بزرگنمايي:

پیام سپاهان - آرمان ملی /متن پیش رو در آرمان ملی منتشر شده و بازنشر آن در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست
جاوید قربان‌اوغلو / ابتدا باید ابزار خرسندی کرد که بالاخره دور هفتم مذاکرات با فاصله بیش از پنج ماه تاخیر آغاز شد،چراکه دولت به‌رغم مواضع تندی که برخی یا پشتیبانان داخلی می‌گرفتند، به میز مذاکره بازگشت و این رویکرد خوبی است و باید از آن استقبال کرد. مذاکرات در شرایطی آغاز شد که امیدواری‌های زیادی به دلیل مواضعی که دولت ایران از قبل داشت و همچنین در پرتوی سفر ناموفق آقای رافائل گروسی به تهران که اعلام شد، چندان دورنما و افق روشن و امیدوارکننده‌ای پیش رو نمی‌گذاشت. اینکه تاکید مواضع هیات ایرانی بیشتر بر این نکته بود که ما در مورد برجام یا توافق هسته‌ای نمی‌خواهیم مذاکره کنیم و فقط در مورد رفع تحریم‌های آمریکا صحبت می‌کنیم، سیگنال‌های خوبی از سوی دولتمردان و وزارت خارجه نبود. ولی با همه اینها موقعی که مذاکرات شروع شد، آنطور که خاصیت دیپلماسی هم هست که همه چیز باید پشت میز مذاکره مشخص شود و همه چیز باید در آنجا مورد چانه‌زنی واقع شود، دیدیم به‌رغم آنچه از خبرها برمی‌آمد، ایران با شش دور مذاکرات قبلی مخالفت نکرد و از همان جا که دور ششم تمام شد، شروع به کار کرد. ضمن اینکه به گفته انریکه مورا ملاحظات دولت جدید ایران نیز درک می‌شود و ظاهرا توافق شده که شش دور مذاکره قبلی مبنای کار قرار گیرد. بنابراین باوجود فضای نامناسب یا مه‌آلود و تیره‌ای که از قبل مشخص بود، فعلا دور جدید آغاز شده است. از طرفی دو کمیته تشکیل شده که برای ایران یک موفقیت است که بلافاصله کمیته لغوتحریم‌ها تشکیل شد وهم کمیته اقدامات هسته‌ای ایران آغاز به کار کرد. نکته مهمی که در این قضایا وجود دارد، اینکه آیا واقعا اراده محکمی از سوی ایران برای میل به تفاهم و توافق وجود دارد؟ با توجه به وضعیت کلی خصوصا مسائل معیشتی و اقتصادی مردم و به‌رغم شعارهای تند و تیزی که درباره برجام و مذاکرات قبلی شاهد بودیم، دولت تصمیم به توافق دارد و اراده برای این کار وجود دارد. برای اینکه خود حاکمیت و دولت می‌خواهند این کار را انجام دهند. مسئله به مذاکره‌کنندگانی برمی‌گردد که می‌خواهند تجربه، هوشمندی و مدیریت این مذاکره را برای اینکه به نتیجه برسد داشته باشند.
درحقیقت به سابقه تیم مذاکره کننده در مورد مخالفتشان با برجام کاری ندارم که ممکن است در ذهنشان باشد، مهم این است که دارای حرفه‌مندی، هوشمندی و تجربه باشند وامیدوارم که در مسیر مذاکرات تیم‌های پشتیبانی‌کننده‌ای که ممکن است در صحنه نباشند ولی در اتاق‌های فکر حمایت کنند، به کمک این تیم آمده تا خروجی حداکثری به نفع ملت ایران باشد. نکته دیگر آن‌طور که به عنوان یک کارشناس، آمریکایی‌ها را رصد کردم، تمایل دارند که مذاکرات به نتیجه برسد و سیگنال‌های مثبتی هم در رابطه با لغو تحریم‌های مرتبط با برجام داده‌اند. علت اینکه آمریکایی‌ها دارند این کار را می‌کنند، برای اینکه اولویت‌شان مسئله عدم اشاعه و کنترل ایران هست. ایران بعد از خروج ترامپ از برجام در آغاز گام‌هایی برداشت. اکنون می‌خواهند غنی‌سازی‌های 20 و 60 درصدی را به سال 2015 برگردانند تا مسئله گریزهسته‌ای که برای آمریکایی‌ها بسیار مهم بوده و کلید فهم برجام ازنظر آنها وغربی‌ها بوده، برسانند. لذا می‌خواهند با اعطای امتیازهایی که نوعا مربوط به تحریم‌ها و آزادسازی منابع مالی و عادی شدن تجارت و روابط تجاری بین ایران و کشورهای دیگر است، پیش روند و اگر چنانچه ایران اصرار و فشار بیش از حد را روی مسئله لغو همه تحریم‌ها، آنهایی که حتی مرتبط با برجام نیست، عقب نشینی یا اصرارنکند یا زیاد به مسئله تضمین گیر ندهد، امیدواری رسیدن به تفاهم در پرتوی نیت و اراده آمریکایی‌ها وجود دارد. ولی نکته‌ای که ایران باید توجه کند اینکه دچار اشتباه محاسباتی نشود. درست است که مسئله دستاوردهای هسته‌ای نقطه قوتی جهت چانه‌زنی‌های ایران هست ولی در صورتی که به نتیجه نرسد، تبدیل به یک نقطه فشار حداکثری خواهد شد. چراکه ممکن است همین موضوع باعث ناامیدی طرف غربی که مورد حمایت چین و روسیه هم خواهد بود، شود و از طریق آژانس بین‌المللی انژری اتمی، پرونده ایران به شورای امنیت رفته که خطرناک است. بنابراین پیشنهاد این است که نخست، ایران مذاکره را با جدیت دنبال کند که اینگونه خواهد بود. دوم، نرمش لازم را داشته باشد و به زبان دیگر سرسختی بیش از حد در مواردی که امکان تحققش در میز مذاکره نیست را کنار بگذارد و از انعطاف مثبت برخوردار باشد. سوم، یارگیری کند و کشورهایی که می‌توانند کمک‌ دهنده باشند را مدنظر داشته باشد. چهارم، اتاق فکری در کشور یا پشت صحنه یاری‌دهنده باشند، زیرا تجربه لازم در بین افراد مذاکره کننده آنچنان برجسته و شاخص نیست.به عنوان آخرین نکته نیز همان‌طور که الان هم مشخص است، چنانچه این مسیر طولانی مذاکره غیرمستقیم، تبدیل به مسیر کوتاه‌تر مذاکره مستقیم با آمریکا شود، شاید زودتر به نتیجه برسیم.