چاپ

پیام سپاهان - دنیای اقتصاد / «عاقبت عقبگرد در تاریخ» عنوان یادداشت روز در روزنامه دنیای اقتصاد به قلم پویا جبل‌عاملی است که می‌توانید آن را در ادامه بخوانید:
جناب رئیس‌جمهوری در سخنانی خواستار بازگشت به دوره‌ای شده‌اند که بدون کولر و پنکه، دمای 35درجه هم تحمل‌پذیر بود. اولا باید گریست بر وضعیتی که این حرف‌ها از زبان شخص دوم مملکت برآید. همین هفته گذشته ببینید در جنوب خلیج‌فارس چه پروژه‌هایی، چه سرمایه‌گذاری‌هایی، چه دغدغه‌هایی و چه آینده‌ای برای کشورها از زبان رهبرانشان مطرح شده، آن وقت ما اینجا باید زندگی خود را به دهه‌ها قبل باز گردانیم تا دولت بتواند کارش را به نحو احسن انجام دهد‌.
ثانیا آیا در قرآن و نهج‌البلاغه، از عمل به قول نگفته‌اند؟ ایشان در زمان انتخابات قول داده‌اند اگر نتوانند مشکلات را حل کنند، کنار می‌روند. آیا اکنون مشکلات کشور کمتر از قبل از انتخابات است؟ آیا غیر از این است که تحمل گرما به شیوه‌های قدیمی فارغ از امکان تحققش یعنی مشکل بیشتر برای مردم؟ البته هنوز می‌توان صبر کرد و عملکرد دولت را در ماه‌های آتی نظاره کرد؛ اما خدمت ایشان باید عرض کرد که خود این سخنان یعنی مشکلی برطرف نشده است و باید دید جناب رئیس‌جمهوری به وعده خود در زمان انتخابات عمل می‌کنند یا خیر؟
بازار
ثالثا وقتی کشورهایی را مرور می‌کنیم که در طول تاریخ عقبگرد داشته‌اند، حس خوبی از سرانجام کار نداریم. بگذارید چند نمونه را مرور کنیم.
لهستان در دوره حکومت نظامی یاروزلسکی، با ناترازی در بسیاری از کالاها مواجه بود. یک مورد کمبود شامپو برای شست‌وشوی سر بود. البته مشخص است که مردم لهستان در دهه1980، یک دفعه بیشتر از قبل استحمام نمی‌کردند که مصرف شامپو زیاد شده باشد، آنان زندگی طبیعی خود را داشتند؛ اما متاسفانه دیگر مثل گذشته شامپو وجود نداشت. راه‌حل چه بود؟ مگر قدیمی‌های لهستانی چه می‌کردند؟ آنها هم همین کار را کردند. مردم مجبور شدند از تخم‌مرغ برای شست‌وشوی سر استفاده کنند. بگذریم که همین امر هم بر طویل شدن صف تخم‌مرغ موثر بود. چند صباحی بعد، ابتدا دولت ائتلافی و سپس دولت غیرکمونیستی توانست این تراژدی را تمام کند.
نمونه دیگر کمبود گاز در اغلب کشورهای بلوک شرق بود. این کمبود منجر شده بود که تاریخ بار دیگر به عقب برگردد و مردم بخاری‌های گازی خود را که اغلب با قطع و وصل گاز در زمان خواب اهل خانه، جان آنان را می‌گرفت با بخاری‌های چوبی جایگزین کنند.
مثال دیگر از عقبگرد در تاریخ، کاری است که چائوشسکو برای فقدان بنزین و گازوئیل در کشورش انجام داد. چائوشسکو از خود پرسید، مگر قدیم که سوخت موتور دیزلی وجود نداشت، مردم چه می‌کردند؟ مشکلی داشتند؟ همان کار را انجام دهیم. این بود که حمل‌ونقل با اسب بار دیگر در شهرهای رومانی آن هم در دهه 1980 رواج یافت. البته عاقبت کار دولت وی را همه می‌دانیم.
تلاش اقتصاددانان این است که مشکلات عدیده و ناترازی عمیقی که در کالاهای استراتژیک ایجاد شده است به شکلی عقلانی حل شود. درحالی‌که می‌دانیم روند به‌گونه‌ای است که بیم از اصلاح، باعث ادامه دادن وضعیت موجود شده و در نتیجه سرانجام کار را بیمناک‌تر کرده است. با وجود این، تمام تلاش ما این است، خدای نکرده ایران نمونه‌ای تاریخی از این مثال‌های مضحک نشود، اما گویی رئیس‌جمهوری، نقشه‌ای دیگر در سر دارد. بگذارید حداقل ما، عاقبت آنچه را که تاریخ از این نقشه به ما می‌گوید، نخواهیم روی دهد.