بزرگنمايي:
پیام سپاهان- پرفسور داریوش فرهود در گفت و گویی
پیرامون واکسن هراسی در جامعه، اظهار کرد: اینکه گفته می شود همه مردم باید
واکسن کرونا بزنند تا کسی ناقل بیماری به شخص دیگری نشود، یک حق اجتماعی
است. البته باید در نظر داشته باشیم وقتی واکسن زده می شود باز هم امکان
انتقال بیماری وجود دارد، اما احتمال آن بسیار کمتر از وقتی است که واکسن
تزریق نشده است.
این پزشک و محقق با تأکید بر اهمیت حقوق اجتماعی، تصریح کرد: فرض
کنید شخص هنجار شکنی دوست دارد با سرعت بالا در خیابان رانندگی کند، چه
اتفاقی می افتد؟ او نمی تواند اتومبیل را کنترل کند، در نتیجه موجب تصادف و
خطر جانی و مالی برای رانندگان و عابران پیاده می شود، این مثالی از این
مسئله تجاوز به حقوق دیگران است. شخصی که واکسن نزده و بیمار شده است نیز
نه تنها به خودش، بلکه به جامعه آسیب می رساند.
کارشناس مسائل اخلاقی در سازمان جهانی
بهداشت، با اشاره به ظرفیت اجتماعی (social capital)، توضیح داد: با در نظر
گرفتن اینکه هر شخص یک سرمایه اجتماعی است، نباید مخالف تزریق واکسن باشد،
در واقع هیچ فردی حق ندارد نسبت به سلامتی یا مرگ خود بی تفاوت باشد، چون یک ظرفیت اجتماعی است که فقط به خودش تعلق ندارد.
وی با بیان اینکه هیچ انسانی اجازه ندارد
بگوید من نمی خواهم واکسن بزنم، من از مردن ترسی ندارم و برایم مهم نیست،
چراکه هیچ کدام از ما تنها به خودمان تنها تعلق نداریم و افزود: باید در
نظر داشته باشیم که هر انسانی برای جامعه هزینه داشته و از دوران کودکی تا
بزرگسالی هزینه هایی از تحصیل تا خدمات رفاهی صرف او شده که اگرچه محسوس
نیست اما قابل انکار نیست، پس انسان نه فقط برای خودش که به خاطر جامعه
باید سلامت باشد.
این متخصص ژنتیک توضیح داد: فرض کنید کسی
قصد خودکشی دارد و می گوید: زندگی خودم است و دوست دارم به آن پایان بدهم.
اما این چنین نیست، این شخص ثروت ملی و سرمایه اجتماعی شده و حق پایان دادن
به زندگی اش را ندارد.
وی با اشاره به اینکه در دین مبین اسلام نیز
خودکشی گناه کبیره و نهی شده است، گفت: این کار قتل نفس است و برای این
شخص مجازات های اخروی در نظر گرفته شده است، بنابراین کسی که مقاوت می کند و
واکسن نمی زند در واقع با آسیب زدن به سلامتی خودش مرتکب گناه می شود.
انواع مخالفت های مردمی برای تزریق واکسن کرونا
پدر علم ژنتیک ایران با اشاره به انواع مقاومت های مردمی برای تزریق واکسن کرونا، تصریح کرد: در
واکسن هراسی با چند پدیده روبرو هستیم؛ یکی از مهمترین آنها فاصله بین
دولت و مردم یک کشور است. در این حالت مردم به دولت اعتماد ندارند و از
دستورات آنها تبعیت نمی کنند.
وی با بیان اینکه عدم اعتماد به دولت در
کشورهای خارجی مثل، فرانسه، انگلستان، ایتالیا و ... به وفور دیده می شود،
افزود: لازم است دولت ها با مردم شفاف و همدل باشند و با صداقت صحبت کنند.
به عنوان مثال در کشوری مثل آلمان مردم مطیع دولت خود هستند که دلیل آن می
تواند شفافیت دولت در مسائل کشور باشد که توانسته اعتماد مردم را کسب کند،
اما در کشوری مثل ایتالیا که فاصله بین دولت و ملت بیشتر است شاهد آمار
بالای فوت ناشی از کرونا هستیم.
کارشناس مسائل اخلاق در سازمان جهانی
بهداشت، گروهی از مخالفان واکسن را ضد اجتماع (anti social) دانست و توضیح
داد: این افراد ضد هنجارهای اجتماعی هستند و دائم با سایر مردم و حکومت
مخالفت می کنند. در همه کشورهای جهان نیز چنین افرادی وجود دارند، اما در
کشور آلمان کمتر از سایر کشورها این قضیه دیده می شود، پس حتما تدابیر دولت
آلمان معقول و کارساز بوده است. در ایران نیز قرار است به زودی قوانینی
اجرا شوند و افرادی که واکسن تزریق نکرده اند از برخی خدمات اجتماعی محروم
شوند.
مخالفان علم از دستورات علمی پیروی نمی‌کنند
پروفسور فرهود به گروهی دیگر از مخالفان
واکسن اشاره و اظهار کرد: مشکل برخی افراد بر سر اعتقادات و باورهای آن
هاست؛ این گونه افراد اصلا اعتقادی به واکسن کرونا ندارند. در بین این
گروه، عده ای ضد علم هستند و به نتایج و تحقیقات علمی ایمان ندارند،
بنابراین از دستورات علمی نیز پیروی نمی کنند.
این متخصص ژنتیک عده ای دیگر از مخالفان
واکسن را شیفته شهرت و معروفیت دانست و و یادآور شد: در این بحبوحه کرونا،
افرادی هستند که دائما اظهار می کنند من اصلا به کرونا مبتلا نمی شوم و با
دلایل مختلفی همچون قوی بودن اراده، قوی بودن سیستم ایمنی و ... خود را
توجیه می کنند. این افراد شیفته شهرت
گاهی با سوء استفاده از طب سنتی، اطلاعات اشتباهی به مردم می دهند که نمونه
های بارز آن را به کرات دیدیم مثل نوشیدن ادرار شتر و ...
وی چنین اظهار نظراتی را تجاوز به حقوق
مردم، کلاهبرداری و عوام فریبی دانست و افزود: به نظر من دولت باید سخت و
جدی با این گروه های مدعی طب سنتی برخورد کند تا بیشتر از این با اشاعه
مطالب غیر علمی، سلامت مردم را به خطر نیاندازند.
کارشناس مسائل اخلاقی در سازمان جهانی بهداشت، گفت: دعا
خواندن فواید خاص خودش را دارد، از جمله اینکه باعث تحکیم ایمان و اعتقاد
نسبت به پروردگار می شود، پس در مواجهه با بیماری و مشکلات با کمک از
خداوند، افراد با اعتماد به نفس و صبوری بیشتر با مسائل برخورد می کنند.
اما باید در نظر بگیریم که عامل بیماری کرونا یک ویروس است و با دعا خواندن
کنترل نمی شود.
وی همچنین به اهمیت سبک زندگی سالم اشاره
کرد و افزود: به اندازه و به موقع خوابیدن، نداشتن استرس، سالم غذا خوردن،
پرهیز از خوردن فست فود و غذاهای سرخ کردنی و ... در پیشگیری از همه امراض
مفید و لازم است مردم سبک زندگی سالمی داشته باشند.
راه حل مقابله با واکسن هراسی چیست؟
این پزشک متخصص یکی از موثرترین راه ها برای
مقابله با واکسن هراسی در جامعه را اطلاع رسانی و افزایش آگاهی مردم دانست
و افزود: دولت ها باید با مردم خود شفاف صحبت کنند و همدل باشند. اگر دولت
ها آمار فوت ناشی از کرونا را مهندسی کنند، در راستای امور سیاسی به ملت
شان دروغ بگویند و مواردی از این دست اعتماد مردم به دولت کم می شود و دیگر
به حرف دولت گوش نمی کنند.
پروفسور فرهود خاطرنشان کرد: معتقدم
کسانی که در حوزه سلامت بر مردم جامعه بسیار تاثیرگذار هستند و مردم حرف
های آن ها را قبول کرده و از آنها تبعیت می کنند، پزشکان و اساتید دانشگاه
هستند، به شرط اینکه این پزشکان و اساتید در امور سیاسی کشور دخیل نباشد و
صحبت هایش را براساس منافع سیاسی مدیریت نکند.
وی با بیان اینکه وقتی یک پزشک در ارکان
حکومتی باشد اعتماد مردم به آنها سخت می شود و مردم شک می کنند مبادا صحبت
های او در راستای منافع حکومت باشد، افزود: مردم یک کشور بسیار هوشیار و
آگاه هستند، به راحتی درک می کنند در امور سلامتی آیا منافع حکومتی دخیل
شده یا خیر! همانطور که شاهد بوده ایم در برخی جوامع از سلامت مردم بهره
برداری سیاسی شده و اعتماد مرم به دولت را کاهش داده است.
واکسن هراسی مختص به ایران نیست
پدر علم ژنتیک ایران با اشاره به اینکه
مسئله واکسن هراسی یا مقاومت در برابر واکسن زدن تنها مختص ایران نیست و در
همه کشورهای جهان دیده شده، توضیح داد: سازمان جهانی بهداشت براساس
استانداردهای جهانی قوانینی را طراحی کرده تا بتوان با افراد واکسن هراس
مقابله کنند، مثلا این افراد در مکان های عمومی امکان ورود و حضور ندارند،
از طرف محل کار با مشکل روبرو شده و اجازه کار نخواهند داشت.
نباید واکسن زدن را سیاسی کرد
وی با اشاره به ترس مردم از شرکت های واکسن
سازی و اینکه مبادا قصد تعقیب و یا تغییر ژنتیک ما را داشته باشند، گفت:
این موارد درست نیست و اگر این واکسن ها بد بود، برای ملت خودشان استفاده
نمی کردند. همان کشورها نیز خواهان کنترل این ویروس هستند، اما نباید واکسن
زدن را سیاسی کرد.
پروفسور فرهود با بیان اینکه ممکن است در
آینده ویروس ها دچار موتاسیون یا جهش های جدیدی شوند، تصریح کرد: این
احتمال وجود دارد که واکسن های فعلی پاسخگوی مقابله با ویروس نباشند، هرچند
از شدت بیماری و مرگ و میر جلوگیری می کنند.
وی در ادامه افزود: واکسن ها تا حدودی بدنه
اصلی بیماری را می توانند پوشش دهند، بنابراین تصمیم گرفته شده برای واکسن
ها دوز سومی در نظر گرفته شود. پیش بینی می شود به احتمال بسیار زیاد، لازم
است مثل واکسن آنفلوانزا در سال یک یا حتی دو بار واکسن کرونا تزریق کنیم.
بیماری های ویروسی در کمین شیوع مجدد
این پزشک و محقق با اشاره به تحقیقاتی که در استرالیا و آمریکا انجام شده است، گفت: محققان
با انجام آزمایش روی 10 هزار نفر جمعیت، توانستند مشخص کنند که این کرونا
بیماری جدیدی نیست و سابقه آن به 20 هزار سال پیش بر می گردد و در سرزمین
های شرق آسیا که قسمتی از چین را شامل می شود رواج داشته و سپس فروکش کرده،
تا به الان که مجددا شیوع پیدا کرده است.
وی با اشاره به تغییر سبک زندگی انسان ها و
شیوع بیماری های غیر واگیر همچون سرطان ها، بیماری های قلبی و عروقی،
افزایش وزن و چاقی، متابولیسم و دیابت، گفت: بیماری های عفونی و ویروسی در
این تقسیم بندی جای داده نشده بودند، چراکه بعد از پنج دهه بیماری های
عفونی در کل جهان فروکش کرده و کنترل شده بودند.
پروفسور فرهود با بیان اینکه بیماری های ویروسی در یک زمانی فروش کش می کنند و دوباره بعد از مدتی شعله ور می شود،
گفت: نه تنها الان بلکه از این به بعد باید بسیار حواسمان به ویروس ها
باشد. همچون کرونا که تاکنون نزدیک به 6 میلیون کشته بر جای گذاشته است و
این شرایط حتی از جنگ جهانی اول و دوم نیز بدتر بوده، چراکه جنگ فقط در
برخی از کشورها بود نه کل جهان.
وی در خاتمه خاطرنشان کرد: به یاد داشته
باشیم که با وجود تزریق واکسن هیچگاه نباید رعایت پروتکل های بهداشتی را
زیر پا بگذاریم و لازم است فاصله گذاری اجتماعی، استفاده از ماسک و ... را
همچنان رعایت کنیم.