پیام سپاهان - ایسنا/اصفهان نمایشنامۀ «رومئو_ژولیت» را به ققنوس تشبیه می‌کنند؛ پرنده‌ای که کارگردانان مختلف، در طول تاریخ تئاتر، آن را در قاب‌های مختلفی به نمایش گذاشته‌اند و حالا در اصفهان، برای نخستین بار، یک کارگردان به آن مخلوق افسانه‌ای در قاب «آشپزخانه» جان بخشیده است.

با حبیب نریمانی ، کارگردان تله‌تئاتر «رومئو_ژولیت» در مجتمع فرهنگی هنری فرشچیان دیدار کردیم. او در اولین فرصتی که دست داد، برای ایسنا از ایدۀ شکل‌گیری این اثر گفت: نمایشنامۀ «رومئو_ژولیت» را به‌قصد اجرای صحنه‌ای نوشته بودم و دوست داشتم همان‌طور که موسیقی در تئاتر به کمک نوشتار می‌آید، طعم و بوی غذا را هم وارد این بازی شیرین کنم. این خیال را هم در سر داشتم که در اجرای صحنه‌ای، ابتدای کار یک منو پیش تماشاگران محدود تئاترم بیاورم تا آن‌ها نوع غذا را در شب اجرا انتخاب کنند و بازیگران، واقعاً در طول پیش بردن قصه روی صحنه‌ این غذا را بپزند و بعد از اتمام نمایش هم تماشاگر این غذا را بچشد. دخیل کردن انواع حس‌ها در اجرا به نظرم کار جالبی می‌شد؛ مثلاً تصور کنید هنگام ادای دیالوگ‌های خشم‌آلود بوی فلفل به دماغتان بخورد و حین شنیدن جملات عاشقانه بوی کاهو! من دوست داشتم کارکرد غذا در فرهنگ را هم به این شیوه نشان بدهم اما کرونا مجال اجرای صحنه‌ای را از ما گرفت و رو آوردیم به ضبط اثر در قالب تله‌تئاتر.
او که سال گذشته نیز با خلق یک‌گونۀ جدید نمایشی (نمایش در زمان واقعی یا RTP) و اجرای آن در فضای مجازی، تسلیم تعطیلی تئاتر نشده بود، در ادامه توضیح داد: دهۀ هفتاد دوران طلایی تئاترهای تلویزیونی بود اما ما از این فضا دور شدیم. شاخص‌ترین آثار نمایشی مثل مرگ فروشنده، قطار اشباح، باجناق‌ها و ... آن زمان در تله‌تئاترهای تلویزیونی پیش چشممان بود و وقتی تلویزیون این آثار را پخش نکرد، تولید آن هم دچار وقفه شد.
این کارگردان تئاتر تصریح کرد: با وضعیتی که کرونا به وجود آورده و امکان برقراری ارتباط رودررو با مخاطب را از ما گرفته، چاره این است که دوباره به سمت قالب‌هایی نظیر تله‌تئاتر برویم. ما سال گذشته با ساختن تله‌تئاتر «کشتن کابوس‌ها» این فضا را تجربه کردیم و از نتیجه هم رضایت داشتیم. این اثر دو بار از شبکه اصفهان پخش شد و در آپارات نیز بیش از هزار بازدید داشت، به همین دلیل تصمیم گرفتم «رومئو_ژولیت» را هم به تله‌تئاتر تبدیل کنم و این البته ریسک بزرگی بود؛ چراکه باوجود اخلاق‌گرا بودن کار شکسپیر، هیچ‌یک از نهادهای دولتی حاضر به حمایت از کار نشدند و درنهایت، حسام مزروعی که صاحب یک مجموعۀ بسته‌بندی تخم‌مرغ است و صد البته غیرت فرهنگی دارد، حامی ساخت تله‌تئاتر ما شد و به نظرم چنین انسان‌هایی را باید بزرگ داشت و تکریم کرد.

حبیب نریمانی نریمانی، با اشاره به یکی از وجوه تمایز این تله‌تئاتر گفت: به همت رسول هنرمند، بازیگر کهنه‌کار تئاتر و تلویزیون اصفهان، ما توانستیم فضایی را فراهم کنیم که در این تئاتر با بازیگران ارمنی همکاری داشته باشیم. ارامنه حدود چهارصد سال همزیستی مسالمت‌آمیز با مردم اصفهان داشته‌اند و بخش جدانشدنی از فرهنگ و هنر شهر ما هستند. خدا را شاکرم که توانستیم بعد از سال‌ها زمینه همکاری مشترک تئاتری را با آن‌ها فراهم کنیم و این واقعیت که اصفهان مهد ادیان است، در قالب یک اثر هنری به رخ بکشیم.
هر بار که کارگردان «رومئو_ژولیت» دستور شروع ضبط را می‌داد، یک سرآشپز واقعی کنار او می‌ایستاد تا بر روند طبخ غذا توسط بازیگرها نظارت داشته باشد. رامتین معتمدی داستان پیوستنش را به این گروه تئاتری برای ایسنا این‌گونه شرح داد: چند وقت پیش حبیب نریمانی گفت که دوست دارد هنر آشپزی را روی صحنۀ تئاتر بیاورد و دفعۀ بعد که با هم ملاقات کردیم، خبر داد که می‌خواهد تئاتر «رومئو_ژولیت» شکسپیر را در فضای یک آشپزخانه به تصویر بکشد. ایدۀ جالبی بود و من برای کمک به واقعی‌تر شدن حرکت بازیگرها حین آشپزی، به گروه تئاتر «بیدار» پیوستم.
او خاطر نشان کرد: حتماً شنیده‌اید که وقتی یک غذا خوشمزه می‌شود، همه می‌گویند سرآشپز آن را با عشق پخته است. در واقع بین آشپزی و اخلاق پیوند عمیقی برقرار است، نمایشنامۀ شکسپیر هم یک اثر اخلاقی است به همین دلیل ترکیب فضای آشپزخانه با این اثر، ترکیب متناقضی نیست بلکه در هماهنگی کامل قرار دارد.

صحنه‌ای از تئاتر رومئو ژولیت اجرای بازیگر ارمنی تبار تئاتر که تمام شد، با او نیز به گفت و گو نشستیم و او برای ما از خودش گفت: من هایدوک وارتوان هستم، متولد سال 1332 و شغلم تصحیح و ویرایش مقالات علمی پژوهشی‌ای است که به زبان انگلیسی منتشر می‌شود. از سال 1349 تا 1351 با یک گروه تئاتر همکاری داشتم و بعد از سربازی دیگر ادامه ندادم تا اینکه 15 سال پیش به گروه «آرارات» پیوستم. همه‌چیز داشت خوب پیش می‌رفت و با حضور یکی از اساتید تئاتر که از ارمنستان برای آموزش ما به جلفا آمده بود، تئاتری را آماده اجرا کرده بودیم که کرونا شیوع پیدا کرد، آن استاد به کشورش برگشت و سالن‌های تئاتر هم تعطیل شد.
وارتوان ادامه داد: پیش‌تر تئاترهای اصفهان را روی صحنه دیده بودم و خیلی از دوستان می‌گفتند چرا شما اجازه دارید تئاتر ما را ببینید اما ما اجازه نداریم تئاتر شما را ببینیم! خوشحالم که در تئاتر «رومئو_ژولیت» این همکاری شکل‌گرفته و مرزها از میان برداشته‌شده است. در این اثر، منِ 68 ساله در کنار یک آدم 19 ساله کار می‌کنم و در ساختار اجتماعی، این ترکیب موزاییکی زیباست.
این بازیگر تئاتر، با اشاره به فضیلت‌های هنر تئاتر تصریح کرد: تئاتر یک ورزش مغزی است، چه چیزی شگفت‌انگیزتر از اینکه یک نفر نمایشنامه‌ای را بنویسد و گروهی رؤیای او را روی صحنه به واقعیت تبدیل کنند؟ هنر، ذات انسان را نشان می‌دهد و تئاتر، مشتی از خروار هنرهاست. آموزه‌های این هنر فراتر از سایر هنرهای دیگر است و قدمت آن را هم می‌توان به قدمت انسان گره زد؛ به آن روزها که آدم‌ها در غار دور هم نشسته بودند و یک نفر بلند شد تا با حرکت‌های نمایشی به دیگران نشان بدهد چگونه یک حیوان را شکار کرده است. امیدوارم این هنر که روح و روان آدمی را پالایش می‌کند، قوی‌تر شود و مردم آن را به‌عنوان یک تفریح به رسمیت بشناسند.

هایدوک وارتوان او دربارۀ تئاتر «رومئو_ژولیت» توضیح داد: این نمایشنامۀ شکسپیر یکی از بزرگ‌ترین آثار نمایشی دنیا به شمار می‌رود و مثل یک ققنوس وحشی است که در پرواز است و قفس‌های مختلفی را تجربه می‌کند. آخرین بار در آمریکا یک کارگردان آن را در قفس مسابقۀ ماشین‌رانی به تصویر کشید و اکنون حبیب نریمانی در اصفهان، چند روزی آن را در قفس آشپزخانه به مخاطبان نشان می‌دهد.
وارتوان خاطر نشان کرد: تماشاگران می‌توانند این بار غوغای عشق و نفرت را در آشپزخانه ببینند؛ مکانی که در همۀ خانه‌ها هست و مردم با آن ارتباط برقرار می‌کنند. تکان دادن چاقو توسط بازیگرها به کینه‌ها و عقده‌های درونی تجسم می‌بخشد و این پیام را منتقل می‌کند که نتیجۀ نفرت، چیزی نیست جز افسوس و دریغ و درد، در این صورت چرا باید به آن ادامه بدهیم و صلح را پس بزنیم؟
این بازیگر تئاتر با اشاره به وضعیت تئاتر اصفهان گفت: عوامل تئاتر اصفهان آموزش آکادمیک دیده‌اند و تخصص کافی را دارند. هر چه قابی که در آن فعالیت می‌کنند بزرگ‌تر شود، مرز اثرگذاری آن‌ها هم گسترده‌تر می‌شود.
احمد خوانساری ، هنرمند باسابقۀ تئاتر اصفهان نیز که در تئاتر «رومئو_ژولیت» نقش سرآشپز را بازی می‌کند، در پایان اجرا برای ما از اهمیت تئاتر گفت: هنر نمایش یک ضرورت است و کرونا نفس تئاتر را گرفته، در چنین شرایطی باید صداوسیما به کمک تئاتر بیاید و هر هفته حداقل یک تئاتر پخش کند تا مردم آن را فراموش نکنند.
او پرسید: چه اشکال دارد تلویزیون‌های سطح شهر در کنار تبلیغاتشان چند دقیقه در روز صحنه‌هایی از یک تئاتر را به نمایش بگذارند؟

احمد خوانساری این بازیگر تئاتر خاطر نشان کرد: هنر فقط مایۀ ارتزاق جسم هنرمند نیست، مایۀ ارتزاق روح او هم هست و اگر شرایط اجرا و دیده شدن برای هنر هنرمند فراهم نشود، بدن او درست مثل بدن ورزشکاری که مدت‌ها خانه‌نشین شده تحلیل می‌رود و از چرخۀ حرفه‌ای خود خارج می‌شود.
خوانساری با اشاره به اجرای تئاتر «رومئو_ژولیت» در فضای آشپزخانه گفت: حبیب نریمانی در این تئاتر یادآور می‌شود که عشق به‌مانند نفرت، در هر لوکیشنی می‌تواند درون آدم‌ها بجوشد و این نوع نگاه، ستودنی است.
به گزارش ایسنا، گروه تئاتر «بیدار» امیدوار است تله‌تئاتر «رومئو_ژولیت» به زودی از شبکۀ چهارم سیما پخش شود.
انتهای پیام