پیام سپاهان - فارس / رئیس اتحادیه صنایع‌دستی اصفهان گفت: در دولت سیزدهم تصویب شد که قانون پیمان‌سپاری ارزی از حوزه صنایع‌دستی حذف شود، اما بانک مرکزی هنوز آن را امضا نکرده است.
امیر کرم‌زاده، مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان اصفهان عنوان کرد: بزرگ‌ترین مشکل هنرمندان استان اصفهان برای صادرات وجود پیمان‌سپاری ارزی است.
بازار
![]()
بسیاری از هنرمندان توانایی آوردن ارز از طریق سامانه‌های بانکی را ندارند زیرا آنان با صادرات حرفه‌ای آشنا نیستند.
وقتی یک صادرکننده کالایی را به خارج از کشور می‌فروشد، ارز حاصل از آن صادرات را باید به کشور برگرداند و در یک بازه زمانی مشخص، آن را به بانک‌ها یا نهادهای تعیین شده بفروشد.
پیمان‌سپاری ارزی به معنی ملزم‌کردن صادرکنندگان به ارائه ارز حاصل از صادرات خود به بانک‌ها یا نهادهای مشخصی است که توسط دولت یا بانک مرکزی تعیین شده‌اند.
کارشناسان و صادرکنندگان صنایع‌دستی این اقدام دولت را مانعی برای صادرات صنایع‌دستی و خود تحریمی می‌دانند.دولت سیزدهم در اردیبهشت‌ماه 1403 صادرکنندگان صنایع‌دستی را از پیمان‌سپاری ارزی و ارز نیمایی معاف کرد، معافیتی که هنوز اجرایی نشده است.
مجدالدین تاج، رئیس اتحادیه صنایع‌دستی اصفهان می‌گوید: در دولت قبل تصویب شد که قانون پیمان‌سپاری ارزی از حوزه صنایع‌دستی حذف شود، اما بانک مرکزی هنوز آن را امضا نکرده است.
وی تصریح کرد: بر اساس این قانون، صادرکنندگان صنایع‌دستی باید ارز حاصل از فروش محصولات خود را به نرخ دولتی به کشور بازگردانند درحالی‌که ما در تولید صنایع‌دستی هیچ یارانه‌ای از دولت نمی‌گیریم و این قانون فشار مضاعفی بر تولیدکنندگان وارد می‌کند و اجرای آن در حوزه صنایع‌دستی اشتباه است و باید اصلاح شود.
هنرمندان صنایع‌دستی درگیر مشکلات صادرات
مریم جلالی دهکردی، معاون صنایع‌دستی و هنرهای سنتی وزارت میراث‌فرهنگی پس از تصویب حذف قانون پیمان‌سپاری ارزی از صادرات صنایع‌دستی تأکید کرد: وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی به دولت سیزدهم پیشنهاد داد تا در راستای رونق بازار صنایع‌دستی و ارتقای جایگاه صنایع‌دستی در کسب‌وکار بین‌المللی (صادرات) پیمان‌سپاری ارزی و تعهد الزام به بازگشت ارز حاصل از صادرات صنایع‌دستی حذف و میزان تعهد به بازگشت از سوی این وزارتخانه مشخص شود تا ارز حاصل از صادرات در اختیار هنرمندان و صادرکنندگان قرار گیرد.
وی افزود: بر اساس این بند و با حفظ قوانین صادراتی، ارز حاصل از صنایع‌دستی با نظارت وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی بخش زیادی از صنایع‌دستی با کد صفر صادر می‌شود.
امیر کرم‌زاده، مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان اصفهان هم در گفت‌وگو با خبرنگار فارس با انتقاد از برخی سیاست‌ها و رویه‌های فعلی در حوزه صادرات صنایع‌دستی، خواستار تسهیل قوانین و مقررات در این زمینه شد و اظهار داشت: اکنون تمامی هنرمندان صنایع‌دستی با مشکلات صادراتی مواجه‌اند. صادرات چمدانی با وجود محدودیت‌ها همچنان ادامه دارد، اما در گمرکات داخلی و خارجی مشکلات متعددی برای صادرکنندگان ایجاد می‌شود.
وی با اشاره به موضوع پیمان‌سپاری ارزی افزود: در حال حاضر، صادرات صنایع‌دستی مشمول پیمان‌سپاری ارزی است؛ یعنی صادرکنندگان باید ارز حاصل از صادرات را در سامانه‌های بانک مرکزی ثبت و به کشور بازگردانند. این در حالی است که این الزام برای بسیاری از هنرمندان صنایع‌دستی که صادرات با حجم محدود دارند، عملاً امکان‌پذیر نیست.
صادرات صنایع‌دستی نیازمند تصمیم‌گیری مشترک بانک مرکزی و سازمان برنامه‌وبودجه
مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان اصفهان گفت: در حوزه فرش که ارزش صادرات آن بالاتر است، موفق شدیم در کارگروه ملی رفع موانع تولید، مصوبه‌ای برای حذف پیمان‌سپاری اخذ کنیم. اما در حوزه صنایع‌دستی، با وجود مصوبه دولت قبل برای حذف پیمان‌سپاری، این مصوبه توسط بانک مرکزی، وزارت اقتصاد و سازمان برنامه‌وبودجه اجرایی نشده است.
کرم‌زاده با تأکید بر اینکه این موضوع هنوز در جلسات مختلف از جمله با رئیس سازمان برنامه‌وبودجه کشور مطرح است، اظهار کرد: متأسفانه هنوز این مطالبه به نتیجه نرسیده و نیازمند تصمیم‌گیری مشترک بانک مرکزی و سازمان برنامه‌وبودجه است.
به گفته کارشناسان حذف پیمان‌سپاری ارزی، گام مهمی در جهت تسهیل صادرات صنایع‌دستی است. این امر، بار مالی و اداری ناشی از پیمان‌سپاری را از دوش تولیدکنندگان و صادرکنندگان برمی‌دارد و باعث افزایش رقابت‌پذیری در بازارهای جهانی می‌شود.
کاهش هزینه‌ها، افزایش رقابت‌پذیری، تسهیل صادرات، رونق تولید و تنوع در صادرات از تأثیرات مثبت حذف پیمان‌سپاری ارزی به شمار می‌رود.
اصفهان بعد از جیپور هند، عنوان دومین شهر جهانی صنایع‌دستی را در دنیا دارد. از 602 رشته صنایع‌دستی شناسایی شده در دنیا 299 مورد مربوط به ایران و از این تعداد 198 رشته مربوط به استان اصفهان است.تاکنون 90 هزار نفر شاغل در این بخش ساماندهی شده‌اند.
استان اصفهان از لحاظ حجم 60 درصد تولید صنایع‌دستی کشور را به خود اختصاص داده که از جمله این رشته‌ها زری‌دوزی، قلمکاری، ترمه و نقره‌کاری، تذهیب و تحریر انواع کتاب، قطعات نگارگری و نقاشی است و در خاتم‌کاری، میناکاری، مُنبت و قلم‌زنی روی انواع فلزات، شهرت جهانی دارد.