پیام سپاهان

آخرين مطالب

دریغ و افسوس ژاله آموزگار برای ابوالفضل خطیبی فرهنگی

دریغ و افسوس ژاله آموزگار برای ابوالفضل خطیبی
  بزرگنمايي:

پیام سپاهان - ایسنا / ژاله آموزگار، وداع خطیبی را زودهنگام خواند و گفت: به این سرزمین دوست‌داشتنی‌مان باید شیره‌ جان داد و در رفع کاستی‌هایش کوشید. به نظر من خویشکاری همه ما این است که با آنچه می‌دانیم و می‌توانیم رهرو این راه باشیم؛ کاری که خطیبی کرد. او کوشید با آنچه در توان او بود در این راه گامی بردارد. دست‌افزار او قلم بود و کلام. او نوشت و گفت و در این راه سوار تیزپایی بود. ولی افسوس خطیبیِ عزیزِ ما زود رفت.
ژاله آموزگار، استاد فرهنگ و زبان‌های باستانی و عضو شورای عالی علمی مرکز دائرهالمعارف بزرگ اسلامی، در مراسم یادبودی که برای ابوالفضل خطیبی در مرکز دایره‌المعارف بزرگ اسلامی برگزار شد، سوگنامه‌ای که برای او نوشته بود، خواند.
او در متن این سوگنامه نوشته است: «هنوز خیلی زود بود که خطیبی عزیز با دوستانش وداع کند. او در آغاز دهه شصت زندگی‌اش بود؛ دوران شکفتگی و پس دادن آموخته‌ها. او هنوز بسیار سخن برای گفتن داشت.
آیا در این وانفسای پژوهش، در بازار کساد سنجیده سخن گفتن، برای خواندن، آموختن و تحقیق کردن زمان گذاشتن، بدون چشم‌داشت مادی قلم زدن، برای یک واژه چندین منبع را بررسی کردن، برای دست‌یابی به یک نسخه دست به دامان این و آن شدن که از ویژگی‌های زنده‌یاد خطیبی بود، هنوز مشتری دارد؟ آیا خطیبی‌های دیگری هنوز هستند و خواهند بود؟ آیا گرفتاری‌های این روزگاران فرصتی خواهد داد که رهروان این راه از پای نایستادند و داوطلبانی نو در این راه گام بردارند و عاشقانه کار کنند؟ 
دلم می‌خواهد خوش‌بین باشم. دلم می‌خواهد به جوانان بااستعداد سرزمینم دل ببندم که در این راهند و همچنان از خاکستر ققنوس‌ها سر برخواهند آورد و باز به این بازار کساد رونق خواهند بخشید. وگرنه روان خطیبی‌ها به آرامش نخواهد رسید.
خطیبی ایران را همه همه‌ویژگی‌هایش دوست داشت
دکتر خطیبی خطیبی عاشق این سرزمین بود. ایران عزیز ما را با همه ویژگی‌هایش دوست داشت. سرزمین ایران که تنها مشتی خاک نیست؛ فرهنگ آن است، بزرگان آن، شعر و ادب و اخلاق و صفا و صمیمیت مردم آن است، نواهای دلنشین و پایکوبی‌های زیبا و دیدنی و گونه‌های متنوع زبانی اقوام آن است. فردوسی و شاهنامه و هویت ملی، رودکی و بیهقی و نظامی و حافظ و مولوی و صائب و نیما و شهریار آن است، گذشته غنی و پربار آن و پستی‌ها و بلندی‌های تاریخی آن است. زخم‌ها و آسیب‌های واردشده بر پیکر نازنین آن است. ایران یعنی مجموعه‌ای از همه این‌ها و عشق به ایران یعنی دوست داشتن همه این جلوه‌ها.
ولی آیا دوست‌داشتنِ تنها کافی است؟ نه، به نظر من، باید این مهر و محبت را باور کرد، باید نشان داد و باید در راه اعتلای تک‎‌تک آن‌ها کوشید و باید در شناسایی هرکدام از آن‌ها تلاش کرد و خطیبی تنها به دوست‌داشتنِ تنها بسنده نکرد. او در حد توانایی‌اش برای اعتلا و شناخت این فرهنگ بزرگ همت گماشت. درست مانند مادری که فرزندش را عاشقانه دوست دارد و این عشق او را به نگاهبانی فرزندش رهنمون می‌شود تا شیره جانش را در کام او بریزد، تیمار کند، بارورش سازد و سپس به بازگویی سجایای او بپردازد. تنها نشستن و از محبت دم زدن و قدمی برنداشتن به چه درد معشوق می‌خورد؟ 
به این سرزمین دوست‌داشتنی‌مان باید شیره‌ جان داد و در رفع کاستی‌هایش کوشید. در ضمن از زیبایی‌ها و توانایی‌های آن سخن گفت. به نظر من خویشکاری همه ما این است که با آنچه می‌دانیم و می‌توانیم رهرو این راه باشیم، کاری که خطیبی کرد. او کوشید با آنچه در توان او بود در این راه گامی بردارد. دست‌افزار او قلم بود و کلام. او نوشت و گفت و در این راه سوار تیزپایی بود. ولی افسوس خطیبیِ عزیزِ ما زود رفت. در روزهای تلخ پس از درگذشت او شاهد هم‌دردی‌های صمیمانه و تسلیت‌های از دل برآمده دوستان و دوستاران او هستیم؛ فهرست آثارش را نوشتند، کتاب‌هایش را معرفی کردند، از مقاله‌های خواندنی‌اش سخن گفتند و از مدخل‌های متعددی که در دایره‌المعارف‌ها نوشته بودند نام بردند.
در اینجا بد نیست اشاره‌ای به مدخل‌نویسی بکنیم که گاهی قدرش آن‌چنان که باید شناخته نشده است. اگر برخی خامی‌ها و خام‌نوشته‌ها را کنار بگذاریم، به نظر من پرداختن درست به یک مدخل در دانشنامه‌ها کار آسانی نیست. باید لُب مطلب را در امکان کوتاه نوشت، از منابع معتبر استفاده کرد، از پُرگویی پرهیز نمود، مطالب را در حد لازم و کافی نوشت و احساسات شخصی را در آن دخالت نداد.
کارنامه مدخل‌نویسی دکتر خطیبی چنان‌که می‌دانید پربار است، کتاب‌هایش خواندنی و سرشار از مطلب نو است. و همه می‌دانیم بیشتر مقاله‌های او رنگ و بوی شاهنامه دارد. او سال‌ها در این زمینه از محضر استادان بزرگ بهره برده، آموخته و سپس خوش پس داد. عاشقانه شاهنامه را ورق زده است، در لابه‌لای ابیات آن به رؤیا فرو رفته است و در جست‌وجوی نکته‌های تازه آن تلاش کرده است و نوآوری‌هایی را پیش کشیده است و گاهی به قولی، به طوری و به نوعی تابوشکنی کرده است. چنین کاری جرأت می‌خواهد و پشتوانه علمی و استدلالی.
هسته اصلی رساله دکتری‌اش که من بخت این را داشتم استاد مشاورش باشم اما در حقیقت بازخوان یافته‌هایش بودم، «ابیات الحاقی شاهنامه» بود که بعداً آن را به‌صورت کتاب منتشر کرد و طبعاً گفته‌هایش مخالفان و موافقانی داشت، اما همیشه بدون رنجش و با استدلال پاسخگو بود.
خطیبی برای جلب توجه سخن نمی‌گفت
او از روی هوا و برای جلب توجه سخن نمی‌گفت. به‌دنبال تازه‌ها بود و برای گفته‌هایش دلیل داشت. او نمی‌نوشت که ارتقا پیدا کند، بلکه عاشقانه می‌نوشت و چنان‌که دوستان جوانش به من گفتند شاهنامه را هم عاشقانه تعلیم می‌داد نه این‌که فقط تحسین فردوسی کند بلکه در میان ابیات شاهنامه به کاوش می‌پرداخت. چون گفتارش با جوهر عشق آمیخته بود سنگینی و سردی تخصصی گفتن را نداشت و خوشبختانه عُجب دانشمندانه که دامنگیر برخی نکته‌شناسانِ ما می‌شود در او نبود و ازاین‌رو دشمن‌برانگیز نبود. او می‌دانست که همه نمی‌توانند دربست با عقایدش موافق باشند. با سعه صدر، بدون خودبزرگ‌بینی به گفته‌ها و نظرهای دیگران گوش می‌داد.
او مهربان، خوش‌رو و مؤدب بود. معمولاً با لبخندی به لب دوستان زیادی داشت و تا آنجا که می‌دانم راه رابر کسی نمی‌بست و تا آن‌جا که در امکانش بود، از کمک علمی به دیگران دریغ نمی‌کرد.
ضمن تأسف از درگذشت دکتر خطیبی باید اذعان کنم که به‌جز دو سه سال اخیر که در دام این بیماری مهلک افتاد، فرد خوشبختی بود. از خانواده‌ای خوب و مهربان، خویشاوندانی با محبت برخوردار بود که دوستش داشتند و گروهی از دوستانش که هماره همراهش بودند. ضمن این‌که از توجه و علاقه محافل علمی داخل ایران چه در میان ایرانیان خارج از کشور نیز برخودار بود. اما کاش استویداد به این زودی چشم در چشم او ندوخته بود. چون دم‌به‌دم پخته و پخته‌تر می‌شد. هنوز بسیار باده ناگفته در رگ تاک داشت با امید به اینکه خانواده و دوستانش کوششی کند و مجموعه مقالاتش را به چاپ برسانند.
بی‌صبرانه منظر عمل پیوند بود اما...
با اشاره کوتاهی به آخرین لحظه‌ای زندگی‌اش کلامم را به پایان می‌برم؛ از نزدیکانش شنیدم که به دلیل وخامت حالش بی‌صبرانه در انتظار عمل پیوند بود، با دلی خوش و سرشار از آرزوهای دراز که باز شاهنامه خواهد خواند و باز تحقیق خواهد کرد و باز خواهد نوشت، راهی اتاق عمل شد تا کبد دیگری از شخص درگذشته دیگری جانشین عضو او شود. غافل از این‌که جسم و روان او بیگانه‌پذیر نبود. تن او با همان کبد بیمار خودش خو کرده بود. پس قدر خودی‌ها را بدانیم بیش از آن‌که از دست‌شان بدهیم. بیگانه خودی نمی‌شود. 

پیام سپاهان


در مراسم یادبود زنده‌یاد ابوالفضل حطیبی - شاهنامه‌پژوه و عضو فرهنگستان زبان و ادب فارسی - که چندی پیش بر اثر عارضه کبدی درگذشت، کاظم موسوی بجنوردی، رییس مرکز دائرهالمعارف بزرگ اسلامی، نیز گزارشی از حضور و فعالیت‌های ابوالفضل خطیبی در مدخل‌نویسی ارایه کرد.
همچنین علی‌اشرف صادقی درباره ایران‌دوستی ابوالفضل خطیبی سخن گفت.
این استاد زبان و ادبیات فارسی و عضو شورای عالی علمی مرکز دائرهالمعارف بزرگ اسلامی همچنین درباره آشنایی‌اش با ابوالفضل خطیبی و ویژگی‌های او گفت.
آخرین سخنران، «فریبا شکوهی»، همسر خطیبی و عضو هیأت‌علمی فرهنگستان زبان و ادب فارسی و پژوهشگر پیشین مرکز دائرهالمعارف بزرگ اسلامی بود که درباره سجایای علمی و اخلاقی همسرش صحبت کرد.
در این مجلس افزون بر خانواده خطیبی، جمعی از اعضای شورای عالی علمی مرکز دائرهالمعارف بزرگ اسلامی هم‌چون احمد مسجدجامعی، علی بهرامیان، عنایت‌الله مجیدی، مجدالدین کیوانی، سیدعلی آل‌داود، محمد جعفری قنواتی، محمود جعفری دهقی، یونس کرامتی، بابک فرزانه، ایران‌ناز کاشیان و مریم صادقی، تعدادی از اعضای هیأت علمی فرهنگستان زبان و ادب فارسی مانند محمدرضا نصیری، سیدمحمدمجتبی حسینی، مسعود جعفری جَزی، محمدجواد شمس، فرهاد قربان‌‎زاده، محمدرضا رضوی، فرهاد طاهری و هم‌چنین پژوهشگرانی مثل زهره زنگنه، جواد نیستانی، سعید لیان، مریم میرشمسی، نادره جلالی، محمد جمالی، الوند بهاری و امیرعباس آقابابازاده حضور داشتند، پیام تصویری جلال خالقی مطلق پخش و پیام مکتوب محمود امیدسالار قرائت شد.

لینک کوتاه:
https://www.payamesepahan.ir/Fa/News/395862/

نظرات شما

ارسال دیدگاه

Protected by FormShield
مخاطبان عزیز به اطلاع می رساند: از این پس با های لایت کردن هر واژه ای در متن خبر می توانید از امکان جستجوی آن عبارت یا واژه در ویکی پدیا و نیز آرشیو این پایگاه بهره مند شوید. این امکان برای اولین بار در پایگاه های خبری - تحلیلی گروه رسانه ای آریا برای مخاطبان عزیز ارائه می شود. امیدواریم این تحول نو در جهت دانش افزایی خوانندگان مفید باشد.

ساير مطالب

الجزیره: چرا روسیه در جنگ اخیر به ایران کمک نکرد؟

زیان 2 میلیارد دلاری ماینرها به اقتصاد برق

آوار جنگ بر سر مادران

ایرانی‏‌ها نه فراموش می‌‏کنند و نه می‌‏بخشند

مشاغل گرفتار زیر دکمه قطع اینترنت

روایتی دلخراش از «بازی مرکب» در جهان واقعی

سپاهان با نویدکیا در چهارمین روز محرم استارت زد

یک زلزله‌شناس: حملات اسرائیل حدود 1500 زلزله ناشی از انفجار ایجاد کرد

اسلام یا ایران؛ مسأله این است؟

تحلیلگر آمریکایی مطرح کرد: خطر اشتباه استراتژیک از سوی ترامپ

آرزو داشت روان‌پزشک شود

آرایش نظامی بودجه ترامپ

تولد نوزادان 4 قلو در اصفهان

ممنوعیت به کارگیری اتباع خارجی در واحدهای صنعتی آران و بیدگل

احتمال وقوع توفان گردوخاک از روز چهارشنبه در استان

شهردار اصفهان سفیر افتخاری اورژانس شد

آغاز عصر ابهام هسته‌ای

خیانت گروسی

اسقاطی

برای دفاع از ایران، فرقی بین باکو و دوحه نیست

روایت‌های عجیب از جنگ 12 روزه

راه اندازی زمین اسکیت شمال شهر اصفهان

بررسی طرح‌های قابل سرمایه گذاری در شرق اصفهان

امضای 29 تفاهمنامه برای احداث 171 کلاس درس

برگزاری مراسم بزرگداشت سردار سلامی در گلپایگان

بهره‌برداری از دو 2 استخر جدید فرآوری شورابه در خوروبیابانک

ویژگی‌های ساعت جدید وان‌پلاس لو رفت؛ رقیب گلکسی واچ

نیروی نیابتی آمریکا

فضاسازی جدید تندروها؛ پاسخ «هم‌میهن» به «کیهان»

فعال اصلاح‌طلب نوشت: گناه فریدون؟

خودروی پژو با راننده 13 ساله در نائین توقیف شد

دستگیری 40 خرده‌ فروش موادمخدر در نجف‌‌آباد

دست روی ماشه، آماده پاسخ به شرارت

مراسم بزرگداشت سرداران شهید و دانشمندان هسته‌ای در میمه

زاینده‌رود فردا بازگشایی می‌شود

وداع با دو شهید اقتدار وطن در شرق اصفهان

اهدای فرش ذهنی بافت به شهیدان روستا

راه اندازی «نذر پاکیزگی» در اصفهان

ممنوعیت سکونت اتباع در 14 شهرستان استان اصفهان

معلم شهید یونسی، افتخار بزرگی برای نظام آموزش و پرورش است

اتصال هشت هزار فروشگاه استان به طرح ملی کالابرگ

دیدار فرمانده مرکز مقاومت بسیج بنیاد شهید و امورایثارگران با خانواده شهید کیومرث کوثری مقدم

اشتغال برای 70 زندانی در یک واحد تولیدی

اهتزار پرچم ایران در کنار بیرق حضرت سیدالشهدا (ع) در فریدن

چگونه کلان راهبرد جدید اسرائیل، خاورمیانه را به آتش کشید

لطفی، نخستین خرید نویدکیا برای سپاهان

مهاجم فصل گذشته ذوب‌آهن طلایی‌پوش شد

پرچمداری نوجوانان در ماه محرم

ممنوعیت سکونت اتباع در 14 شهرستان استان

ارسالی‌های شما به با مخاطبان در سوم تیرماه