چاپ

پیام سپاهان - ایران / « نفت، اسرائیل و دیگر هیچ » عنوان یادداشت روزنامه ایران به قلم فائزه سادات یوسفی است که می‌توانید آن را در ادامه بخوانید:
چرا بایدن شعارهایش علیه عربستان را فراموش کرده است
تعویق سفر «جو بایدن» به عربستان که اولین سفر او بعد از ریاست جمهوری به منطقه قلمداد می‌‌شود موجب گمانه‌زنی‌هایی در فضای سیاسی و رسانه ای هر دو کشور شده است. تصمیم برای انجام این سفر در حالی مطرح شد که روابط دیپلماتیک امریکا و عربستان بعد از دوره اوج آن در دوران ریاست جمهوری «دونالد ترامپ»، با مواضع انتخاباتی «جو بایدن» که همچنان سعی می‌‌کند با بازی با الفاظ آن را در حد احتمال و عدم قطعیت نگه دارد، به سردی گراییده است. یکی از شعارهای انتخاباتی بایدن رسیدگی به مسأله حقوق بشر در عربستان در پی اتهام قتل جمال خاشقجی شهروند امریکایی -عربستانی، توسط سرویس‌های امنیتی سعودی و به فرمان بن سلمان بوده است. همچنین او در اظهاراتی به طور مستقیم اعلام کرده بود، ریاض منفور است و به خاطر این جنایت باید هزینه بپردازد. اما از دیگر سو ریاض نیز با امتناع از همکاری با واشنگتن در جنگ اوکراین، دامنه اختلاف را تشدید کرده و تنش را در روابط دوطرفه افزایش داده است. سفر «بایدن» به عربستان که تا چند هفته دیگر انجام خواهد شد، در منظر عمومی، نمود پیشقدم شدن امریکا برای برقراری ارتباط محسوب می‌‌شود، چیزی که نشریه امریکایی «فارن افرز» از آن به عنوان «یأس شدید» و«کرنش بایدن» در برابر سعودی یاد کرده و معتقد است، موجب لطمه دیدن اعتبار امریکا خواهد شد. از این رو به اعتقاد ناظران سفر بایدن به عربستان، همراه با اختلاف نظرهایی بین مقامات امریکایی بوده ولی تصمیم به این اقدام بر اساس برآیند هزینه-فایده در بین مقامات سیاسی اجرایی شده است.واضح است که نیاز امروزه امریکا برای تأثیرگذاری بر بازار متشنج انرژی و نفت و گذر از شرایط کنونی در داخل، «بایدن» را برآن داشته تا برای برقراری ارتباط مجدد با عربستان وارد عمل شود. اما مشخص است که همچنان سعی خواهد کرد نسبت خود با سعودی را در قامت اربابی حفظ کرده و کشوری را که «ترامپ» آن را «گاوشیرده خود» می‌‌نامید، رام کند و در مقابل نیازهای خود را برآورده سازد.
بحران انرژی در غرب
یکی از این نیاز‌ها بحران نفت و گاز است که موجب نارضایتی‌هایی در میان امریکایی‌ها و همچنین شهروندان اروپایی شده و نگرانی‌هایی را بین سران حکومت‌ها ایجاد کرده است. «بایدن» در این سفر در تلاش است عربستان را متقاعد کند میزان افزایش تولید نفت خود را به حد مطلوب برای تأثیرگذاری و کاهش قیمت انرژی برساند. اگرچه افزایش تولید نفت عربستان در قالب اوپک پلاس اعلام شده و از آن به فرش قرمز بن سلمان برای بایدن تعبیر می‌‌شود، اما از تعویق سفر «بایدن» و اظهارات او مبنی بر اینکه این افزایش آیا مطلوب (به طور واقعی مؤثر) خواهد بود یا نه، می‌‌توان پی به حجم اختلافات بین آنها برد.عدم پاسخگویی ریاض به تماس‌های مکرر «بایدن» نشان از این دارد که موضع عربستان در جنگ اوکراین متمایل به روسیه و در خوشبینانه‌ترین حالت از نظر غرب بی طرف است. چرا که طبق نظر کارشناسان عربستان در رابطه با میزان تولید نفت ترجیح می‌‌دهد با روسیه هماهنگ باشد و روند افزایش قیمت نفت را حفظ کند. بنابراین امریکا در تلاش است از طریق عربستان و تغییر موضع این کشور به روسیه فشار وارد کند.از سویی، کاهش قیمت احتمالی انرژی می‌‌تواند دموکرات‌ها را در آستانه انتخابات میان دوره‌ای امریکا نجات دهد. بایدن که اخیراً محبوبیتش بسیار کاهش پیدا کرده و این مسأله حزب دموکرات را هم متأثر کرده، نیاز دارد برای کمبود انرژی در کشور خود راه حلی مناسب تدبیر کند. همچنین اگر بازار انرژی برای کاهش قیمت تأمین نشود، این خطر را برای امریکا به وجود می‌‌آورد که برای این منظور مجبور شود ذخایر استراتژیک نفت خود را وارد بازار کند که این موضوع نیز برای حزب دموکرات بحران‌زا خواهد بود.
عادی‌سازی
نیاز بعدی «بایدن» مسأله عادی‌سازی روابط با تل‌آویو است. همزمانی تعویق سفر بایدن به عربستان و اسرائیل را می‌‌توان برای هماهنگی‌های لازم و رفع اختلافات پشت پرده برای تسهیل روند عادی‌سازی عربستان با اسرائیل دانست. روابط تنش آلود میان ریاض و واشنگتن این مسیر را ناهموار می‌‌کند زیرا امریکا به عنوان ناظر اصلی و بزرگ ترین حامی رژیم صهیونیستی در ضلع سوم این پیمان قرار دارد.
آتش‌بس در یمن
سومین نیاز «بایدن» نیز مسأله یمن است که روزگاری وی در کمپین‌های انتخاباتی خود، عربستان را بابت آن سرزنش می‌‌کرد. نیروهای انصارالله یمن در طول جنگ، تأسیسات نفتی عربستان همچون آرامکو را مورد حملات موشکی خود قرار دادند که موجب خسارت به میادین نفتی عربستان و تأثیرگذاری بر تولید نفت این کشور شد. همچنین طی این حملات قیمت نفت نیز شاهد افزایش بوده است. بنابراین «بایدن» می‌‌کوشد با متقاعد کردن ریاض برای پذیرش شروط دولت نجات ملی و انصارالله، سکوهای نفتی این کشور را از آسیب حملات مصون دارد. زیرا بیم آن می‌‌رود که پافشاری عربستان به مواضع قبلی خود، موجب تقویت حملات یمن به سکوهای نفتی عربستان شده و بحران انرژی تشدید شود. علاوه بر این، امریکا سال گذشته سامانه ضد موشکی پاتریوت را با وجود حملات موشکی و پهپادی حوثی‌های یمن به مواضع عربستان خارج کرده است. این اقدام خشم مقامات عربستان را در پی داشت و آنها این اقدام را به مثابه تنها گذاشتن ریاض و حتی تصمیم برای پایان دادن به حمایت امریکا از ائتلاف نظامی به رهبری عربستان دانستند. در نتیجه، امریکا اکنون در شرایطی قرار دارد که برای تأمین منافع خود باید عربستان را که یکی از بزرگ‌ترین تأمین کنندگان نفت امریکا و شریک مهم راهبردی در منطقه است با خود همراه کند. اما رفتار بایدن و به‌تبع آن مواضع عربستان در جنگ اوکراین موجب شده این هزینه برای امریکا بسیار بالا رود.