پیام سپاهان- هدیه نادعلی جلوخانی با
بیان اینکه آب یکی از اساسیترین عناصر زیست به شمار میآید، اظهار کرد:
برخورداری از آب سالم برای نیازهای انسانی از عوامل اساسی و به منزله
عامل تمدن شناخته شده است.
وی افزود: امروزه کمبود و آلودگی منابع آب، زندگی میلیونها نفر از ساکنین زمین، خصوصاً در کشورهای فقیر را با خطر مواجه ساخته است.
دانشآموخته کارشناسی ارشد رشته علوم
جغرافیایی و برنامهریزی دانشگاه اصفهان ادامه داد: امروزه اکثر کشورهای
جهان از جمله ایران به سبب عدم تعادل بین میزان مصرف و منابع آبی موجود، با
مشکلاتی مواجه هستند.
به گفته نادعلی، آب نقش اساسی در
شکلدهی روابط اجتماعی و سیاسی دولتها ایفا میکند و در سالهای اخیر با
افزایش جمعیت در سطح جهانی، مصارف آبی نیز افزایش یافته به گونهای که مصرف
آن نسبت به اوایل قرن بیستم، هفده برابر شده است.
وی با بیان اینکه ایران به لحاظ جغرافیایی
در کمربند خشک جهان واقع شده و میزان بارندگی در این کشور کمتر از یک سوم
متوسط جهانی است، گفت: افزایش جمعیت در دهههای اخیر و همچنین بارندگی کم
در این کشور، سبب شده است تا ایران به آستانه بحران آب نزدیک شود. به
گونهای که بسیاری از استانهای این کشور از جمله استانهایی که در قلب
فلات مرکزی قرار گرفتهاند، تنش آبی را تجربه کنند.
این پژوهشگر اضافه کرد: استان اصفهان نیز
از این پدیده مستثنی نیست. این استان حدود6.5 درصد از مساحت کل کشور را
دربرگرفته است. خشکسالی به یکی از مزمنترین بلایای طبیعی در استان اصفهان
تبدیل شده، به طوری که اصلیترین رودخانه این استان که زایندهرود به شمار
میآید، 18 سال است که خشک شده و تنها برای مقاطع زمانی خاص(کشت بهاره و
پاییزه) به بستر خود باز میگردد.
نادعلی در توضیح پژوهش انجام شده با
عنوان «تحلیل هیدروپلیتیکی استان اصفهان»، گفت: این پژوهش با استفاده از
روش توصیفی- تحلیلی و با شیوه کتابخانهای، با نگاهی با شرایط و وضعیت
هیدروپلیتیک استان اصفهان نگارش یافته است.
وی اضافه کرد: یافتهها و نتایج این تحقیق
نشان میدهد که روند فعلی استان اصفهان مبتنی بر بحران آب است و شاخص تنش
آبی در حوضههای آبی این استان در یک وضعیت نرمالی قرار نگرفته است.
نادعلی، معضلات استان اصفهان را در دو
دسته کلی بررسی کرد و افزود: یک دسته معضلات و مشکلات هیدروپلیتیکی استان
اصفهان با استانهای همجوار است که میتوان به ترکاندن و قطع لولههای
انتقالی آب از اصفهان به یزد و همچنین عدم تامین حقابه استان اصفهان توسط
استان چهار محال و بختیاری اشاره کرد. دسته دوم شامل معضلاتی است که استان
اصفهان با آنها دست به گریبان شده است که محیط زیست، اجتماعی، کشاورزی و
شرب و صنعت در این دسته قرار میگیرند.
دانش آموخته کارشناسی ارشد رشته علوم
جغرافیایی و برنامهریزی دانشگاه اصفهان اضافه کرد: در بخش محیط زیست
میتوان خشکی تالاب گاوخی را عنوان کرد، به گونهای که گاوخونی که
بزرگترین حوضه آبریز در استان اصفهان تلقی میشود به دلیل خشکسالیهای پی
در پی، در وضعیت بحرانی قرار گرفته و این تالاب بینالمللی به یک کانون
ریزگرد مبدل شده است، به طوری که در مقاطع زمانی مختلف در تابستان 1396 و
اواخر بهار 1398، آلایندههای تالاب گاوخونی به شهر اصفهان رسیده و هوای
اصفهان برای تمامی گروههای سنی در وضعیت خطرناک قرار گرفته است.
نادعلی گفت: در بخش اجتماعی، به اعتراضات
متعدد کشاورزان شرق استان اصفهان، تشکیل کمپینها با عناوینی چون
زایندهرود من کو؟ و نامگذاری 18 مهر به نام زایندهرود، در بخش کشاورزی
به افزایش سطح زیر کشت محصولاتی چون گندم، جو و برنج، افزایش تعداد حلقه
چاهها و فشار بیش از پیش بر منابع آب زیر زمینی اشاره کرد.
وی تأکید کرد: در نهایت مشکلات ناشی از آب
استان اصفهان تنها به این بخشها محدود نشده و آثار محدودیت منابع استان
در بخش شرب و تغیییر کیفیت منابع آب نیز میتوان اشاره کرد.
نتایج پژوهش «تحلیل هیدروپلیتیکی استان
اصفهان» در قالب پایان نامه کارشناسی ارشد رشته علوم جغرافیایی و
برنامهریزی گروه جغرافیای روستایی دانشگاه اصفهان توسط هدیه نادعلی
جلوخانی و با راهنمایی حسین مختاری هشی و یوسف قنبری دفاع شد.