بزرگنمايي:

پیام سپاهان - اعتماد /متن پیش رو در اعتماد منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست
«تشکیل استان تهران غربی در دستور کار قرار گرفته است.» این خبر دیروز و بلافاصله پس از پایان سفر رییس‌جمهور به شهرستان شهریار، روی خروجی بسیاری از سایت‌ها و خبرگزاری‌ها قرار گرفت. پیش از سفر ابراهیم رییسی به مناطق غربی استان تهران، 7آبان ماه نیز یکی از نمایندگان مجلس از بررسی طرحی در وزارت کشور تحت عنوان «تشکیل استان تهران غربی» خبر داده بود که بر اساس آن، پیشنهاد تشکیل استان جدید با ترکیبی از 6 شهرستان و شهر موجود در استان تهران، ذیل آن گنجانده شده است.
از زمان محمود احمدی‌نژاد بود که وعده تشکیل استان‌های تازه روی بورس قرار گرفت. رییس دولت‌های نهم و دهم، به هر استانی که سفر می‌کرد، وعده تشکیل استانی تازه را داده و توقعات عجیبی را در مناطق گوناگون شکل می‌داد. استان‌های قم و البرز در این بازه زمانی تشکیل شدند. اما این پایان ماجرا نبود، نتیجه این رویکرد، ثبت درخواست 36 استان در کشور در سایت وزارت کشور بود. درخواست برای تشکیل استان‌هایی چون فارس غربی (غرب استان فارس با 683/96جمعیت)، استان سبزواران (جنوب غربی استان کرمان به مرکزیت جیرفت و جمعیت 429/130نفری)، استان سربداران (غرب استان خراسان رضوی با مرکزیت سبزوارو جمعت700/243 نفری)، استان بینالود (مرکز استان خراسان رضوی) و... برآمده از این نوع نگاه به تقسیمات کشور است. در شرایطی که بسیاری از کارشناسان دولت سیزدهم را با عنوان دولت سوم احمدی‌نژاد معرفی می‌کنند، به نظر می‌رسد، رویکرد دولت‌های نهم و دهم در خصوص تغییر در تقسیمات کشور و تولد استان‌های تازه در دولت سیزدهم هم قرار است تکرار شود. در قوانین تقسیمات کشوری آمده است، «وزارت کشور بنا به ضرورت می‌تواند با تصویب هیات وزیران با ایجاد، انتزاع و الحاق روستاها، بخش‌ها یا شهرستان‌های مجاور، استان‌ها را تعدیل یا تشکیل نماید.» ماده 9 قانون تقسیمات کشوری همچنین می‌گوید که استان جدید باید حداقل یک میلیون نفر جمعیت داشته باشد و مرکز استان یکی از شهرهای همان استان باشد که مناسب‌ترین کانون سیاسی، اقتصادی، فرهنگی، طبیعی و اجتماعی آن استان شناخته می‌شود. مرکز پژوهش‌های مجلس اما در فروردین 1401 اعلام کرد: «بهتر است مجلس تا زمان تصویب لایحه جامع تقسیمات کشوری، از هرگونه تغییر در تقسیمات کشوری اجتناب کند.»
استان تازه به جای چابک‌سازی اجرایی
ایده تشکیل استان تازه در مناطق غربی استان تهران اما در شرایطی در دولت سیزدهم مطرح شده که مطابق اسناد بالادستی نظام، دولت ملزم به کوچک‌سازی و ارتقای سطح بهره‌وری ساختارهای اجرایی است و نه گسترش دستگاه‌های دولتی. اما طرح‌های دولت نه تنها منجر به کوچک‌سازی نمی‌شود، بلکه باعث عریض و طویل شدن ساختارهای اجرایی و غیربهره‌ور شدن آنهاست. بسیاری از تحلیلگران و منتقدان این نوع طرح‌ها، هشدار می‌دهند که تشکیل استان تهران غربی و ایجاد وزارتخانه‌های جدید مانند وزارت بازرگانی و... علاوه بر اینکه دستگاه‌های دولتی را عظیم‌تر می‌سازد، بلکه ممکن است، تقاضاهای جدیدی را در مناطق گوناگون برای تشکیل استان‌های جدید شکل دهد.
در صورت تصویب این ایده، شهرستان‌های قدس، شهریار، بهارستان، رباط‌کریم و ملارد و همچنین شهر جدید پرند، از استان تهران جدا و با مرکزیت شهریار، تبدیل به «استان تهران غربی» می‌شوند. به اعتقاد وزارت کشور دولت سیزدهم رتق و فتق امور شهرستان‌های استان تهران با توجه به ثقل جمعیتی این استان کار را برای دولت دشوار ساخته است. بنابراین پیشنهاد وزارت کشور برای یک چنین شرایطی، تشکیل استان‌های جدید و ساختارهای تازه اجرایی است که دقیقا در نقطه مخالف اسناد بالادستی کشور قرار دارد. بسیاری از تحلیلگران معتقدند دولت به جای تشکیل استان‌های جدید باید زمینه چابک‌سازی، ارتقای بهره‌وری و بهبود شاخص‌های مدیریتی را در بخش‌های مختلف فراهم سازد.
تجدیدنظر در تقسیمات استان تهران
سید ابراهیم رییسی ظهر دیروز در جمع مردم شهریار اظهار کرد: باید در تقسیمات کشوری در این منطقه حتما تجدیدنظر کنیم، یعنی باید حتما شرایط جمعیتی و اقلیمی را در نظر بگیریم. این مناطق ضمیمه شهر تهران است و تهران اگر با همه امکاناتی که دارد، خودش بتواند کامل مدیریت شود باید در شرق و غرب تهران، حتما تغییراتی در ساختار تقسیمات کشوری انجام دهیم. رییس‌جمهور گفت: از برنامه‌های دولت است که در اولین فرصت در تقسیمات کشوری استان فعلی تهران تجدیدنظر کنیم. تقسیمات کشوری در سطح شهرستان و استان به ویژه در غرب استان تهران تغییرات جدی می‌طلبد. سیدابراهیم رییسی که در جمع مردم شهریار صحبت می‌کرد، گفت: در این سفر انتظار بیش از 30 سال مردم شهر در بهره‌برداری از یک مرکز درمانی پایان پذیرفت و بهره‌برداری از این مرکز 313 تختخوابی آغاز شد. از این نوع پروژه‌های نیمه‌تمام در این منطقه داریم و دولت تصمیم دارد که این پروژه‌های نیمه تمام را به‌سامان برساند. مهم است که رفت و آمد در درون منطقه و چه با مرکز و تهران تسهیل شود. علاوه بر توسعه جاده‌ای، توسعه مترو و ریل هم لازم داریم. تردد به این مناطق با مترو راحت‌تر است. در این مدت شهرداری تهران فعال شده و توسعه فضای مترو را حتما در دستور کار داریم. دولت خود را موظف به کمک به شهرداری تهران و شهرداری اطراف می‌داند تا توسعه ریل اتفاق افتد و رفت و آمد مردم با سهولت انجام شود. این مساله در دستور کار قرار دارد. رییس‌جمهور در ادامه با اشاره به اینکه مساله فرهنگی و آموزشی در این منطقه اهمیت دارد، افزود: مردمان بسیار خوبی ولو به صورت مهاجرت در این چند دهه به این مناطق آمده‌اند. آنها دلداده به نظام، انقلاب و ارزش‌ها و پایبند به فرهنگ اسلامی و ایرانی هستند. ما باید این فرهنگ و هویت را برای این مناطق حفظ کنیم. این امر به وسیله چهره‌های فرهنگی این منطقه، معلمان، روحانیون، ائمه جمعه و جماعات، آموزش و پرورش و آموزش عالی و همه فرهنگ‌‌دوستان محقق می‌شود. در کنار توجه به مسائل معیشتی و اقتصادی، مساله فرهنگی هم بسیار اهمیت دارد. حوزه آموزش و پرورش باید در این منطقه توسعه یابد و در دستور کار است و در مصوبات سفر خواهد بود تا در غرب استان تهران و شهرهای شهریار و اندیشه توسعه فضای فرهنگی و مدارس را داشته باشیم. 
بازار