بزرگنمايي:

پیام سپاهان - کاشان - کارشناس جغرافیا گفت: برداشت بی‌رویه از آبخوان بادرود باعث شده میزان فرونشست در دشت بادرود از توابع شهرستان نطنز حتی به سالانه 20 سانتیمتر هم برسد که فاجعه‌ای جبران‌ناپذیر در حال رقم خوردن است.

سعید صالحیان روز سه‌شنبه در گفت‌وگو با ایرنا با اشاره به چالش فرونشست زمین به‌ویژه در دشت بادرود افزود: دلیل اصلی فرونشست در این دشت بهره‌برداری بی‌رویه از منابع آب زیرزمینی و خالی شدن ذخیره سفره آب زیرزمینی منطقه است.
دکترای جغرافیا و برنامه‌ریزی دانشگاه شهیدبهشتی تهران اظهار داشت: نشست یا فرونشستن زمین پدیده‌ای است که به طور عمده در اثر خالی شدن آب بافت‌های متراکم و لایه‌های زیرین سطح زمین رخ می‌دهد و در اثر آن سطح زمین به‌صورت تدریجی و در برخی موارد به صورت ناگهانی فرو می‌نشیند.
وی ادامه داد: این نشست باعث ایجاد ترک و شکاف‌هایی در زمین شده و باعث تاثیر روی الگوی جریان آب زیرزمینی و سطحی، تغییر کیفیت آب‌های زیرزمینی، تغییر شکل سطح زمین و سیل‌خیزی مناطق می‌شود.
به گفته وی، خطر پدیده فرونشست شاید بیش از زلزله باشد؛ زیرا وقتی در شهری زمین لرزه رخ دهد بعد از چند سال بالاخره بازسازی می‌شود، اما شهری که در اثر فرونشست از بین برود و آبخوانش تخلیه شود دیگر با هیچ انرژی و سرمایه‌گذاری بازسازی نمی‌شود.
صالحیان گفت: حفر بی‌رویه، غیراصولی و غیرکارشناسی چاه‌های آب و پمپاژهای گسترده منابع آب زیرزمینی در دهه‌های اخیر صدمات و خسارات فراوانی را بر مخازن و منابع آب‌های زیرزمینی به عنوان منبع اصلی آب کشور وارد کرده است.
وی افزود: دشت بادرود در شمال استان اصفهان، حد فاصل کاشان، نطنز، اردستان و دشت کویر ایران واقع شده که در سال‌های اخیر پدیده فرونشست به‌طور آرام در آن رخ داده و امروزه اثرات آن بیشتر در حال نمود پیدا کردن است. 
وی ادامه داد: امروزه کمتر ساختمان با عمر بیش از 20 سال می‌توان یافت که سقف و دیوارش ترک و شکاف نداشته نباشد و این موضوع عادی شده، گویی هر ساختمانی با چند سال عمر باید ترک خورده باشد یا شکاف بردارد!
"افراد قدیمی و سالخورده تعریف می‌کنند که در مکان‌های مختلف منطقه حتی با حفر یکی 2 متر زمین به آب می‌رسیده و یا روزهای آینده از آب پر می‌شد اما اکنون در برخی چاه‌ها خشکی به حدی رسیده که حتی با هزینه‌های فراوان و حفر چندصدمتری هم، چاه دیگر آبی ندارد!"
کارشناس جغرافیا اظهار داشت: طبق پژوهش بنده بر روی منابع آب بادرود و طبق آمارها، در دهه 60-50 میانگین سطح آبدهی چاه‌ها حدود 30-10 متر بوده ولی این میزان فقط طی چند دهه برداشت بی‌رویه آب، عمق چاه‌ها به 250- 200 متر رسیده است. 
وی ادامه داد: برداشت بی‌رویه از آب زیرزمینی با حفر و بهره‌برداری از چاه‌های متعدد و بالاتر از ظرفیت منطقه، چه به صورت مجاز و غیرمجاز، موجب تخلیه سفره آب زیرزمینی منطقه شده است. اوج حفر این چاه‌ها به سال 61-1359 می‌رسد. در سال‌های اخیر عمق آبدهی چاه‌ها خود نشان از وضعیت آب زیرزمینی منطقه می‌دهد.
به گفته وی، وقتی آب زیرزمینی برداشت می‌شود این منافذ خالی بخش زیرین زمین، خود منشاء نشست خوردن زمین می‌شود و به مرور با برداشت آب از سفره‌ها و خالی شدن فضای زیرزمین، فرونشست زمین هم افزایش می‌یابد. 
صالحیان اظهار داشت: برداشت بی‌رویه از آبخوان بادرود باعث شده میزان فرونشست در دشت بادرود حتی به سالانه 20 سانتیمتر هم برسد که فاجعه‌ای جبران‌ناپذیر در حال رقم خوردن است. 
وی افزود: در کشورهای مختلف جهان حتی بروز نشست یک سانتیمتری بحرانی تلقی می‌شود و سعی در جلوگیری از آن دارنداما در این نقطه از کشور عددهای شگفت انگیزی ثبت شده است ولی تاکنون اقدام عملی برای جلوگیری از آن به عمل نیامده است. 
دکترای جغرافیا و برنامه‌ریزی گفت: علاوه بر فرونشست و پیامدهای جبران‌ناپذیر آن، با بسته شدن فضای ورودی آب‌ها به سفره زیرزمینی، حتی با بارش بیشتر هم این آب قادر به اضافه شدن در سفره زیرزمینی نخواهد بود و این به معنی مرگ دشت از نظر آبی برای همیشه است. 
به گفته وی، فرونشست‌ها بازگشت‌پذیر نیستند، حتی اگر شرایط تغذیه و جبران کسری مخزن را داشته باشیم، پدیده برگشت فرونشست امکان‌پذیر نیست، چرا که چیدمان ذرات آبخوان در زمان فرونشست بر هم می‌خورد.
صالحیان با بیان اینکه ذرات آبخوان در زمان تشکیل خود، آرایش خاصی دارند که فرونشست این چیدمان را برهم می زند، توضیح داد: حتی اگر بارندگی طی چند سال مداوم افزایش پیدا کند، شکل زمینی که به دلیل فرونشست تغییر پیدا کرده و منافذ آن بسته شده به حالت اولیه بازنگشته و در بیشتر موارد از ورود آب به آبخوان پیشین نیز جلوگیری می‌شود.
شهر بادرود مرکز بخش امامزاده از توابع شهرستان نطنز با جمعیت افزون بر 15 هزار نفر در 135 کیلومتری شمال اصفهان قرار دارد.
برچسب‌ها
فرونشست سفره آب زیرزمینی کاشان بادرود