چاپ

پیام سپاهان - پیام ما/متن پیش رو در پیام ما منتشر شده و انتشار آن در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست
شیما وزوایی| توسعه محلی حوزه شگفت‌انگیز و عجیب و غریبی است. در حالی که بخش فروش محلی و کسب و کارهای خردسال طاقت‌فرسایی را گذراندند، اما تعداد و فروش کتاب فروشی‌های کوچک و مستقل در بریتانیا به بالاترین رقم در ده سال گذشته رسیده است. چطور؟ به نظر می‌آید کرونا و قرنطینه سبک زندگی مردم را تغییر داده است. بیشتر کتاب می‌خوانند و بیشتر علاقه دارند از کتاب‌فروشی محله‌شان کتاب بخرند.
تعداد کتاب‌فروشی‌های کوچک و مستقل در بریتانیا علی‌رغم سال رکود و فلاکت اقتصادی در بریتانیا به بالاترین میزان خود در ده سال گذشته رسیده است. روزنامه گاردین ادعا می‌کند که قرنطینه میزان کتاب‌خوانی و تمایل به مبادله کتاب میان افراد را بالا برد. با پایان یافتن قرنطینه کرونا، مردم کنجکاو و علاقه‌مند بودند که به کتاب‌فروشی‌های کوچک محله‌شان که دوباره باز شده بودند بروند و کتاب بخرند.
انجمن کتاب‌فروشان بریتانیان در این‌باره می‌گوید: «کتاب‌فروشی‌ها سرمایه اجتماعی و فرهنگی را به هر محله، روستا، مرکز شهر و حاشیه‌های آن می‌آورند.» به نظر می‌آید به‌ویژه در حوزه کسب و کارهای محلی، کتاب‌فروشی از تنها حوزه‌هایی باشد که توانسته با شرایط سخت اقتصادی انگلیس کنار بیاید و رشد کند. روند مشابهی در ایرلند نیز مشاهده می‌شود.
تغییر سبک زندگی در دوران همه‌گیری کرونا باعث شد هم افراد بیشتر کتاب بخوانند و هم بیشتر تمایل داشته باشند کتاب‌هایشان را با دوستان و خانواده و آشنایان‌شان معاوضه کنند. هنگامی که قوانین و سخت‌گیری‌های قرنطینه به پایان رسید، این مردم که حالا فرهنگ تازه‌ای پیدا کرده بودند تصمیم گرفتند به کتاب‌فروشی‌ها بروند و این بار به جای شعبه‌ها و کتاب‌فروشی‌های بزرگ و بازاری، از کتاب‌فروشی‌های کوچک و مستقل محله‌شان حمایت کنند.
البته انجمن کتاب‌فروشان بریتانیا گزارش داده است که کتاب‌فروشی‌های محلی ششمین سال است که در حال رشد هستند. این رشد در دوران کرونا بر خلاف تصورات عمومی که همه معتاد به تلفن‌های هوشمند و بازی‌های الکترونیکی شده‌اند و نتفلیکس (یک تلویزیون اینترنتی) تماشا می‌کنند، اتفاق افتاده است. جالب است به این نکته اشاره شود که پیش از این رشد، تقریبا 20 سال بود که کتاب‌فروشی‌های مستقل مداوم ضرر می‌کردند و یکی پس از دیگری بسته می‌شدند. در سال 2016 تنها کمی بیش از 800 کتاب‌فروشی مستقل در بریتانیا باقی مانده بود. ماری هالز مدیر عامل انجمن کتاب‌فروش‌ها در مصاحبه با گاردین این احیای شگفت‌انگیز که در واقع نجات‌بخش کتاب‌فروشان مستقل در انگلیس شده است را مدیون توسعه اجتماعات محلی می‌داند. او می‌گوید: «این احیا نشان می‌دهد که کتاب‌فروشی‌ها مهم هستند، برای مردم اهمیت و ارزش دارند و بخشی از اجتماعات مختلف هستند.» البته که «شرایط اقتصادی، تورم، کمبود نیروی انسانی مایل به کار در این حوزه و هزینه‌های زیاد همچنان ما را تهدید می‌کنند و کتاب‌فروشان نیاز به حمایت دارند.»
دولت باید بتواند در شرایط بد اقتصادی کتاب‌فروشان و صاحبان کسب و کارهای محلی را در برابر بحران‌های معیشتی و البته مالیات‌های سخت حمایت کند.
دنیای اینترنت و سرمایه‌داری در سال‌های گذشته صدمات زیادی را به حوزه کتاب‌فروشی وارد کرده است. شرکت‌هایی مانند آمازون و کتاب‌فروشی‌های بزرگ و قدرتمند زنجیره‌ای باعث شده بودند کتاب‌فروشی‌های نقلی و محلی از یاد مردم بروند. چه کسی فکرش را می‌کرد که پدیده‌ای مثل بحران کرونا که همگان را یاد اینترنت و خرید اینترنتی و ویدئوهای سطحی و بی‌ربط اینستاگرامی می‌اندازد باعث توسعه اجتماعی و فرهنگی، آن هم به سبک محلی شود؟
به قول خانم هالز: «کتاب‌فروشی‌ها سرمایه اجتماعی و فرهنگی را به هر شهر، روستا، حاشیه یا مرکز شهرها می‌آوردند و هم در سطح محلی و هم در سطح محلی تاثیرگذار هستند.»
گزارش جدیدی که توسط مرکز تحقیقات خرده‌فروشی در بریتانیا منتشر شده است سال 2022 را برای کسب و کارهای خرد این کشور «بی‌رحم» خوانده است. در سال 2022 نسبت به 5 سال گذشته بیشترین تعداد مغازه‌های کوچک و مستقل در بریتانیا مجبور به تعطیلی شدند. سال گذشته در هر روز تقریبا 47 مغازه کسب و کار خود را تعطیل کردند.
در چنین شرایطی، احیا و رشد کتاب‌فروشی‌های کوچک و مستقل را باید هم از نظر فرهنگی و هم از نظر اقتصادی شگفت‌انگیز خواند.
* بر اساس گزارشی از روزنامه گاردین