بزرگنمايي:

پیام سپاهان - امروزه کمبود سوخت‌های فسیلی و آلودگی‌های زیست‌محیطی به یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های قرن بیست‌ویکم تبدیل شده است؛ لذا بهره‌برداری از منابع انرژی تجدیدپذیر از بهترین انرژی‌های سازگار با محیط‌زیست است که باید مورد توجه قرار گیرد، کشور نیز در مسیر خورشید قرار دارد و یکی از آفتابی‌ترین کشورهای جهان است.
  سیستم‌های انرژی خورشیدی در مقایسه با منابع انرژی متعارف، مزایای زیست‌محیطی قابل‌توجهی دارند که در سال‌های اخیر با پیشرفت روزافزون تکنولوژی، در بسیاری از کشورها جهت کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی و مخاطرات زیست‌محیطی در نظر گرفته شده‌اند، چراکه دسترسی به آن آسان و مقدار آن نیز نامحدود است ضمن آنکه استفاده از این انرژی، برای محیط‌زیست آلودگی ندارد و به‌نام «انرژی پاک» یا «انرژی سبز» میراث با ارزشی برای نسل‌های آینده است.
  مطالعات محققان بیانگر آن است که زمین حدود 120 هزار تراوات انرژی از تابش خورشیدی دریافت می‌کند که این میزان 20 هزار برابر بیش از نیاز واقعی جهان است؛ بنابراین اگر بتوانیم از این انرژی به نحو مطلوب استفاده کنیم، دیگر نباید نگران اتمام ذخایر نفت، زغال‌سنگ و گاز طبیعی باشیم. ایران به‌عنوان یکی از آفتابی‌ترین کشورهای دنیا بیش از هر گزینه‌ای قابلیت روی‌آوری به استفاده از چنین انرژی را دارد، زیرا بین مدارهای 25 تا 45 درجه عرض شمالی کره زمین قرار گرفته و از نظر جغرافیایی در منطقه‌ای قرار دارد که به سبب دریافت انرژی خورشیدی بین نقاط جهان در بالاترین رده‌ها است و میزان تابش خورشید در آن حدود 1800 تا 2200 کیلووات ساعت بر مترمربع در سال تخمین زده شده است.
استان اصفهان با ظرفیت بالای روزهای آفتابی، در استفاده از انرژی‌های خورشیدی ظرفیت بالایی دارد به طوری که نیروگاه‌های خورشیدی اصفهان در شهرستان‌های کاشان، شهرضا، مبارکه و جرقویه راه‌اندازی و حتی دامنه تولید برق از خورشید تا پشت‌بام منازل مسکونی هم رسیده است. بزرگ‌ترین نیروگاه‌های خورشیدی اصفهان در شهرستان کاشان با 235 نیروگاه طی تولید سالانه سه‌ونیم مگاوات برق انرژی خورشیدی، 35 درصد از برق خورشیدی استان را تولید می‌کند.
اصفهان با داشتن 28 شهرستان و بیش از پنج میلیون جمعیت، 9 هزار واحد تولیدی در کنار 840 معدن در حال بهره‌برداری، 180 هزار واحد صنفی و مصارف روزافزون بخش خانگی، نیاز به انرژی برق محسوس‌تر از قبل دارد، در این میان لزوم توسعه انرژی خورشیدی پایدار با توجه به نیاز روزافزون مصرف انرژی و کاهش منابع انرژی فسیلی، محدودیت‌های برق‌رسانی، تأمین سوخت برای نقاط و روستاهای دورافتاده، کاهش آلودگی هوا و حفظ محیط‌زیست تاثیرگذار است.
براین اساس آیین عملیات اجرایی بزرگترین نیروگاه متمرکز خورشیدی کشور با احداث یک هزار مگاوات نیروگاه برق خورشیدی با حضور معاون رئیس‌جمهوری و رئیس سازمان امور اداری و استخدامی کشور در روز پنجشنبه ششم بهمن‌ماه سال 1401 در اصفهان به عنوان استانی که از انرژی‌های طبیعی برخوردار است در منطقه کوهپایه اصفهان انجام شد. این نیروگاه در زیربنایی به وسعت 1200 هکتار و در طول سه سال با استفاده از پیمانکاران داخلی ساخته می‌شود و تا پایان سال آینده حدود 100 مگاوات از آن به بهره‌برداری می‌رسد. با در نظر گرفتن ظرفیت این نیروگاه، 350 میلیون مترمکعب گاز نیز در سال صرفه‌جویی می‌شود.
این نکته حایز اهمیت است که طی برنامه‌ریزی‌های انجام‌شده، در سال گذشته تفاهم‌نامه‌ای با سازمان انرژی‌های تجدیدپذیر کشور برای ایجاد چهار هزارمگاوات منعقد شد که امروز شاهد اجرای عملیات اجرایی یک هزار مگاوات از آن در استان اصفهان هستیم تا در این استان گام بلندی برای تولید انرژی پاک در کشور برداشته شود.
بهره‌برداری نیروگاه 1000 مگاوات انرژی خورشیدی اصفهان در سال 1402 منصور شیشه‌فروش، مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا، با بیان اینکه موضوع استفاده از انرژی‌های پاک در تولید برق توسط صفحه‌های خورشیدی باتوجه به شرایط اقلیمی استان در دستور کار قرار گرفته است، می‌گوید: درحال حاضر تنها 50 مگاوات انرژی خورشیدی در استان تولید می‌شود که با احداث و بهره‌برداری یکهزار مگاوات انرژی پاک در آینده‌ای نزدیک به ظرفیت تولیدات برق استان افزوده خواهد شد.
وی درباره مطالعات و محاسبات عملیات بزرگترین نیروگاه متمرکز خورشیدی در اصفهان، اظهار می‌کند: مجموعه 600 مگاواتی نیروگاه خورشیدی در شهرستان کوهپایه با سرمایه‌گذاری فولاد مبارکه و حدود 450 مگاوات نیز در سایر مناطق مدنظر استان اصفهان با مشارکت و سرمایه‌های دیگر شرکت‌ها اجرایی می‌شود.
مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان با اشاره به بهره‌برداری نیروگاه برق خورشیدی اصفهان در سال 1402، می‌افزاید: با افتتاح این نیروگاه بخشی از ظرفیت تولید برق در استان اصفهان تامین خواهد شد.
وی با بیان اینکه استان اصفهان براساس موقعیت جغرافیایی و اقلیمی از روزهای آفتابی بیشتری برخوردار است، تاکید می‌کند: خواستاریم وزارت نیرو و شرکت توانیر از اکنون برای تامین کمبود برق استان پیگیری‌های لازم را انجام دهند و نیز از سرمایه‌گذاران حمایت کرده تا آن‌ها بتوانند اقدامات این پروژه عملیاتی را اجرایی کنند و نیز برای تسریع و بهره‌مندی طرح‌ها، اعتباراتی مدنظر قرار دهند.
شیشه‌فروش خاطرنشان می‌کند: تولید برق از انرژی‌های پاک خورشیدی نه تنها در کاهش آلایندگی‌های ناشی از سوخت‌های فسیلی تاثیرگذار است، بلکه توصیه این روش‌ها بسیار توجیه‌پذیر است.
کاهش مخاطرات زیست‌محیطی با انرژی خورشیدی حمیرا صفی‌قلی، معاون محیط زیست انسانی اداره کل حفاظت محیط زیست استان اصفهان در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا، با اشاره به کاهش مخاطرات زیست‌محیطی با انرژی خورشیدی، می‌گوید: حدود 17 درصد از مساحت استان در وضعیت بسیار مطلوب از لحاظ استقرار صفحه‌های خورشیدی قرار دارد.
وی درباره ارزیابی کاهش مخاطرات زیست‌محیطی از جمله آلودگی هوا، کمبود منابع آبی و صرفه‌جویی و مصرف بهینه برق، اظهار می‌کند: استفاده از انرژی خورشیدی به جای استفاده از سوخت‌های فسیلی می‌تواند به کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای، کاهش گرم شدن زمین و کاهش دفعات رخ دادن پدیده وارونگی دما، کاهش آلودگی هوا و کاهش باران‌های اسیدی منجر شود.
معاون محیط زیست انسانی اداره کل حفاظت محیط زیست استان اصفهان با بیان اینکه حدود 17 درصد از مساحت استان در وضعیت بسیار مطلوب از لحاظ استقرار صفحه‌های خورشیدی قرار دارد، می‌افزاید: سازمان محیط زیست اکنون متولی توسعه انرژی‌های جایگزین ساتبا و شرکت برق منطقه‌ای است و این سازمان بر اساس ضوابط مستقر واحدهای صنعتی و خدماتی، استقرار این واحدها همکاری می‌کند.
وی تصریح می‌کند: با توجه به محدودیت استقرار صنایع در شعاع 50 کیلومتری شهر اصفهان، این واحدها مستثنی بوده و برای این واحدها نیز به شرط رعایت ضوابط زیست‌محیطی، مجوز استقرار صادر می‌شود.
صفی‌قلی ادامه می‌دهد: واحدهای صنعتی مشمول ارزیابی زیست‌محیطی ملزم به استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر به میزان 20 درصد از کل انرژی مصرفی به‌صورت پلکانی در یک بازه زمانی پنج‌ساله هستند و از این طریق بسیاری از واحدهای بزرگ صنعتی ملزم به احداث نیروگاه خورشیدی می‌شوند. علاوه بر این، محیط زیست استان اصفهان در بعضی مناطق اقدام به نصب صفحه‌های خورشیدی در پاسگاه‌های محیط‌بانی به جای استفاده از ژنراتورهای فسیلی کرده است.
وی درباره اینکه استفاده از انرژی خورشیدی تا چه میزان می‌تواند از حجم گازهای گلخانه‌ای بکاهد، می‌گوید: گاز دی‌اکسید کربن یکی از مهم‌ترین گازهای گلخانه‌ای است که نیروگاه‌ها با اختصاص سهم حدود 31 درصد انتشار دی‌اکسید کربن در بین بخش‌های انرژی، نقش مهمی در انتشار گازهای گلخانه‌ای و پدیده گرمایش جهانی دارند.
معاون محیط زیست انسانی اداره کل حفاظت محیط زیست استان اصفهان اضافه می‌کند: با استفاده از انرژی خورشیدی، این میزان به مقدار زیادی کاهش می‌یابد. البته این نکته را نیز نباید فراموش کرد که در روند تولید صفحه‌های خورشیدی هم گاز گلخانه‌ای تولید می‌شود، اما نسبت به نقشی که استفاده از این صفحه‌های خورشیدی در کاهش تولید گاز گلخانه‌ای دارد، بسیار کمتر است.
وی درباره چشم‌انداز سازمان حفاظت محیط زیست و دستگاه‌های متولی استان در توسعه این نوع انرژی برای آیندگان با توجه به ظرفیت بالای مناطق کویری، خشک و نیمه‌خشک استان، اظهار می‌کند: با توجه به افزایش جمعیت و توسعه واحدهای صنعتی، نیاز به تأمین انرژی بیش از گذشته احساس می‌شود، به‌ویژه که یکی از صنایع روبه‌رشد، استخراج رمز ارزها است که سهم زیادی در مصرف انرژی دارد، به همین دلیل شناسایی اراضی مستعد در استان و توسعه انرژی خورشیدی ضمن رعایت ملاحظات زیست‌محیطی، کمک بزرگی به کاهش مصرف آب و سوخت‌های فسیلی و کاهش آلاینده‌ها می‌کند و در تأمین انرژی برق نقش مهمی خواهد داشت.
مقرون به صرفه بودن تولید انرژی‌های تجدیدپذیر با 300 روز آفتابی در ایران محمد درویش، کارشناس و کنش‌گر محیط‌زیست در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا، می‌گوید: در کشوری زندگی می‌کنیم که بیش از 300 روز آفتابی دارد و می‌توانیم با بهره بردن از انرژی خورشیدی و بادی برق تولید کنیم.
وی با بیان اینکه بشر با بهره‌گیری از مصارف سوخت‌های فسیلی و نیروگاه‌های حرارتی تولید برق، سالانه 43 میلیارد تن CO2 در فضا منتشر می‌کند، اظهار می‌کند: برای مبارزه با خطرات گرمایش جهان و تغییرات اقلیمی به شکل خردمندانه یکی از راه‌های کاهش انتشار این حجم از CO2 در کره زمین، تقلیل مصرف سوخت‌های فسیلی و خروج نیروگاه‌های حرارتی از مدار تولید است.
این کنشگر محیط زیست با اشاره به اینکه امروزه بهره‌مندی از انرژی‌های پاک و غیرآلاینده مانند انرژی خورشیدی در جهان روبه گسترش است و ما نیز باید در این مسیر حرکت کنیم، می‌افزاید: پیشروی به سمت اقتصاد انرژی‌های نو همچون انرژی‌های خورشیدی، بادی، انرژی زمین گرمایی و جزر و مد شکلی از انرژی آبی، نه تنها می‌تواند ثمربخش باشد بلکه فرایند تولید انرژی خورشیدی پاک به هیچ‌وجه نیازی به تولید CO2 ندارد.
هر مترمربع خاک ایران بالاترین میزان استحصالات انرژی خورشیدی در جهان وی یکی از مهم‌ترین دستاوردهای کاربردی انرژی خورشیدی را افزون بر کاهش هزینه‌ها، بهینه‌سازی مصرف سوخت‌های فسیلی و جلوگیری از تخریب محیط‌زیست دانست و تصریح می‌کند: هر مترمربع خاک کشور ایران به لحاظ دریافت بیشترین حد انرژی خورشیدی در بین نقاط جهان در بالاترین رده‌ها قرار دارد و هیچ نقطه‌ای از کره زمین نمی‌تواند مدعی چنین میزان استحصالات انرژی خورشیدی باشد، البته بخش‌هایی از کشورهای عربستان و استرالیا همانند ایران است.
درویش با اشاره به وجود پهنه‌های وسیع انرژی خورشیدی در کشور، می‌گوید: در سال‌های گذشته، معاونت انرژی‌های نو وزارت نیرو اقدام به پهنه‌بندی گسترده استفاده از انرژی خورشیدی در ایران کرده است که از منظر انرژی‌های نو می‌توانیم با توجه به جانمایی‌های دقیق برای سرمایه‌گذاری، کشور را از ساخت نیروگاه‌های حرارتی و سدهای برق‌آبی، بی‌نیاز کنیم؛ کما اینکه نیروگاه‌های حرارتی به شدت انرژی‌بر و مخرب محیط‌زیست هستند.
وی با بیان اینکه در کشوری زندگی می‌کنیم که بیش از 300 روز آفتابی دارد و می‌توانیم با بهره بردن از انرژی خورشیدی و بادی برق تولید کنیم، اظهار می‌کند: با بهره‌مندی از انرژی‌های نو دیگر نیازی نداریم که تا این حد وابسته به سوخت مازوت نیروگاه‌ها باشیم و می‌توانیم به‌عنوان کشور صادرکننده انرژی در دنیا حرف برای گفتن داشته باشیم.
این کنشگر محیط زیست پیرامون اینکه استان اصفهان با بحران آلودگی هوا و کمبود منابع‌آبی روبه‌رو است، می‌افزاید: می‌توانیم پهنه‌های شرقی اصفهان را با بهره بردن از انرژی پاک به نیروگاه‌های استحصال انرژی‌های خورشیدی و بادی تبدیل کنیم.
وی درباره اینکه براساس برنامه‌های چهارم، پنجم و ششم توسعه باید پنج هزار مگاوات برق کشور از انرژی‌های تجدیدپذیر تولید شود، تصریح می‌کند: برای تولید این حجم از انرژی‌های نو در کشور فاصله بسیاری تا دست‌یابی به اهداف چشم‌انداز این برنامه داریم.
درویش با بیان اینکه چنان‌چه قیمت‌های واقعی مصارف خاک، آب و هوا در کشور را محاسبه کنیم استفاده از انرژی خورشیدی صرفه اقتصادی نیز دارد، خاطرنشان می‌کند: هنوز هزینه تولید انرژی‌ها تجدیدپذیر، در سطح انرژی‌های فسیلی نیست، چراکه برای نیروگاه‌های حرارتی به هیچ‌وجه هزینه‌های آلایندگی‌های منابع‌آبی، خاکی و هوا را محاسبه نمی‌کنیم.