چاپ

پیام سپاهان - اعتماد /متن پیش رو در اعتماد منتشر شده و انتشار آن در آخرین خبر به معنای تایید تمام یا بخشی از آن نیست
6 ماه و 25 روز پس از آغاز حمله نظامی همه‌جانبه روسیه به اوکراین، مسکو تصمیم دارد با برگزاری یک همه‌پرسی که بسیاری دیگر از کشورها آن را «نامشروع» و «غیرقانونی» می‌خوانند، بخشی از مناطق اشغال‌شده را رسما به خاک خود الحاق کند.
مقام‌های دست‌نشانده کرملین در چهار منطقه دونتسک، لوهانسک، زاپروژیا و خرسون در خاک اوکراین هفته گذشته اعلام کردند که قصد دارند به منظور الحاق رسمی این مناطق به روسیه همه‌پرسی برگزار کنند. روز چهارشنبه 21 سپتامبر ولادیمیر پوتین رییس‌جمهور روسیه حمایت خود را از برگزاری این همه‌پرسی‌ها اعلام کرد و در شرایطی که جامعه بین‌المللی این همه‌پرسی‌ها را «غیرقانونی» می‌دانست، روز جمعه 23 سپتامبر فرآیند رای‌گیری آغاز شد.
براساس روایت خبرنگاران حاضر در مناطق جنوبی، روی برگه‌های رای یک سوال وجود دارد که پاسخ آن «آری» یا «نه» خواهد بود. در این برگه‌ها پرسیده شده «آیا تمایل دارید از اوکراین جدا شوید و به عنوان یک دولت مستقل به فدراسیون روسیه بپیوندید؟» در مناطق شرقی سوال مندرج روی برگه‌های رای فرق می‌کند و در آنها پرسیده شده «آیا مایل به پیوستن به فدراسیون روسیه هستید؟» خبرگزاری‌های روسی با استناد به برخی نظرسنجی‌ها با منبع نامشخص در این منطقه پیش‌بینی کرده‌اند که مشارکت در رای‌گیری بسیار بالا خواهد بود و اغلب مردم از الحاق به روسیه حمایت خواهند کرد. ریانووستی مدعی شده است که در دونتسک 94درصد، در لوهانسک 93درصد، در زاپروژیا 87درصد و خرسون 80درصد از شهروندان از الحاق به روسیه حمایت می‌کنند.
کریل استرموسوف، یکی از سران منصوب روسیه در منطقه خرسون واقع در جنوب اوکراین، روز جمعه در بیانیه‌ای اعلام کرد: «امروز ما قادر خواهیم بود انتخاب تاریخی خود را انجام دهیم». او در این بیانیه همه‌پرسی برای الحاق به روسیه را «دقیقا مطابق قوانین بین‌المللی» توصیف کرد و از مردم خواست پای صندوق‌های رای رفته و نظر خود را اعلام کنند.
نهادهای بین‌المللی، مقام‌های اوکراینی و مقام‌های ارشد کشورهای غربی این همه‌پرسی‌ها را محکوم کرده و گفته‌اند به هیچ‌وجه جدایی بخش‌هایی از خاک اوکراین و الحاق آن به خاک روسیه را به رسمیت نخواهند شناخت. تا زمان انتشار این گزارش نیز هیچ کشوری حمایت خود را از این همه‌پرسی اعلام نکرده است. ولودیمیر زلنسکی رییس‌جمهور اوکراین روز جمعه از «متحدان اوکراین» برای محکوم کردن این «رفراندوم ساختگی» تشکر کرد و گفت این اقدامات تغییری در اراده اوکراینی‌ها برای بازپس‌گیری مناطق اشغال‌شده ایجاد نمی‌کند.
از جمله دلایلی که مقام‌های اوکراینی و نهادهای بین‌المللی این همه‌پرسی را غیرقانونی و نامشروع می‌دانند این است که اولا مناطق مذکور از طریق نظامی اشغال شده و ثانیا بسیاری از شهروندان این مناطق پس از شروع جنگ و به دلیل فشارهای روسیه به مناطقی دیگر پناهنده شده‌اند. بر اساس برآوردها جمعیت ساکن در مناطق تحت اشغال روسیه حدود 1.2 میلیون نفر است که در مقایسه با پیش از شروع جنگ تقریبا نصف شده است.
حوادث اخیر در مناطق اشغال‌شده برای مردم اوکراین یادآور حوادث سال 2014 در شبه‌جزیره کریمه است که طی آن یک همه‌پرسی زیرنظر شبه‌نظامیان طرفدار روسیه برگزار شد و مسکو آن را دستاویزی برای اشغال نظامی کامل این شبه‌جزیره و الحاق آن به خاک خود قرار داد.
تاس گزارش داده که با توجه به کمبود تجهیزات فنی قرار است رای‌گیری به صورت سنتی و با استفاده از برگه‌های کاعذ صورت گیرد و خبری از رای‌گیری الکترونیکی نخواهد بود. لئونید پاسچنیک، رهبر جمهوری خودخوانده مردم لوهانسک به تاس گفت که مردم این منطقه از سال 2014 منتظر برگزاری این همه‌پرسی بوده‌اند و آن را «رویای مشترک و آینده مشترک ما» خواند. بسیاری از کارشناسان معتقدند این اقدام مسکو در کنار فراخوان 300 هزار نفر برای پیوستن به نیروهای نظامی روسیه، از ضعف جدی این کشور در میدان نبرد و نگرانی‌های مسکو از احتمال از دست دادن مناطق اشغال شده ناشی می‌شود.
واکنش محرمانه امریکا به تهدید هسته‌ای مسکو
ولادمیر پوتین پیشتر تاکید کرده بود که مسکو از همه ابزارها برای حفاظت از قلمرو خود استفاده خواهد کرد. همچنین دیمیتری مدودف رییس‌جمهوری پیشین این کشور هم تهدید کرده که مسکو برای دفاع از سرزمین‌هایی که به روسیه ملحق خواهند شد از هر سلاحی استفاده خواهد کرد. او همچنین پیش‌بینی کرد که پس از برگزاری همه‌پرسی این مناطق به خاک روسیه اضافه خواهند شد. روزنامه واشنگتن‌پست در گزارشی اختصاصی با اشاره به تهدید روسیه به استفاده از سلاح هسته‌ای، نوشته است که ایالات متحده در واکنش به این مساله پیامی محرمانه و خصوصی به مقام‌های ارشد کرملین ارسال کرده‌اند که طی آن به روسیه در خصوص تبعات جدی استفاده از سلاح‌های هسته‌ای هشدار داده شده است.
داریل کیمبال، مدیر اجرایی انجمن کنترل تسلیحات، یک گروه حامی منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای در واشنگتن در این خصوص معتقد است که در موضع‌گیری‌های روس‌ها یک تفاوت اساسی پدید آمده است. او می‌گوید: «تا پیش از این، این تهدید برای هشدار دادن به ایالات متحده و سایر کشورهای غربی در راستای جلوگیری از دخالت آنها در میدان جنگ بود اما اکنون شرایط فرق کرده است و روس‌ها برای جلوگیری از پیشروی اوکراین و متوقف ساختن بازپس‌گیری مناطق اشغال شده از این تهدید استفاده می‌کنند.» کیمبال می‌افزاید: «آنچه همه باید بدانند این است که اگر نگوییم بدترین، یکی از وحشتناک‌ترین سناریوهایی که ممکن است اتفاق بیفتد استفاده از سلاح هسته‌ای در میدان نبرد خواهد بود.» به گفته او، پیامدهای حتی یک به اصطلاح یک «جنگ هسته‌ای محدود» کاملا فاجعه‌بار خواهد بود.
پوتین پیش از این نیز فراخوان اجباری جذب حدود 300 هزار نیروی ذخیره برای پیوستن به ارتش این کشور را اعلام کرده بود. اقدامی که با مخالفت‌های گسترده در سراسر این کشور روبه‌رو شده بود.
گزارش سازمان ملل از جنایت جنگی روسیه
سازمان ملل متحد که تاکنون ارتکاب جنایات جنگی در اوکراین در پی تهاجم نظامی روسیه به این کشور را محتمل می‌دانست روز جمعه رسما وقوع چنین جنایاتی را مورد تایید قرار داد. کمیسیون تحقیق سازمان ملل متحد در مورد وقایع مرتبط با جنگ اوکراین ماه مارس گذشته، کمتر از یک ماه پس از آغاز حمله نظامی روسیه، در شورای حقوق بشر این سازمان تشکیل شد. اعضای این کمیسیون از سوی شورای حقوق بشر ماموریت یافتند تا در خصوص موارد احتمالی نقض حقوق بشر توسط سربازان روسیه در جریان این تهاجم نظامی تحقیق کنند. نهاد حقوق بشری سازمان ملل متحد متعاقبا قطعنامه‌ای را در ماه مه به تصویب رساند که در آن از کمیسیون تحقیق خواسته شده بود تا به‌طور خاص در مورد نقض جدی حقوق بشر توسط سربازان روسیه در مناطق کی‌یف، چرنیه یف، خارکیف و سومی تحقیق کند.
اریک ماوز، رییس کمیسیون تحقیق شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد در نخستین گزارش شفاهی خود در برابر شورا توضیح داد که در جریان تحقیقات در چهار منطقه یاد شده، از 27 شهر و محل بازدید به عمل آمده و بیش از 150 قربانی و شاهد مورد سوال قرار گرفته‌اند. وی در این خصوص تصریح کرد: «کمیسیون براساس شواهد جمع‌آوری‌شده به این نتیجه رسید که جنایات جنگی در اوکراین انجام شده است.» ماوز برای ارایه توضیحات بیشتر در این خصوص به مواردی از جمله «بمباران‌های مناطق غیرنظامی، اعدام‌های متعدد، شکنجه، بدرفتاری و همچنین خشونت جنسی» اشاره کرد. رییس کمیسیون تحقیق شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد سپس ضمن ابراز شگفت‌زدگی از شمار زیاد اعدام‌ها در مناطق بازدیدشده گفت: «کمیسیون اکنون در حال بررسی شرایط وقوع این کشتار در 16 شهر و منطقه است. ما ادعاهای معتبری نیز درباره موارد متعدد دیگری از اعدام‌ها دریافت کرده‌ایم که در حال جمع‌آوری اسناد و مستندات آن هستیم.» بر اساس گزارش کمیسیون تحقیق شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد که کلیات آن روز جمعه طی نشستی با حضور کارشناسان به صورت شفاهی مطرح شد اجساد مورد بررسی قرار گرفته در ارتباط با اعدام‌ها همگی دارای ویژگی‌های مشترکی از جمله دست‌های بسته شده از پشت، زخم‌های گلوله در سر یا گلو‌های شکافته شده بوده‌اند.