چاپ

پیام سپاهان - ایسنا / یک کنشگر محیط زیست کاشان گفت: «رودک» یا «گورکن‌» و «سِسک تاج طلایی» 2 گونه جدید شناسایی‌شده در دشت کاشان هستند.
علی خالوئی نوش‌آبادی، کنشگر محیط زیست کاشان اظهار کرد: «رودک» یا «گورکن‌» یکی از گونه‌های جانوری دشت کاشان در منطقه نشلج و گونه‌ای از خانواده راسوها و راسته‌ گوشت‌خواران است که اولین نمونه آن متأسفانه در یکی از استخرهای ذخیره‌سازی آب‌گیر افتاده و خفه شده‌ است.
وی افزود: زیست شبانه و مخفیانه‌ رودک، شاید اصلی‌ترین علت کمیاب‌بودن و ناشناخته‌بودن این گونه‌ است، جا دارد که متولیان و مجریان دولتی و خصوصی نسبت به مطالعات بیشتر و کاوش دقیق‌تر به منظور شناسایی و معرفی گونه‌های جانوری دشت کاشان اقدام کنند.
وی تصریح کرد: رودک، پستانداری شب‌زی و بسیار مخفی کار است که شب‌ها برای یافتن غذا از لانه خارج می‌شود و روزها در لانه‌های طولانی با دالان‌های پرپیچ و خم استراحت می‌کند که با ناخن‌های قوی پنجه‌های‌ خود این لانه‌ها را ایجاد می‌کنند.
وی در مورد مشخصات ظاهری این‌گونه جانوری گفت: طول بدن رودک، تا 90 سانتی‌متر می‌رسد، طول دُم 20 سانتی‌متر، گوش‌ها، حدودا 5 سانتی‌متر، با وزنی حدود 10 تا 15 کیلوگرم است که در گروه‌های حداکثر 10 تا 12 تایی زندگی اجتماعی دارند.
خالوئی نوش‌آبادی اظهار کرد: زیستگاه رودک‌ها، عموما مناطق کوهستانی، جنگل‌ها، باغ‌ها و زمین‌های کشاورزی است. این گونه جانوری، نسبتا کمیاب است، ولی از منظر حفاظتی و فهرست سرخ، کمترین نگرانی را دارد.
وی تأکید کرد: گورکن‌ها، در طبیعت حداکثر می‌توانند 14 سال زندگی ‌کنند و از آن‌جایی که تغذیه اصلی‌شان، انواع کرم‌های خاکی است، یکی از مهم‌ترین جانورانی هستند که در کشاورزی و باغداری در کنترل آفات نقش قابل توجهی دارند و ریشه درختان و گیاهان زراعی و باغی را از حملات کرم‌های خاکی مصون نگاه می‌دارند.
این فعال محیط زیستی تصریح کرد: اگر کشاورزان از نقش حیاتی این گونه‌ها، اطلاعاتی کسب کنند، قطعا در حیات و تکثیر گونه‌های مؤثری همچون گورکن‌ها، مشارکت کرده و از حذف و انقراض گونه‌های کمیاب جلوگیری خواهند کرد.
وی با اشاره به شناسایی و تصویربرداری از یک «سِسک تاج طلایی» در روستای مَرَق، گفت: سِسک تاج طلایی و الیکایی هر 2 به‌عنوان کوچک‌ترین پرنده ایران و خاورمیانه به حساب می‌آیند که با اندازه 9 سانتی‌متر در فصل پاییز در باغ‌ها و جنگل‌های استان‌های شمالی، البرز، قزوین و سیستان و بلوچستان دیده می‌شود.
وی افزود: در این پرنده دم کوتاه، منقار ظریف، بال‌های سیاه با رگه‌های سفید نخودی و سر با نوار زردی در مرکز تارک دیده می‌شود که در پرنده نر، زرد نارنجی است و پرهای زرد رنگ آن را پوشانده است.
وی اظهار کرد: سِسک تاج طلایی، از انسان وحشتی ندارد و بسیار پر جنب و جوش است و اغلب با چرخ ریسک‌ها در لابلای تاج پوشش درختان در پی غذاست و ضمن سر و صدا، درجا بال می‌زند.
این کارشناس طبیعت‌گردی تصریح کرد: اگر نقشه ژنتیکی گونه‌های جانوری، گیاهی، خزنده و پرندگان دشت کاشان، شناسایی و ترسیم شده و در دسترس علاقه‌مندان قرار گیرد، دشت کاشان نیز در کنار 105 مکان رکورد پرندگان ایران می‌تواند به‌عنوان یک مقصد تورهای پرنده‌نگری داخلی و بین‌المللی معرفی شود.
این طبیعت گرد کاشانی گفت: وجود 120 هزار هکتار تاغ زارهای دست کاشت در شمال و بیش از 205 هزار هکتار عرصه‌های کوهستانی در جنوب دشت کاشان، می‌تواند توانمندی قابل قبولی به‌عنوان زیستگاه گونه‌های جانوری و گیاهی در این منطقه فراهم کند.
وی افزود: وجود پرنده‌ اندمیک «زاغ بور» و احیای زیستگاه آن با گونه‌های گیاهی بیابانی مثل «قیچ» می‌تواند ضمن ایجاد درآمد برای روستائیان این دشت از طریق طبیعت‌گردی و پرنده‌نگری این شاخه را نزد اهالی پرنده‌نگر، روشن‌تر کند و منطقه حفاظت شده «قمصر و برزک» و «منطقه‌ شکار ممنوع یخاب»، بستر بارز این توانمندی‌ است.
خالوئی تأکید کرد: وجود انواع تنوع زیستی قابل توجهی همچون «الیکایی» در این دشت مثل «گربه‌ پالاس»، «گربه شنی»، «هوبره‌ها»، «زاغ‌بور»، و نمونه‌های بسیاری هستند که هنوز نیاز به کاوش و بررسی بیشتر دارند.
این کنشگر محیط‌زیست کاشان خاطرنشان کرد: افزایش شناسایی و معرفی گونه‌های جدید و ثبت نشده گیاهی و جانوری، حاکی از غنای گونه‌ای و تنوع زیستی یک زیستگاه است و شناسایی گونه‌های دشت کاشان، می‌تواند غنای گونه‌ای را روشن کند که نیازمند کار میدانی قوی و تیمی منسجم با نظارت اداره حفاظت محیط‌زیست است.