پیام سپاهان

آخرين مطالب

مردی که تا امروز درست فهمیده نشد مقالات

مردی که تا امروز درست فهمیده نشد
  بزرگنمايي:

پیام سپاهان - هم میهن /متن پیش رو در هم میهن منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست
عبدالجواد موسوی| دوم آذرماه که برسد، صدمین سالروز تولد جلال آل‌احمد است؛ مردی که به‌دلیل سوء‌تفاهم‌های فرامتنی انبوهی که پیرامون او را احاطه کرده‌اند، هیچ‌گاه درست فهمیده نشد. بااینکه یکی از سرراست‌ترین روشنفکران ما بود و چیزی که با آن از اساس بیگانه بود ابهام و پیچیدگی بود، اما همین آثار ساده و روشن هم درست فهمیده نشدند و اصلاً شاید درست‌تر این است که بگویم اصلاً درست خوانده نشد تا چه‌رسد به فهمیده‌شدن.
حکومتی‌ها بزرگترین جفا را در حقش کردند؛ با بزرگراه به‌نامش زدن و جایزه 110 سکه‌ای به‌نام او برگزار کردن. به‌احتمال قریب به یقین، نیت‌شان خیر بوده و با این‌کارها دست‌کم می‌خواستند ارادت‌شان را به آل‌احمد نشان دهند اما حاصل کارشان، ساختن یک شمایل حافظ وضع موجود بود از نویسنده‌ای که به دنیا آمده بود برای به‌هم‌زدن بازی. به دنیا آمده بود تا شر به‌پا کند و مزاحم خور و خواب دیگران شود. به دنیا آمده بود تا عیش دیگران را منغص کند. کافی است کسی دو، سه اثر از آثار شاخص جلال را بخواند تا بفهمد این نویسنده به‌هیچ‌وجه نمی‌تواند نویسنده معیار نظام جمهوری اسلامی باشد. در این ادعا نه تخفیف جلال نهفته است، نه تمجید او؛ صرفاً توصیف می‌کنم. ممکن است بعضی از شعارهای جلال در ظاهر با شعارهای رسمی نظام همخوانی داشته باشد، اما این نگاه بسیار سطحی و نازل است. کلیت آل‌احمد هیچ ربطی به نظام مستقر ندارد. او یک نویسنده است. یک روشنفکر تمام‌عیار. یک روشنفکر به‌معنای امروزی کلمه که حتی ربطی به روشنفکر دینی هم ندارد. روشنفکری که به‌اقتضای جامعه روشنفکری آن روزگاران، اگرچه ضدغرب است و به‌دنبال ریشه‌های بومی و خودی برای مبارزه با استعمار، اما در این ‌راه اصلاً و ابداً به شریعت اسلامی و مفاهیمی ازاین‌دست اعتنایی ندارد و اگر هم گاهی گریزی به این‌عوالم می‌زند، صرفاً به‌دنبال دستاویزی است برای پیشبرد اهدافی که در ذهن دارد؛ یعنی استفاده ابزاری از این مفاهیم. چنین چیزی را به‌دلیل صداقت ذاتی و منحصربه‌فردش اصلاً پنهان هم نمی‌کند. بااین‌حال از آن‌جایی که درست خوانده نشده، کمتر کسی به این موضوع توجه می‌کند.
روشنفکران هم که اغلب آن‌ها در شتابزدگی و سیاستزدگی دست‌کمی از حکومتی‌ها ندارند، روی دیگر علت عدم درست‌فهمیدن جلال بودند. آن‌ها با خلاصه‌کردن جلال در سیاست و گیردادن به همان جمله‌ای که جلال در ستایش شیخ فضل‌الله نوری گفته بود، از جلال چهره‌ای تک‌ساحتی ساختند و سبب شدند جلال قصه‌نویس، گزارش‌نویس، جستارنویس و منتقد کمتر جلوه کند. کار را به جایی رساندند که حتی آخوندبودن پدر جلال، به یکی از جرائم نابخشودنی او بدل شد. خیلی‌های‌شان برای اینکه کماکان محبوب بمانند، از جلال اعلام‌برائت کردند و سعی کردند اگر سهمی در شکل‌گیری وضع موجود داشتند، آن را به‌نام جلال ثبت کنند تا از اعتراض‌های احتمالی در امان بمانند.
نتیجه تلاش آن‌طرفی‌ها و این‌طرفی‌ها این شد که یک نویسنده به‌شدت جدی و تاثیرگذار در حوزه نثر فارسی، عالم روشنفکری، نقد ادبی و هنری و طرح مسائل بنیادین نظری، تبدیل شود به یک چهره مغشوش و مبتذل که حتی مجریان دلقک شبکه «من و تو» هم به‌راحتی و سادگی درباره او اظهارنظر می‌کنند و عوام کالانعام را علیه او می‌شورانند تا آنجا که از قتل‌های زنجیره‌ای تا گران‌شدن سیب‌زمینی را تقصیر سیدجلال آل‌احمد بیندازند.
بیش از نیم‌قرن از مرگ جلال می‌گذرد اما ما هنوز فرصت آن‌که او را درست بخوانیم و فهم کنیم، پیدا نکرده‌ایم. شاید این از اقتضائات زمانه شتابزده ماست که مجال مواجهه درست و منصفانه با هیچ پدیده‌ای را برای‌مان فراهم نمی‌آورد. واقعاً تعجب می‌کنم در چنین روزگاری که حتی آل‌احمد و شریعتی، درست خوانده و فهم نمی‌شوند، بزرگواری چون دکتررضا داوری‌اردکانی از این‌که آثارش را درست نخوانده و نفهمیده‌اند، گله‌مند است. بگذریم.
در دیباچه کتاب ارزیابی شتابزده، جلال از قول استادش، عباس اقبال نقل می‌کند که تا 100سال از یک واقعه نگذشته باشد، نمی‌توان درباره آن اظهارنظر درستی کرد. جلال متعرض می‌شود که من اگر همین الان نگویم که از این آش دهانم سوخت، فردا آش سرد می‌شود و سار از درخت می‌پرد و... الخ. حقیقتش این است که من با این‌که سال‌ها با جلال هم‌عقیده بودم و در شمار مخالفان سخن استاد اقبال، اما تازگی‌ها دارم به این نتیجه می‌رسم که حق با اقبال است. دست‌کم درباره خود جلال که حقیقتاً یک‌ واقعه بود، این حرف مصداق دارد. 100سال از تولدش می‌گذرد، اما ما هنوز نتوانسته‌ایم قضاوتی صحیح و منصفانه نسبت به او داشته باشیم. 
بازار

لینک کوتاه:
https://www.payamesepahan.ir/Fa/News/795005/

نظرات شما

ارسال دیدگاه

Protected by FormShield
مخاطبان عزیز به اطلاع می رساند: از این پس با های لایت کردن هر واژه ای در متن خبر می توانید از امکان جستجوی آن عبارت یا واژه در ویکی پدیا و نیز آرشیو این پایگاه بهره مند شوید. این امکان برای اولین بار در پایگاه های خبری - تحلیلی گروه رسانه ای آریا برای مخاطبان عزیز ارائه می شود. امیدواریم این تحول نو در جهت دانش افزایی خوانندگان مفید باشد.

ساير مطالب

ظرفیت فرهنگیان و اولیاء در خدمت ارتقای آموزش شهرضا قرار گرفته است

با دو طرح تحولی آموزشگاهی و معلمی به استقبال مهر می‌رویم

روابط‌عمومی کارآمد، سپر مقابله با شایعات و بازوی راهبردی آموزش‌وپرورش است

فناوری‌های گزینش نیازمند به‌روزرسانی جدی است

خدمات ویژه کمیته امداد به 368 بیمار سخت درمان

هوای استان اصفهان 2 تا 4 درجه گرم‌تر می‌شود

شورای گفت‌وگوی ملی باید به استان‌ها برود

اصفهان، روایت عشق و هنرخاستگاه توسعه گردشگری معنوی و مذهبی در اصفهان

نخستین گردهمایی توجیهی رؤسای ادارات آموزش بنیاد شهید «منطقه 1» کشور برگزار شد

متولدان 1386 بدون مجوز و با گذرنامه مجاز به سفر اربعین

اصفهان از مناطق بحرانی بیابانی زایی در کشور

برنامه‌ریزی هدفمند آموزش‌وپرورش ناحیه 3 اصفهان برای ارتقای عدالت آموزشی

«مدرسه، مسجد، منزل» راهبرد مبارکه برای پیوند مؤثر خانه و مدرسه است

اعزام 84 مددجوی زیارت‌اولی از اصفهان به کربلای معلی

آغاز عملیات آماده‌سازی سایت 67 هکتاری مسکن ملی در گلپایگان

پرداخت 174 میلیارد تومان به کار آفرینان در منطقه کاشان

بررسی79مصوبه معوقه شهرستان‌ها درنشست معاون استانداربا برخی فرمانداران

احیای کریدورفناوری اصفهان پس از20سال/تحقق رویای ملی با تعیین دبیرویژه منطقه

دیدار مدیر کل بنیاد مازندران با خانواده پاسدار شهید مجید آل ابراهیم در چالوس

احداث پارک‌های تخصصی ساختمانی در کشور؛ نیاز به ساماندهی مراکزتحقیقاتی است

نگاهی گذرا به سابقه شرارت‌های آمریکا علیه مردم ایران

پر کردن 11 هزار حلقه چاه آب غیر مجاز در استان اصفهان

جریمه بیش از 20 هزار میلیار د ریالی اصناف متخلف در استان

کوسه های جزیره کیش؛ زیبا و بی خطر

کشف 17 هزار لیتر نفت کوره خارج از شبکه توزیع در نجف‌آباد

وصول 1870 میلیارد ریال مالیات از محل کتمان درآمد‌ها در اصفهان

بهره‌برداری از 8 پروژه عمرانی و تجهیز 150 کلاس هوشمند در نجف‌آباد

با گفتمان‌سازی سند تحول، آموزش‌وپرورش ناحیه 2 اصفهان در مسیر تربیت تمام‌ساحتی گام برمی‌دارد

حجاب و عفاف یکی از مهمترین وصایای شهدا بوده است/ خطر دوگانگی ارزشی یکی از تهدیدهای هویتی است

سازمان منطقه آزاد کیش به دنبال توسعه تولید برق از انرژی خورشیدی/ رشد بی‌سابقه سرمایه‌گذاری در جزیره

انعقاد قرار داد سازندگی 58 هزار واحد مسکن ملی در استان

بهره برداری از پارکینگ کامیون داران خوانسار

طرح «میدان پویا» محور فعالیت‌های تابستانی دانش‌آموزان برای ارتقای سلامت و نشاط اجتماعی است

اصفهان میزبان اردوی تیم ملی ووشو

برگزاری مراسم بزرگداشت روز حماسه و ایثار شهرستان گلپایگان

ممنوعیت ثبت اظهارنامه مالیاتی از طریق دستگاه ها

شهدا با انتخاب مرگ، به حیات جاودان رسیدند / شهادت مفهومی از هستی‌بخشی است

بهره برداری از سالن چندمنظوره رزمی در خورزوق

معرفی کادر مدیریتی و فنی فوتبال ذوب آهن

تکمیل 2 پروژه آموزشی ناحیه 1 با مشارکت مردمی برای بهره‌برداری در مهرماه

برنامه‌ریزی آموزش‌وپرورش ناحیه چهار برای ارتقای کیفیت زیست مدرسه‌ای

آموزش و پرورش کاشان به دنبال توسعه مدارس انرژی‌پایه است

لزوم تشکیل شورای سیاست‌گذاری علم وفناوری برای تحقق اقتصاد دانش‌بنیان

منطقه ویژه علم و فناوری اصفهان نیازمند نقشه راه عملیاتی است

نان آزاد مشمول قیمت گذاری دولتی نیست، اما نظارت می‌کنیم

امنیت، محور اصلی توسعه پایدار در استان

تشکیل قرارگاه شهید سلامی برای رصد و کنترل بازار در لنجان

آغاز ثبت نام پیاده روی اربعین دراصفهان

تمرکز جدی آموزش‌وپرورش ناحیه 5 اصفهان بر حل بحران فضای آموزشی

🎙️صحبت‌های استاندار در برنامه سلام اصفهان