پیام سپاهان - روزنامه سازندگی / «بازسازی روانی جامعه» عنوان یادداشت روز در روزنامه سازندگی به قلم شهربانو امانی است که می‌توانید آن را در ادامه بخوانید:
تجربه تاریخی بشر نشان داده است که جنگ‌ها همواره خسارات عظیم انسانی و اقتصادی به همراه داشته‌اند. امروزه اما با انقلاب ارتباطات و گسترش رسانه‌ها، اخبار و تصاویر جنگ به سرعت منتشر و در سطح جهانی پخش می‌شود. در چنین شرایطی، تلفات و تأثیرات منفی جنگ ابعاد گسترده‌تری یافته و تأثیرات روحی و روانی آن نه‌تنها برای قربانیان مستقیم بلکه برای عموم جامعه نیز ملموس است. انتشار ویدیوها و تصاویر دلخراش جنگ می‌تواند، پیامدهای روانی این بحران را ماندگارتر کند. این تصاویر دردناک که اغلب از فجایع انسانی ناشی از درگیری‌ها حکایت می‌کنند، نگرانی‌ها و دغدغه‌های عمومی را تشدید می‌کنند. به‌ویژه آنکه آتش‌بسی که اعلام شده هنوز پشتوانه توافق رسمی و حقوقی بین‌المللی ندارد. این نامشخص بودن اوضاع، خود نشانه تیرگی و ابهامی است که بر امنیت روانی جامعه تأثیر می‌گذارد و ناآرامی و التهاب ذهنی را تشدید می‌کند.
در چنین شرایطی، وظیفه دولت در دو حوزه میدانی و روانی به موازات یکدیگر اهمیت می‌یابد. دولت باید علاوه بر بازسازی و تقویت نیروها و زیرساخت‌های امنیتی به بازسازی روانی جامعه نیز توجه ویژه داشته باشد. استفاده از ظرفیت متخصصان حوزه سلامت روان و روان‌شناسی، امری ضروری است تا آثار روانی دوران جنگ و نزاع کاهش یابد و جامعه به آرامش نسبی برسد. از سوی دیگر، سازمان‌های اجتماعی و نهادهای تخصصی مانند انجمن‌های روان‌شناسی باید دامنه خدمات مشاوره‌ای خود را گسترش دهند. این نهادها می‌توانند با همکاری شهرداری‌ها و شوراهای شهر و روستا، برنامه‌های حمایتی و مشاوره‌ای برای خانواده‌ها و افراد آسیب‌دیده فراهم کنند. چنین طرح‌هایی نه‌تنها به بازسازی روانی جامعه کمک می‌کند بلکه بخشی از بار آسیب‌ها را جبران و امید را به جامعه بازمی‌گرداند.
جامعه مدنی ما هنوز از نظر ظرفیت سازمان‌یابی و تجربه فعالیت جمعی به بلوغ کافی نرسیده است. تا کنون فرصتی مناسب برای تقویت و ارتقای نهادهای مدنی فراهم نشده اما اکنون بیش از هر زمان دیگری نیاز است که بازسازی و تقویت جامعه مدنی را در دستور کار قرار دهیم. جامعه مدنی قوی می‌تواند در بحران‌ها نقش مهمی ایفا کند و جبران خسارات را تسهیل نماید. دولت نیز باید نهادهای مدنی را همراه و هم‌راستا بداند؛ این نهادها نه رقیب بلکه بازوهای مکمل و یاری‌رسان حکومت‌اند. لازم است نگاه رقیب‌گونه به نهادهای مدنی کنار گذاشته شود و زمینه‌های تقویت آنان فراهم گردد. با همراه کردن جامعه مدنی در مسیر حل مشکلات، می‌توان از ظرفیت‌های مردمی برای رسیدن به راه‌حل‌های پایدار بهره برد.
البته وظیفه تأمین امنیت فیزیکی و ساختاری جامعه به عهده نهادهای مدنی نیست؛ این رسالت بر دوش حکومت، نظام سیاسی و دستگاه‌های امنیتی است. دولت باید تمرکز خود را بر تقویت زیرساخت‌ها، حراست از مرزها و حفظ آرامش عمومی قرار دهد تا زمینه برای فعالیت سازنده سایر نهادها فراهم شود. اکنون بیش از هر زمان دیگری لازم است دولت کاهش و جبران خسارت‌های اقتصادی، اجتماعی و سیاسی را در اولویت قرار دهد. باید مصالح و منافع مردم در مرکز توجه سیاست‌گذاری‌ها و تصمیم‌گیری‌ها قرار گیرد تا جامعه در مسیر بهبودی و رشد حرکت کند. منافع مردم ایران، صرف‌نظر از جناح‌ها و گرایش‌ها باید محور همه برنامه‌ها باشد.
بازار
![]()
در کنار تلاش‌های دیپلماتیک و سیاسی برای حل بحران‌ها، بازسازی روانی جامعه نیز باید به عنوان یک اولویت جدی پیگیری شود. تنها با توانمندسازی مردم در حوزه سلامت روان و ایجاد تاب‌آوری اجتماعی می‌توان امیدوار بود که جامعه به رخدادهای احتمالی آینده با قدرت بیشتری پاسخ دهد. تمرکز تلاش‌ها باید بر پیشگیری از تکرار شرایط جنگ 12 روزه گذشته باشد. تقویت صلح و آرامش به معنای فراهم کردن بستری مناسب برای بازسازی روانی جامعه است؛ جامعه‌ای که زخم‌های عمیقی از تحریم‌ها، فشارهای بین‌المللی، فساد و بی‌عدالتی بر تن دارد، نیازمند امنیت روحی و آرامش است تا بتواند به سلامت و توانمندی بازگردد.