد ‌‌‌‌‌‌ وضعیت «پوشش اعتباری بخش مسکن و ساختمان» بدتر از 5ماهه اول سال ‌و به‌مراتب ضعیف‌‌‌‌‌‌تر از مدت مشابه در سال‌گذشته شده‌است.
سهم بخش مسکن و ساختمان از تسهیلات بانکی طی 7‌ماه اول امسال به 3.8‌درصد کل تسهیلات پرداختی رسید. این میزان همچنان نسبت به سال‌های اخیر، «کمترین» است و حتی در مقایسه با یک‌سال 1403 که بالای 5‌درصد بود نیز کمتر است. بازار مسکن در دنیا، به‌دلیل ویژگی متفاوت این بخش و تقاضای فعال در آن، ‌‌‌‌‌‌ در مقایسه با سایر بخش‌های اقتصادی، حدود 19‌درصد از اعتبارات بانکی را دریافت می‌کند.
مقایسه کارنامه تامین مالی مسکن بانک‌های ایران با رویه جهانی نشان می‌دهد، شبکه بانکی در کشور در «تامین مالی بازار مسکن» سهم ندارد و حتی چند‌سالی است، به‌خصوص امسال، در «رکود مسکن و ساختمان» نقش بازی می‌کند. اثبات این بازیگری با «سهم نزدیک به صفر وام‌های خرید مسکن از کل وام‌‌‌‌‌‌ها» راحت‌‌‌‌‌‌تر می‌شود.
طی 7 ماه اول امسال، فقط 1.2‌درصد از کل 5500‌همت تسهیلات پرداخت‌شده توسط بانک‌ها در بخش‌های مختلف اقتصاد، ‌‌‌‌‌‌ به شکل «وام خرید خانه» به خانوارها رسید. این سهم خیلی پیش‌‌‌‌‌‌از سال‌های اخیر، بالای 5‌درصد بود.
با احتساب تورم مسکن و افزایش 25‌درصدی مبلغ وام خرید مسکن در ابتدای امسال، کل رقمی که در 7 ماه ابتدای سال‌جاری بابت این وام توسط بانک‌ها پرداخت‌شده، رشد واقعی منفی 2‌درصد داشته‌است.
در سال‌جاری، نه‌تنها خریداران مسکن «تحریم بانکی» شدند که پرداخت وام جعاله یا همان وام تعمیرات نیز با احتساب تورم مصالح و تجهیزات ساختمانی و همچنین میزان رشد مبلغ اسمی وام جعاله نسبت به سال‌قبل، رشد واقعی منفی 75‌درصدی داشت. شبکه بانکی، اولویتی برای پرداخت وام تعمیرات قائل نیست.
بانک‌ها علت عدم‌تامین مالی بخش مسکن را «نرخ سود پایین» تسهیلات در مقایسه با «قیمت تمام‌‌‌‌‌‌شده منابع برای اعتبارات میان‌مدت و بلندمدت» عنوان می‌کنند؛ چالشی که کاملا واقعیت دارد اما به‌جای حل آن باعث شکل‌گیری چالش بدتر شده‌است.
بدترین نمره «تامین مالی» برای «وام ساخت مسکن» ثبت شده‌است. از ابتدای سال‌جاری تا پایان مهر ماه، رشد واقعی «پرداخت تسهیلات ساخت» منفی 87‌درصد بوده‌است. این وضعیت، «سقوط تامین مالی مستقیم ساخت مسکن» را تایید می‌کند.