پیام سپاهان - کیهان /متن پیش رو در کیهان منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست
طی سال گذشته دست کم 39 اسرائیلی به اتهام جاسوسی برای ایران از سوی سرویس امنیتی شاباک بازداشت شده‌اند.
نشریه اکونومیست با انتشار این خبر در گزارشی نوشت: مردخای ممان، اسرائیلی هفتاد ساله معروف به «موتی»، به ناکامی عادت کرده بود. سال‌ها پیش ازدواجش به شکست انجامیده بود، تجارت‌های مختلفش نیز یکی پس از دیگری شکست خورده بودند و دائماً در مضیقه مالی بود. اما در آغاز سال 2024، روزنه‌ای از امید در زندگی‌اش پدیدار شد: چهار فرزند بالغش مسیر زندگی‌شان را یافته بودند، دو شریک تجاری تازه پیدا کرده بود، و عاشق زنی اهل بلاروس شده بود. عشق می‌تواند آدمی را به کارهایی وادارد که از عقل به دورند. در مورد ممان، اشتیاقش برای راضی نگه داشتن معشوق، او را به خیانت به اسرائیل کشاند. سال‌ها به‌عنوان یک میهن‌پرست شناخته می‌شد که عاشق بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل بود. دیدگاه‌های راست‌گرایانه و ضد عرب‌اش را با صراحت در فیسبوک منتشر می‌کرد. اما بهت زده خانواده و دوستانش شد وقتی فهمیدند که ممان برای دشمن قسم‌خورده اسرائیل، یعنی جمهوری اسلامی ایران، جاسوسی می‌کرد.
بر پایه گزارش شین‌بت (سرویس امنیت داخلی اسرائیل)، ممان یکی از 39 اسرائیلی است که طی سال گذشته به ظن جاسوسی برای ایران بازداشت شده‌اند. یکی از مقام‌های این سرویس گفت که از پایان سال 2022، ایرانی‌ها موفق به جذب صدها اسرائیلی شده‌اند. این افراد که از طریق رسانه‌های اجتماعی یا هنگام سفر به ترکیه و جمهوری آذربایجان جذب شده‌اند، از اقشار گوناگون هستند: یهودی و عرب، مذهبی و سکولار، جوان و پیر، مرد و زن.
جاسوسی همواره یکی از افتخارات اسرائیل بوده است. برخی، افزایش تمایل به خیانت در میان اسرائیلی‌ها را نشانه سرخوردگی عمیق اجتماعی می‌دانند. مقامات امنیتی اسرائیل نگرانند. یکی از مسئولان سابق شین‌بت گفت: «باید دیگران را از همکاری با بدترین دشمنان‌مان بازداریم، پیش از آن‌که به یک همه‌گیری ملی تبدیل شود.»
در نوامبر 2024، ممان اتهامات را پذیرفت. دادگاه او را به 6 سال زندان محکوم کرد. قاضی گفت: «این پرونده نشان می‌دهد چگونه فردی با انگیزه‌های شخصی و طمع مالی می‌تواند به سرعت به همکاری با دشمن تن دهد.»
شین‌بت مدعی است که ممان تنها نیست. در یک سال گذشته، شمار افرادی که برای ایران جاسوسی کرده‌اند بی‌سابقه بوده. برخی از آن‌ها انگیزه‌های مالی داشته‌اند؛ برخی، خشم از دولت اسرائیل یا همدلی با فلسطینی‌ها را بهانه کرده‌اند. یک مقام شین‌بت گفت: «ما با پدیده‌ای روبه‌رو هستیم که اگر کنترل نشود، می‌تواند به تهدید امنیت ملی بدل شود.»
در میان این جاسوسان، افرادی از زمینه‌های گوناگون هستند: عرب‌های اسرائیلی، یهودیان مهاجر از اتحاد جماهیر شوروی سابق، و حتی یهودیان مذهبی افراطی. برخی، مانند ممان، شکست‌خورده‌هایی تنها و آسیب‌پذیر بودند که وعده پول یا هیجان، فریب‌شان داد. برخی دیگر کاملاً می‌دانستند که برای چه کسانی کار می‌کنند.
ایران از مدت‌ها پیش عملیات‌های اطلاعاتی‌اش را از طریق کشورهای ثالث، به‌ویژه ترکیه و جمهوری آذربایجان، پیش می‌برد. دستگاه‌های امنیتی این کشورها هم اغلب یا نادیده می‌گیرند یا خودشان درگیرند. در یک مورد، یک زن اسرائیلی- روسی در جمهوری آذربایجان بازداشت شد که برای ایران اطلاعات جمع‌آوری می‌کرد. بازجویی‌اش نشان داد که از طریق یک حساب جعلی تلگرامی جذب شده بود و باور داشت که دارد برای یک تاجر اماراتی کار می‌کند.
دستگاه‌های اطلاعاتی ایران، از روش‌هایی مختلف استفاده می‌کنند. یکی از مأموران شین‌بت می‌گوید: «آن‌ها استاد سوءاستفاده از ضعف روانی و شخصیتی‌اند.»
بازار ![]()