چاپ

پیام سپاهان - آرمان ملی / «ترامپ و غرب آسیا» عنوان یادداشت روز در روزنامه آرمان ملی به قلم علی‌اصغر زرگر است که می‌توانید آن را در ادامه بخوانید:
دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، نخستین سفر خارجی خود را به منطقه غرب آسیا و به‌ویژه کشورهای عربستان، امارات و قطر اختصاص داده است.
این انتخاب بی‌دلیل نیست؛ چرا که خاورمیانه همواره یکی از مهم‌ترین مناطق راهبردی در سیاست خارجی ایالات متحده محسوب می‌شود. امنیت این منطقه، هم برای جذب سرمایه و هم برای اجرای طرح‌های کلان اقتصادی و نظامی آمریکا، اهمیت حیاتی دارد. حضور اسرائیل در این منطقه نیز یکی از دلایل تمرکز واشینگتن بر غرب آسیاست، به‌ویژه آن‌که روابط خوب آمریکا با سه کشور یادشده می‌تواند زمینه اجرای ساده‌تر طرح ابراهیم را برای عادی‌سازی روابط کشورهای عربی با اسرائیل فراهم کند. از منظر سیاسی، این سفر برای ترامپ اهمیتی مضاعف دارد. اگر او بتواند با این سه کشور روابطی نزدیک و مؤثر برقرار کند، راه را برای پیگیری برنامه‌های بلندمدت خود در منطقه هموار خواهد کرد. این کشورها به‌ویژه در حوزه انرژی، سرمایه‌گذاری و امنیت منطقه‌ای نقش تعیین‌کننده‌ای دارند. قطر، امارات و عربستان سعودی همگی از ذخایر عظیم مالی برخوردارند و می‌توانند در صورت اطمینان از امنیت و ثبات، سرمایه‌گذاری‌های کلانی در اقتصاد آمریکا انجام دهند. ترامپ نیز پیش‌تر اعلام کرده بود که عربستان قصد دارد تا 1000 میلیارد دلار در آمریکا سرمایه‌گذاری کند. افزون بر این، گزارش‌هایی از سرمایه‌گذاری‌های شخصی ترامپ در قطر و امارات نیز وجود دارد که نشان‌دهنده اهمیت این روابط در ابعاد اقتصادی شخصی و دولتی است. از سوی دیگر، این کشورها برای حفظ ثبات داخلی و جذب سرمایه خارجی، نیازمند تضمین‌هایی در زمینه امنیت منطقه‌ای هستند. در چنین فضایی، صلح و آرامش در خلیج فارس و خاورمیانه اولویت نخست آنان خواهد بود. به همین دلیل، گفت‌وگو درباره ایران نیز احتمالاً یکی از محورهای اصلی سفر ترامپ خواهد بود. ایران از مدتی پیش، با درک تحولات منطقه، اقدام به برگزاری یک تور دیپلماتیک از سوی وزیر امور خارجه‌اش در کشورهای همسایه کرده است. این دیپلماسی فعال، حاوی پیامی روشن برای کشورهای منطقه است: تهران به دنبال ثبات، تعامل و جلوگیری از درگیری است. خود ترامپ نیز اخیراً اذعان کرده که ایران در مذاکرات هوشمندانه و معقول عمل می‌کند. این اظهارات، نشانه‌ای از تمایل متقابل به گفت‌وگو و کاهش تنش است. در واقع، ایران تلاش می‌کند به کشورهای منطقه این اطمینان را بدهد که در صورت تداوم تعاملات، خبری از جنگ و درگیری نخواهد بود و صلح و ثبات همچنان بر منطقه حاکم خواهد ماند. در مجموع، سفر ترامپ به غرب آسیا را باید در چارچوب راهبرد بزرگ‌تر آمریکا برای تثبیت نفوذ، تضمین منافع اقتصادی و حمایت از اسرائیل ارزیابی کرد. او تلاش می‌کند با بهره‌گیری از روابط با کشورهای ثروتمند و تأثیرگذار عربی، هم به اقتصاد داخلی آمریکا رونق ببخشد و هم زمینه‌ساز اجرای طرح‌های صلح‌سازی (از نگاه آمریکا) در منطقه باشد؛ طرح‌هایی که البته بدون درنظر گرفتن واقعیت‌های میدانی و دیدگاه‌های بازیگران مستقل منطقه، با چالش‌هایی جدی مواجه خواهند شد.