چاپ

پیام سپاهان- ارمغان بهار در غرب اصفهان رویش افزون بر 400 گونه گیاهی و دارویی در گستره خاک این منطقه است.
کلونک گیاه خودرو است که در میانه بهار بیشتر در مزارع و بیشه زارهای فریدن واقع در 140 کیلومتری اصفهان می‌روید و عمده مصرف آن؛ بیشتر در تهیه نوعی نان محلی است که طرفداران خاص خود را دارد.

کلونکِ تازه از خاک روییده را پس از چیدن می شویند و خُرد می‌کنند، سپس در خمیر می‌ریزند و به صورت نان ضخیم و دایره ای شکل می‌پزند. عطر کلونک پس از پخت بیشتر می‌شود و سبزینه آن در میان بافت نان طعم بی نظیری دارد.
نان محلی کلونک ضخیم تر از لواش و شبیه به نان گِرده است. آرد گندم یا جو را با افزودن آب به خمیر تبدیل می‌کنند. خمیر این نوع نان را سِفت تر از سایر اقسام نان درست می کنند و در مرحله آخر کلونک را به آن اضافه می کنند. در گذشته این نان در تنورهای خانگی می پختند و اکنون به عنوان یکی از نان‌های فصلی پرطرفدار در نانوایی ها طبخ و به فروش می‌رسد.

کارشناس امور باغبانی جهاد کشاورزی فریدن، با بیان اینکه کلونک از سبزی‌های معطر مناطق سردسیر استان است، افزود: کلونک گیاهی شبیه تره، چندساله،غُده ای،علفی با رایحه ای شبیه سیر است.
فهیمه صالحی افزود: طبع کلونک بسیار گرم بوده که برای کلیه ها و دردهای عضلانی بسیار مفید است.
وی اضافه کرد: از گیاه تازه کلونک در پخت نان و از خشک شده آن نیز در طبخ انواع آش استفاده می‌شود.
با وجود اینکه زمان پخت نان کلونک در غرب اصفهان تنها یکبار در سال و در بهار است و به عنوان میراث ناملموس پیشینیان این خطه به‌شمار می‌رود، اما هنوز به ثبت نرسیده است. این در حالی است که اکنون غذا و خوراک های بومی به عنوان یکی از مهترین شاخصه های گردشگری خلاق مطرح می شود.

ضرورت ثبت خوراک های سنتی در فهرست میراث ناملموس

کارشناس ثبت پرونده‌های میراث معنوی در اصفهان در همین پیوند گفت: فرایند ثبت میراث ناملموسِ شهرستان های غرب این استان کمرنگ و با توجه به ظرفیت ها و فرصت های بومی نیازمند پیگیری مجدانه است.
عباس ترابزاده افزود: ثبت میراث ناملموس غرب استان اصفهان نیازمند مطالعات میدانی، پژوهش های کارشناسی استاندارد و پیگیری مستمر مسوولان این منطقه است.
وی با بیان اینکه موضوع پرونده‌های ثبتی در این زمینه باید زنده و پویا باشد، افزود: خوراک ها و غذاهای سنتی پس از مطالعات و مستندنگاری قابل ثبت در فهرست میراث ناملموس است.

غذا؛ انگیزه مهم گردشگران در انتخاب مقصد

در همین رابطه پژوهشگر حوزه گردشگری گفت: گزارش سازمان جهانی گردشگری، دلیل اصلی تصمیم گردشگران به سفر را ابتدا انگیزه‌های فرهنگی، سپس طبیعت و در مرحله بعد غذا عنوان کرده است.
امین صادقی افزود: معرفی خوراک ها و غذاهای بومی هر منطقه، فرصتی بی نظیر برای شناخته شدن دیگر جاذبه‌های گردشگری است.
وی ادامه داد: فرهنگ غذای ایرانی و خوراک های سالم و طبیعی همچنان در بین مردم روستاها و شهرستان‌های مختلف استان و کشور حفظ شده است اما یکسان سازی و فراموشی این ظرفیت مهم را تهدید می کند.
این پژوهشگر با بیان اینکه گردشگری غذا با برنامه ریزی می تواند سودآور و دارای بازده اقتصادی باشد، افزود: سرآغاز شناخته شدن بسیاری از مقصدهای گردشگری غذاها و خوراک های بومی آن بوده است که این موضوع می تواند به کارآفرینی و اشتغالزایی نیز منتهی شود.
وی تصریح کرد: توریسم غذا؛ تجسم ارزش های سنتی و بومی یک منطقه علاوه بر توسعه اقتصادی از جذابیت تاریخی و معنوی نیز برخوردار است.

کارشناس حوزه گردشگری اضافه کرد: جایگاه خوراک های سنتی در سایه بی توجهی رو به افول است، این در حالی است که علاقه به مصرف غذاهای اُرگانیک روستایی و دستپخت های سنتی در بین گردشگران بیشتر شده است.

صادقی با بیان اینکه شناسایی این خوراک ها و حفظ اصالت آنها ضروری است، افزود: غذاهای سنتی از نظر ارزش غذایی، تازگی و نداشتن مواد نگهدارنده شیمیایی نقش مهمی در افزایش ارتباط نسل‌ها و بازگشت به هویت فرهنگی ایفا می‌کند.

وی برگزاری جشنواره غذاهای بومی، جانمایی هوشمندانه غذاها در تورهای گردشگری، ساخت مستند، نمایشگاه عکس و ایجاد بازارچه فروش را برای حفظ و تجاری سازی خوراک های بومی هر منطقه ضروری دانست.
در کتب تاریخی؛ فریدن را منطقه‌ای "علف خیز با آب فراوان و مراتعی بی‌پایان" نامیده‌اند. خاک حاصلخیز، اقلیم سرد و کوهستانی و آب و هوای معتدل این شهرستان پدیدار شدن گستره وسیعی از مراتع سرسبز و پوشش گیاهی منحصر به فرد را در این منطقه به دنبال داشته است.

فریدن رویشگاه گیاهان دارویی، خوراکی و صنعتی است. چنین مزیت خدادادی موجب شد این منطقه با عرضه بیش از 200 گونه گیاهی در نمایشگاه “روستا، کانون تولید و ارزش آفرینی” در محل نمایشگاه‌های بین‌المللی تهران در سال 1395، جزو پنج شهرستان برگزیده استان اصفهان جهت تخصیص غرفه قرار گیرد و به سرزمین گیاهان دارویی شهرت یابد.

پارِنج، آش محلی، شوربا، برشتوک،کالجوش، خاچاپوری، پَتله پلو، آگِردک و انواع دمنوش های آرامبخش از جمله خوراک های بومی شهرستان های غرب استان است.

عنوان تمدن هفت هزار ساله با انبوه ظرفیت های فرهنگی و گردشگری به منطقه ای وسیع از شهرستان‌های فریدن با بیش از 49 هزار نفر جمعیت، فریدونشهر با 35 هزار نفر جمعیت، چادگان با 32 هزار نفر و بویین میاندشت با بیش از 24 هزار نفر اطلاق می شود که به ترتیب در 140، 170، 110 و180 کیلومتری غرب اصفهان قرار دارند.