بزرگنمايي:

پیام سپاهان - بهراد موسوی، کارشناس بازار سرمایه در خصوص امکان استفاده از دامنه نوسان پویا به مدار اقتصادی گفت: به طور کلی، مکانیزم دامنه نوسان پویا در بازار سرمایه به این شکل است که براساس حجم معاملات و میزان نوسان قیمتی روزانه سهم، یک سازوکار از پیش طراحی شده، فعال می‌شود. در این حالت، به تناسب افزایش یا کاهش حجم معاملات و درصد تغییرات قیمتی، زمانی که نوسان به حداکثر میزان تعیین‌شده می‌رسد (چه در جهت مثبت و چه در جهت منفی)، دامنه نوسان پویا وارد عمل می‌شود و آن محدوده نوسان، که به صورت ثابت مثلاً سه درصد بوده است، به میزان بیشتری گسترش می‌یابد؛ مثلاً به 7، 8 یا 9 درصد می‌رسد.
او خاطرنشان کرد: این افزایش تا جایی ادامه می‌یابد که معاملات به نقطه تعادلی برسند و عرضه و تقاضا به یک نسبت منطقی نزدیک شوند. در نتیجه، هیجانات خرید یا فروش، چه در شرایط صعودی و چه در شرایط نزولی بازار، کاهش می‌یابد.
موسوی با تاکید بر اینکه از جمله مزایای دامنه نوسان پویا این است که به کاهش هیجانات ناشی از اخبار مثبت یا منفی و افزایش یا کاهش ناگهانی عرضه و تقاضا کمک می‌کند و معاملات را در مسیر منطقی‌تر و پایدارتری هدایت می‌کند، ادامه داد: اما معایب آن نیز قابل توجه است؛ از جمله اینکه اگر طراحی این سازوکار به درستی و با کارشناسی کافی انجام نگیرد، ممکن است این ذهنیت در میان معامله‌گران و سهامداران ایجاد شود که روند معاملات توسط نهاد ناظر کنترل یا سرکوب می‌شود.
او تصریح کرد: برای جلوگیری از این نگرانی، باید از پیش، سازوکاری منطقی و شفاف تدوین شود و نظرات کارشناسان مختلف مورد بررسی قرار گیرد.
این کارشناس بازار سرمایه با بیان اینکه در دنیا نیز بسیاری از بورس‌ها به سمت دامنه نوسان پویا حرکت کرده‌اند، گفت: به عنوان مثال، در بورس توکیو (ژاپن) از ترکیب دامنه نوسان ثابت و پویا استفاده می‌شود. به این صورت که دامنه نوسان بر اساس قیمت پایانی روز قبل تنظیم می‌شود و در صورت رسیدن به حدود حداکثری یا حداقلی مشخص، به طور موقت گسترش می‌یابد تا معاملات روان‌تر و به دور از هیجانات شدید انجام شوند. بورس لندن، بورس هند و بورس کره جنوبی نیز از محدوده قیمتی پویا بهره می‌برند.
موسوی اظهار داشت: دلیل استقبال بورس‌های بزرگ دنیا از چنین سیستمی، این است که در صورت بروز نوسانات ناگهانی شدید، به جای توقف معاملات، با گسترش موقت دامنه نوسان، التهاب بازار کاهش می‌یابد و معاملات ادامه پیدا می‌کند.
او معتقد است که دلیل اصلی عدم استقبال از دامنه نوسان پویا، در بازار سرمایه ایران، نبود شفافیت و آگاهی درباره شرایط و نحوه اعمال آن است. معامله‌گران و سهامداران نگران این موضوع هستند که اجرای این سیاست ممکن است روند کلی بازار را، چه در جهت صعودی و چه نزولی، تحت تأثیر قرار دهد. تجربه‌های پیشین نشان داده‌ که تغییرات غیرشفاف در دامنه نوسان، در مقاطعی موجب سرکوب روندهای طبیعی بازار می‌شود؛ به‌ویژه در شش سال گذشته که در برخی مواقع، تغییرات دامنه نوسان مانع از شکل‌گیری یا ادامه روندهای بازار شده است.
این کارشناس بازار سرمایه در پاسخ به این سوال که در حال حاضر و باتوجه به شرایط، به کارگیری دامنه نوسان پویا در بازار سرمایه منطقی است، یا خیر؟ گفت: بازار سرمایه در حال حاضر وارد یک دوره صعودی شده و هیجان ناشی از ریسک‌های سیستماتیک کاهش یافته‌ و در مجموع شرایط بازار بهتر شده و برخی کارشناسان بر این باورند که بازنگری در دامنه نوسان می‌تواند به تداوم روند صعودی بازار کمک کند. به ویژه که ایجاد محدودیت فعلی دامنه نوسان می‌تواند مانع از ادامه حرکت مثبت بازار شود. با این حال ممکن است نهاد ناظر نگرانی‌هایی در خصوص افزایش عرضه در برخی روزها داشته باشد. همچنین در شرایط فعلی بازار دامنه نوسان پویا ممکن است هیجان کاذب ایجاد کند.
این کارشناس بازار سرمایه افزود: از همین رو، مناسب است تا پیش از اتخاذ تصمیم نهایی، نظرات کارشناسان مختلف کسب و استراتژی‌هایی دامنه نوسان پویا به طور شفاف بیان و ابهامات و مشکلات احتمالی که ممکن است پیرامون این موضوع وجود داشته باشد، بررسی شود. در این صورت می‌توان با برنامه‌ریزی دقیق، به سمت بهره‌گیری از دامنه نوسان پویا حرکت و به عمق‌بخشی و توسعه بازار سرمایه کمک کرد.