بزرگنمايي:

پیام سپاهان - بازار دلار تنوع عجیب و غریبی پیدا کرده که چندان هم مطلوب نیست. البته اینکه بپرسیم مطلوب چه کسی هم در پاسخ تفاوت می کند؛ این تنوع به کام عده ای خاص است و به زیان اقتصاد ایران.

دلار نیمایی، دلار سامانه سنا، دلار بازار متشکل ارزی، دلار توافقی، دلار سهمیه ای، دلار خدماتی، دلار مسافرتی، دلار فردایی، هر کدام قیمتی دارند. حواله باشد یا اسکناس، نرخ متفاوت می شود. اسکناس قدیمی باشد یا جدید، نرخ تفاوت می کند. صراف آشنا باشد یا نه، مدت انتظار تفاوت می کند. خلاصه بازار دلار تنوع عجیب و غریبی پیدا کرده که چندان هم مطلوب نیست. البته اینکه بپرسیم مطلوب چه کسی هم در پاسخ تفاوت می کند؛ این تنوع به کام عده ای خاص است و به زیان اقتصاد ایران.
«بازار کمی شل کرده اما هیچ چیز معلوم نیست.» «اگر فروشنده‌ای صبر کن، ولی فردا نیایی خر مرا بگیری که حرف تو را گوش دادم و ضرر کردم.» «برو ثبت‌نام کن و با خیال راحت 2 هزارتایت را از این دست بگیر و از آن دست بفروش.» «دلار سبزت را با دلار آبی عوض می‌کنم. هر 100 دلاری، 35 هزار تومان کمتر می‌شود!»
این‌ها منتخبی از توصیه‌ها و توصیفات دلارفروشان خیابان منوچهری تهران است. غیر از چند صرافی دور و اطراف که از ساعت 7 صبح شاهد صف ایستادن مردم‌اند، باقی فعالان این شغل کاذب جذاب، از ده و یازده صبح کار را آغاز می‌کنند؛ ریسک‌پذیرترها که ارز فردایی معامله کرده‌اند، پی طرف دوم می‌گردند. بقیه هم گپ می‌زنند و ضمن مرور خبرها، پیش‌بینی قیمت می‌کنند.
از ساعت 12 به بعد، کم‌کم نرخ‌ها «درمی‌آید» و جنب و جوش بازار به وضوح بیشتر می‌شود.
قیمت دلار از شنبه و یک‌شنبه کمتر شده اما هم‌چنان بالاتر از هفته پیش است و تعداد آدم‌های سرگردان هم زیاد شده؛ کسانی که نمی‌دانند دلارشان را بفروشند یا صبر کنند و چند روز دیگر به قیمت بالاتر بفروشند. حالا چندین نوع دلار داریم؛ دلار نیمایی، دلار مسافری، دلار سهمیه‌ای، دلار امروزی و دلار فردایی. ساعت 12/5 دیگر خرید ئ فروش‌های جزئی آغاز می‌شود؛ نرخ خرید 35 و 500 است و نرخ فروش، 35 و 700 تومان. 2هزار دلاری که صرافی‌ها با کارت ملی می‌فروشند 34 هزار و 500 تومان است و البته هر کسی را هم به داخل راه نمی‌دهند. اگر مشتری قدیمی باشی و آشنا، می‌توانی وارد شوی و اگر نه، ارجاعت می‌دهند به سامانه اینترنتی برای ثبت‌نام.
نوع دیگر دلار، دلار مسافری است؛ برخی صرافی‌ها با گذرنامه و بلیت، هر دلار را 29 هزار و 220 تا 250 تومان می‌فروشند. کسی می‌پرسد خریداری یا فروشنده؛ می‌گویم فروشنده. بلافاصله می‌پرسد چند دلار داری؟ می‌گویم 500 تا سبز. سرش می‌رود در ماشین‌حساب گوشی و قیمت خریدش را اعلام می‌کند. 150 هزار تومان کمتر از نرخ معمول روز است. می‌پرسم چرا؟ می‌گوید دلارهایت قدیمی‌ست دیگر. هر صد دلاری سبز، 35 هزار تومان ارزان‌تر از صد دلاری آبی است!
می‌پرسم: به نظرت صبر کنم یا بفروشم؛ می‌گوید: خوددانی! من هر چه بگویم فردا بدهکار می‌شوم. مهربان‌تر می‌گویم بالاخره شما تجربه داری، بالا می‌رود یا پایین می‌آید؟ همان‌طور که صدا میزند دلار یورو، جواب می‌دهد هیچ چیز معلوم نیست. تا 4 و 5 باید صبر کنی تا معلوم شود. نرخ دلار فردایی را بگیر، اگر بالاتر بود، یعنی بالا می‌رود.
حالا باید بگردم دنبال معامله‌گران دلار فردایی. یکی دو نفر براندازم می‌کنند و جواب سربالا می‌دهند. یکی اما می‌گوید: 36 و 250 و توضیح می‌دهد الان توافق می‌کنیم، فردا روی این نرخ اسکناست را تحویل می‌گیری. کم شود، زیاد شود نرخ همین است که توافق کردیم. حوصله سؤال بیشتر ندارد و منتظر است بگویم قبول. مشتری دیگری می‌آید و او هم که تعلل مرا دیده، معطل نمی‌کند و به سمت دیگر خیابان می‌رود اما به راهنمایی یکی شان، می‌دانم این واسطه‌گران ارز، انتظار نرخ‌های بالاتر را دارند.
البته فقط در خیابان نیست که برای هر دلار، قیمت خاصی تعیین می‌شود. کانون صرافان میانگین قیمت دلار توافقی را 34 هزار و 175 تومان اعلام کرده است و میانگین قیمت دلار خدماتی را 29 هزار و 77 تومان. هم‌زمان، شبکه اطلاع‌رسانی طلا، سکه و ارز، نرخ فروش حواله دلار در سامانه نیما را 27 هزار و 680 تومان اعلام کرده است. طبق اعلام همین پایگاه اطلاع‌رسانی اسکناس دلار در سامانه سنا، 28 هزار و 908 تومان است. دلار صرافی ملی 29 هزار 111 تومان فروخته می‌شود و در بازار متشکل ارزی، نرخ «توافقی» این پول خارجی 34 هزار و 501 تومان است. در همین بازار قیمت 29 هزار و 490 تومان هم برای دلار اعلام شده با این تفاوت که پیش‌وند «توافقی» را ندارد.
جالب این است که هواداران دولت سیزدهم، همواره دولت پیشین را متهم می‌کردند که با بی‌توجهی به بازار دو نرخی ارز، زمینه فساد را فراهم آورده است و جالب‌تر این‌که آقای رئیسی در آخرین جلسه هیات دولت دستور داده‌اند بازار ارز هر چه سریع‌تر سامان‌دهی شود اما واقعیت آن است که تعدد نرخ‌ برای دلار در این دولت رکورد تازه‌ای را ثبت کرده است و متاسفانه نه فعالان کف خیابان و نه کاربران سامانه‌های گوناگون نرخ ارز، منتظر دستورات رئیس دولت و بخش‌نامه‌های بانک مرکزی نمانده‌اند!